Cứ vào khoảng tháng 8 âm lịch, dế cơm làm hang nhiều trong các nương rẫy, lô cao su ở tỉnh Đồng Nai. Mùa dế cơm kéo dài đến tháng 11 âm lịch. Dế chiên giòn, kho tiêu, rang muối ớt..., là món ăn đặc sản yêu thích của nhiều người.
"Ngoài việc có tiền tiêu xài thì câu dế cũng là thú vui của người dân nơi đây. Nhóm mình gắn bó việc săn dế từ thời còn nhỏ nên mỗi khi vào mùa là rủ nhau đi bắt", anh Trung (32 tuổi, ở xã Xuân Mỹ, huyện Cẩm Mỹ) chia sẻ.
Để bắt được dế, cả nhóm phải đi câu kiến bò nhọt để nhử. Hang kiến cũng dễ tìm thấy trong lô cao su có gò cao, đất mịn, mỗi hang có thể câu vài kg kiến. Họ dùng cây cỏ lau để dụ kiến bâu vào và câu lên khỏi hang.
Trong thùng nhựa đựng kiến, nhóm thợ săn bỏ ít que củi khô để chúng bâu. "Kiến bò nhọt cắn đau, được người dân truyền kinh nghiệm như là thợ săn dế, bọ cạp số một", anh Trung chia sẻ.
Họ dùng cỏ gà để làm cần câu dế. "Cỏ này có khắp nơi nên dễ kiếm, nói chung câu kiến, săn dế gì cũng dùng toàn hoa lá cành tự nhiên thôi", một người trong nhóm nói.
Hang dế thường nổi lên độn đất mịn nhỏ như đồng tiền, sâu khoảng 20 cm. Thợ săn dùng cỏ gà cho kiến bâu vào rồi thả xuống hang, lấp miệng lại cho chúng bò sâu vào trong. Dế gặp kiến, bị cắn đau sẽ bò lên mặt đất, có khi thoát ra lỗ thông hơi bên cạnh.
Khi đưa cây cỏ vào bên trong, anh Bi chăm chú cảm nhận con dế trong hang theo tiếng búng tanh tách.
Sau 30 giây thả kiến vào trong thì dế sẽ bò ra ngoài miệng hang. Theo các thợ săn, dế thường xuất hiện ở vùng đất đỏ, khô ráo. Những nơi xuất hiện hang nhiều gọi là dế hội.
Dế sau khi bắt sẽ được bẻ chân để khi bỏ vào thùng không nhảy ra ngoài.
Khi chúng không chịu bò ra, họ phải dùng cuốc đào hang bắt. "Câu dế thì dễ chứ đào thì mệt hơn, có khi đào hoài không thấy", anh Bi chia sẻ.
Khi đào đến gần cuối hang, thợ săn phải dùng tay vì sợ cuốc trúng dế. "Việc đào hang bằng tay cũng nguy hiểm lắm, có khi gặp rết, bọ cạp, rắn không chừng", anh Nòi, thợ săn trong nhóm cho biết.
Dế bắt xong bỏ trong thùng nhựa có ít lá cây để chúng khỏi bò ra ngoài. Mỗi ngày cả nhóm săn được chừng 300 con dế. Với giá 2.500 - 3.000 đồng một con, họ kiếm được gần một triệu đồng, chia cho 4 người.
Phước Tuấn