Trong khuôn viên trụ sở rộng lớn của Huawei Technologies tại Thâm Quyến, các bức tường nhà ăn được trang trí bằng các câu nói của nhà sáng lập Nhậm Chính Phi (Ren Zhengfei). Trong khi đó, phòng thí nghiệm được xây dựng mô phỏng như Nhà Trắng ở Washington. Tuy nhiên, có lẽ điều gây tò mò nhất là các con thiên nga đen bơi trong hồ nước.
Đối với tỷ phú Nhậm Chính Phi, một cựu quân nhân và bây giờ là ông trùm viễn thông, những con chim tao nhã hàm ý nhắc nhở bản thân và nhân viên tránh sự tự mãn và phải luôn trong tâm thế cho một khủng hoảng bất ngờ ập đến.
Những con thiên nga đen trong trụ sở Huawei tại Thâm Quyến. Ảnh: Bloomnberg
Giờ thì những con chim đã phát huy tác dụng. Giám đốc tài chính kiêm Phó chủ tịch hội đồng quản trị của Huawei Mạnh Vãn Chu, cũng là con gái ông, đang bị tạm giữ ở Canada và đối mặt khả năng bị dẫn độ về Mỹ bởi các cáo buộc "âm mưu lừa đảo nhiều tổ chức tài chính", vi phạm các lệnh trừng phạt đối với Iran.
Hôm thứ Sáu vừa rồi, thẩm phán tại Vancouver (Canada) không chấp nhận yêu cầu tại ngoại cho bà Mạnh Vãn Chu. Chính quyền Trung Quốc tỏ ra rất giận giữ và quyết liệt, còn Huawei phát ngôn chừng mực.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi phiên điều trần tại ngoại vào thứ Hai. Chúng tôi có niềm tin rằng hệ thống pháp luật của Canada và Mỹ sẽ đi đến kết luận đúng đắn", phía Huawei nói. Trước đó, công ty tuyên bố bà Mạnh không làm điều gì sai và tuân thủ tất cả luật hiện hành.
Nhậm Chính Phi là một nhân vật huyền thoại trong giới kinh doanh Trung Quốc. Ông đã sống sót qua nạn đói lớn và xây dựng công ty viễn thông khổng lồ với doanh thu 92 tỷ USD, gây sợ hãi cho một số nhà hoạch định chính sách phương Tây. Huawei là nhà sản xuất điện thoại thông minh số một tại Trung Quốc và đã vượt Apple để trở thành nhà sản xuất lớn thứ hai trên toàn cầu, theo IDC.
Mặc dù không nổi bật trên truyền thông như các đại gia Internet Trung Quốc, nhưng doanh thu của Huawei năm ngoái cao hơn Alibaba Group, Tencent Holdings và Baidu. Khoảng một nửa doanh thu đến từ nước ngoài, gồm châu Âu, Trung Đông và châu Phi.
Khởi đầu cần mẫn
Huawei được Nhậm Chính Phi cùng bốn đối tác thành lập vào năm 1987 với số vốn 21.000 nhân dân tệ. Công ty ban đầu là đơn bị buôn bán thiết bị viễn thông. Tuy nhiên, các kỹ sư của công ty đã sớm nghiên cứu các mạch điều khiển và tự sản xuất chúng. Thời ấy, công nhân làm việc trong nhiều giờ dưới thời tiết nóng bức và chỉ có quạt trần. Ông chủ Nhậm Chính Phi cho nấu canh đuôi lợn để cổ vũ tinh thần và bồi bổ các công nhân tăng ca.
Công ty từng nổi tiếng với "văn hóa nệm". Công ty chuẩn bị sẵn nệm cho công nhân nghỉ ngơi khi làm việc kiệt sức. Vào năm 2006, một công nhân là Hu Xinyu, 25 tuổi, người có thói quen làm việc cật lực và ngủ lại công ty đã chết vì viêm não. Một số nhân viên Huawei sau đó tự sát. Sau những cái chết, công ty thay đổi chính sách tăng ca, an toàn lao động và nhân viên y tế.
Ngoài ra, để cổ vũ cũng như tạo gắn bó với nhân viên, chủ tịch Nhậm Chính Phi còn dùng cách chỉ trả một nửa số lương bằng tiền. Một nửa còn lại được chuyển đổi thành cổ phiếu thưởng của công ty. Báo cáo năm 2017 cho biết ông giữ 1,4% cổ phần Huawei, tương đương 2 tỷ USD.
Kinh doanh quyết liệt
Trong khi doanh, Bloomberg dẫn lời giới kinh doanh rằng Nhậm Chính Phi tạo cho Huawei một phong cách bán hàng được gọi nôm na là "văn hóa chó sói". Tại các sự kiện, nhân viên bán hàng của Huawei lúc nào cũng được tung ra đông đảo, nhiều hơn hẳn các đối thủ cùng tham dự.
Những năm 2000, công ty tiến ra thị trường quốc tế bằng các thiết bị viễn thông có giá rẻ hơn sản phẩm của đối thủ cạnh tranh như Cisco Systems. Huawei sau đó đã thừa nhận sao chép một phần nhỏ mã bộ định tuyến từ Cisco và đồng ý xóa mã nhiễm độc.
Hiện nay, Nhậm Chính Phi đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu phát triển của công ty. Trong số 180.000 nhân viên, khoảng 80.000 đang tham gia vào R&D. Công ty được biết đến là nhà tuyển dụng tài năng hàng đầu ở Trung Quốc.
Công ty gần đây vấp phải khó khăn mở rộng thị trường sau khi chính phủ Mỹ gọi hãng là mối đe dọa an ninh quốc gia và viện dẫn những lo ngại về khả năng kiểm soát công nghệ 5G. Trump đã ký một dự luật cấm chính phủ sử dụng công nghệ Trung Quốc, bao gồm cả Huawei. Thậm chí, Trump đã liên lạc với các nước đồng minh để kêu gọi tránh sử dụng thiết bị của Huawei.
Văn hóa kỷ luật, kiên nhẫn
Thuộc sở hữu chung của các nhân viên công ty, Huawei được biết đến với một nền văn hóa kỷ luật. Không một ai, kể cả Nhậm Chính Phi, có tài xế riêng hay bay vé hạng nhất trả bằng tiền của công ty. Ông chủ của hãng còn cảnh báo những chiêu trò làm đẹp số liệu của các cấp dưới. Ông cho thành lập một nhóm chuyên xác minh số liệu từ năm 2014 trong bộ phận tài chính và được giám sát bởi bà Mạnh Vãn Chu.
Ông Nhậm Chính Phi - Chủ tịch kiêm CEO Huawei. Ảnh: Bloomberg
Trong một bài phát biểu gần đây được đăng tải cho nhân viên Huawei, Nhậm Chính Phi kêu gọi sự kiên nhẫn với các chỉ trích và cáo buộc từ bên ngoài và từ chối sự can thiệp của nước ngoài. "Chúng tôi sẽ không bao giờ nhượng bộ hay chịu áp lực từ bên ngoài", ông nói. Bloomberg thì bình luận rằng câu nói này sẽ sớm được đưa ra "thử nghiệm" bởi Bộ Tư pháp Mỹ.
Phiên An (theo Bloomberg)