Đội hình một hiện giờ của Barcelona không có cầu thủ nào trưởng thành từ học viện bóng đá trẻ nổi tiếng La Masia trong năm năm qua. Đoàn quân của Luis Enrique mùa này có tổng trị giá hơn 298 triệu đôla, nghĩa là cao hơn “Dải thiên hà” 2004 của Real Madrid gần 68 triệu đôla.
Real Madrid có biệt danh "Galacticos" (Dải thiên hà) từ đầu những năm 2000, thời điểm họ hai lần phá kỷ lục chuyển nhượng bóng đá thế giới và tuyên bố sẽ mang về sân Bernabeu mỗi mùa hè một siêu sao.
Chủ tịch Real, Florentino Perez, từng hứa hẹn ông muốn xây dựng đội bóng xung quanh “Pavons và Zidanes”. Francisco Pavon là đại diện cho các cầu thủ đáng chú ý trưởng thành từ học viện bóng đá của CLB, còn Zinedine Zidane là đại diện của những bản hợp đồng siêu sao từ khắp mọi nơi.
Giống Real phiên bản Galaticos năm 2004, Barca hiện nay cũng có các trụ cột là những sao ngoại được mua về với giá cao ngất ngưởng.
Nhưng về sau chính sách này của Real biến thành chỉ còn là “Những Zidane”. Trung vệ Pavon trở thành người thừa tại Bernabeu sau chỉ một mùa giải chơi ở đội hình một.
Trong khi đó, Barca suốt thời gian dài vẫn trung thành với triết lý tin dùng sản phẩm từ lò đào tạo trẻ, cho tới cách đây vài mùa giải. Khẩu hiệu của họ là "Mes que un club", nghĩa là “Còn hơn cả một CLB”. Họ từng luôn đặt niềm tin vào các học viên của lò La Masia nổi tiếng, hơn là chính sách vung tiền cho các tên tuổi lớn từ những CLB khác. Thành lập năm 1899, họ thậm chí còn từng từ chối bất kỳ nhà tài trợ nào muốn xuất hiện trên trang phục thi đấu của đội, bởi họ phát triển cùng niềm tin không có thứ gì lớn hơn FC Barcelona.
Tuy nhiên, Joan Laporta trở thành Chủ tịch vào năm 2003 và nhiều nét truyền thống của CLB cũng thay đổi từ đó.
Năm 2002, Real Madrid đoạt danh hiệu Cup C1/Champions League thứ chín trong lịch sử CLB. Tới lúc đó, Barca vẫn chỉ có một Cup C1.
Năm 2003, Ronaldinho gia nhập Nou Camp với khoản phí 37,4 triệu đôla, và một siêu đội hình mới chuẩn bị áp đảo bóng đá châu Âu. Barca đã vô địch Champions League tới bốn lần kể từ đó. Họ đã mua về ngôi sao lớn, nhưng vẫn không quên cái gốc phát triển của họ. Các cầu thủ từ học viện đào tạo trẻ vẫn luôn được trao cơ hội tốt nhất để thành công.
Pep Guardiola sử dụng tới bảy cầu thủ trưởng thành từ lò La Masia trong đội hình xuất phát khi họ đánh bại Man Utd ở chung kết Champions League 2011, cộng thêm bốn người nữa trên băng ghế dự bị.
2011 là thời điểm mà các "cây nhà lá vườn" đóng vai trò chủ đạo, làm nên thành công của Barca, với bảy gương mặt trong đội hình chính, gồm Messi, Iniesta, Xavi, Valdes, Pique, Busquets và Pedro.
Nhưng bản sắc La Masia dần phai nhạt trong đội hình một Barca sau đó.
Trong năm năm tiếp theo, Barca đã chiêu mộ lại hai cựu thành viên của học viện, những người đã rời khỏi CLB trước đó để phát triển sự nghiệp, là Cesc Fabregas và Jordi Alba. Nhưng Fabregas sau khi trở lại Nou Camp từ Arsenal cũng chỉ trụ được ba mùa giải trước khi được bán cho Chelsea.
Kể từ sau khi Sergio Busquets và Pedro dần đánh bật được các ngôi sao từ nơi khác về là Yaya Toure và Samuel Eto'o khỏi đội hình chính cách đây bảy năm, không có thêm cầu thủ nào trưởng thành từ lò đào tạo trẻ chiếm được suất đá chính thường xuyên ở đội một Barca.
Thủ môn Victor Valdes rời đi vào năm 2014, và được thế chỗ bởi thủ thành người Chile, Carlos Bravo. Vị trí của trung vệ đội trưởng huyền thoại Carles Puyol, người đã giải nghệ cùng mùa đó, hiện giờ thuộc về ngôi sao người Argentina Javier Mascherano.
Vị trí của Xavi ở trung tâm tuyến giữa giờ là của Ivan Rakitic – cầu thủ chuyển đến từ Sevilla hồi hè 2014 với giá 20,3 triệu đôla. Và Pedro cuối cùng cũng bị bán đi, sau khi Barca tậu về hai ngôi sao tấn công Neymar và Luis Suarez với tổng phí chuyển nhượng lên tới 173 triệu đôla.
Messi thuộc số ít cựu học viên La Masia còn sót lại từ thời Guardiola trong đội hình chính đầy rẫy các siêu sao đắt tiền được Barca mua hề hiện tại.
Trong thất bại trước Atletico Madrid ở tứ kết Champions League, đội hình của Barca chỉ có Alba, Gerard Pique, Sergio Busquets, Andres Iniesta và Lionel Messi là những cựu học viên của La Masia. Trong số này chỉ có một người không có tên trong đội hình xuất phát ở trận thắng Man Utd tại chung kết Champions League từ hồi năm 2011.
Barca cũng không còn từ chối nhà tài trợ trang phục thi đấu nữa, khi họ ký hợp đồng với Qatar Airways hồi năm 2011.
Đội hình 11 cầu thủ đá chính tiêu biểu của Real Madrid ở mùa 2003-2004 có tổng giá trị vào khoảng 231 triệu đôla. Trong khi đó, đội hình xuất phát của Barca ở trận gặp Atletico tại Champions League mới đây là 291 triệu đôla. Đó là chưa tính Arda Turan 48,9 triệu đôla trên ghế dự bị.
Đó là dấu hiệu rõ ràng cho thấy Barca cũng đã thay thế chính sách ưa dùng cầu thủ tự đào tạo bằng những vụ mua sắm lớn.
Nguyễn Phát