Ngày 31/1/2004, Hội nạn nhân chất độc da cam Việt Nam và 3 nạn nhân đầu tiên đại diện cho các nạn nhân chất độc da cam Việt Nam là Phan Thị Phi Phi, Nguyễn Văn Quý và Dương Quỳnh Hoa, đã gửi đơn kiện các công ty hóa chất Mỹ sản xuất, cung cấp chất độc này cho quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam. Tòa án Liên bang Mỹ ở Brooklyn đã tiếp nhận đơn kiện và ngày 8/3/2004, thẩm phán Jack B. Weinstein đã triệu tập luật sư bên nguyên, bên bị và luật sư công đến thông báo việc các bên cần làm để chuẩn bị cho vụ kiện. Tòa quyết định thời gian 6 tháng cho luật sư hai bên chuẩn bị kiến nghị trình tòa và cho luật sư bên nguyên hoàn thiện đơn kiện.
Sau nhiều lần gia hạn cho các thủ tục pháp lý liên quan đến quá trình xét xử vụ kiện, mới đây chánh án Jack B. Weinstein phán quyết không cho phép gia hạn thêm. Lý do là vấn đề chất độc da cam tồn tại quá lâu và bản thân chánh án tuổi đã cao. Nếu hai bên muốn kháng cáo, ông sẽ chuyển vụ kiện lên tòa kháng án và tòa án tối cao liên bang. Quyết định cuối cùng của tòa án là luật sư nguyên đơn gửi kiến nghị trả lời của bị đơn vào ngày 18/1/2005.
Đến nay, sau quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, nhóm luật sư Mỹ đại diện cho phía nguyên đơn đã sẵn sàng cho phiên tranh tụng đầu tiên tại Tòa án sơ thẩm ở New York vào hôm nay (28/2). Dự kiến, mỗi bên có khoảng 20 luật sư tham gia tranh tụng. Theo thủ tục pháp lý, hai bên cũng đã cung cấp cho nhau hàng nghìn trang tài liệu để làm sáng tỏ các lập luận của mình.
Đặc biệt, trước lập luận các công ty hóa chất Mỹ rằng chỉ làm theo đơn đặt hàng của Bộ Quốc phòng Mỹ, các luật sư Mỹ đại diện cho nạn nhân Việt Nam tuyên bố có đầy đủ bằng chứng các công ty hóa chất cố tình che giấu Chính phủ gia tăng lượng dioxin, không nói rõ tác hại cũng như không ghi rõ chỉ dẫn trên sản phẩm. Theo các luật sư, họ có bằng chứng trong đó có các biên bản ghi lại việc chữa bệnh cho công nhân làm việc ở các công ty hóa chất Mỹ, nhằm bác lại luận điểm cho rằng các công ty hóa chất lúc đó đã không ý thức được tác hại của chất dioxin.
Đại diện cho các nạn nhân Việt Nam trong vụ kiện này là công ty luật Goodman & Moor, cùng 40 luật sư khác do luật sư Constaintin Kokkoris và Jonathan Moore dẫn đầu. Trong phiên tòa xét xử, ngoài luật sư đại diện cho các công ty hóa chất Mỹ, có cả sự xuất hiện của các đại diện cho Chính phủ Mỹ, luật sư Michael Goldgerger và đại diện các cựu chiến binh Mỹ, luật sư Mark Cuker.
Sở dĩ, các nạn nhân da cam và luật sư Mỹ quyết định nộp đơn tại tòa án quận Broorklyn của thành phố New York là nơi đây từng xét xử vụ kiện của các cựu chiến binh Mỹ. Theo luật pháp nước Mỹ, các bị đơn không có quyền chọn chánh án. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng sẽ do bồi thẩm đoàn kết luận theo đa số phiếu. Hiện danh sách bồi thẩm đoàn chưa được xác định.
Quá trình tranh tụng để đi đến kết luận cuối cùng có thể kéo dài từ 2 đến 6 tháng.
(Theo TTXVN)