Cuối năm ngoái, ông Đinh Kni (ở xã Ba Thành, huyện Ba Tơ) được Trung tâm khuyến nông tỉnh cấp 13 con giống heo Kiềng Sắt. Sau bốn tháng nuôi trong chuồng trại kiên cố, đàn heo đã đạt trọng lượng trung bình 45 kg một con. Mới đây, ba heo nái sinh thêm 15 con.
Cũng được cấp giống với ông Kni, bà Đinh Thị Sinh ở xã Sơn Bao đã nuôi đàn heo khỏe mạnh, không bị dịch bệnh. Với giá bán 100.000 đồng một kg, bà thu tổng cộng 68 triệu đồng, trừ chi phí, lãi 9 triệu đồng sau 3-4 tháng.
Nông dân chuẩn bị thức ăn cho heo kiềng sắt. Ảnh: Mai Sâm
Đây là những hộ dân đầu tiên tham gia mô hình chăn nuôi heo Kiềng Sắt của Trung tâm khuyến nông tỉnh. Mô hình được triển khai năm 2021-2023 ở ba huyện Ba Tơ, Sơn Hà, Mộ Đức nhằm bảo tồn nguồn gene.
Heo Kiềng Sắt (còn gọi là heo cỏ) xuất xứ ở các huyện miền núi Ba Tơ, Sơn Hà, Sơn Tây, có màu da và lông đen, thân nhỏ. Loài này dễ nuôi, chống chịu bệnh tật tốt, thịt thơm ngon, ít béo không gây ngán. Tuy nhiên, việc du nhập các giống heo ngoại năng suất cao, lai tạo giống gây nguy cơ mất nguồn gene giống heo quý hiếm này.
Năm 2016, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ngãi chọn heo Kiềng Sắt cùng với gà Re, tỏi Lý Sơn, quế Trà Bồng là các giống cần phải lưu giữ. Sau đó, Trung tâm ứng dụng và dịch vụ khoa học công nghệ tỉnh đã làm trại thực nghiệm tạo nguồn giống heo.
Sau khi tuyển chọn giống heo tốt nhất, năm 2021 Trung tâm khuyến nông tỉnh cấp 140 con giống cho 6 hộ dân. Cụ thể, huyện Ba Tơ có hai hộ được cấp giống với tổng 25 con; huyện Sơn Hà hai hộ với 25 con; huyện Mộ Đức (đồng bằng) có hai hộ nuôi với 90 con.
Đàn heo Kiềng Sắt sau bốn tháng nuôi. Ảnh: Mai Sâm
Trung tâm Khuyến nông đánh giá, heo Kiềng Sắt thích nghi tốt điều kiện nuôi dưỡng, thổ nhưỡng cả 3 vùng trên. Người nuôi sử dụng thức ăn tinh, ít rau xanh nhưng heo phát triển tốt. Trung bình, mỗi con đạt trọng lượng 45-46 kg.
Đáng chú ý, heo Kiềng Sắt có giá khoảng 100.000 đồng một kg, cao hơn giống heo khác 42.000-45.000 đồng mỗi kg, nhưng vẫn bán chạy hàng. Bình quân mỗi con heo thương phẩm, nông dân lãi 590.000 đồng sau bốn tháng.
Thạc sĩ Nguyễn Hữu Nguyên, Trung tâm khuyến nông tỉnh Quảng Ngãi, chủ nhiệm dự án, cho biết các hộ dân tham gia mô hình được chuyển giao và áp dụng quy trình nuôi tốt nhất hạn chế dịch bệnh, giảm chi phí.
Trung tâm sẽ tiếp tục triển khai nuôi heo Kiềng Sắt đến năm 2023 với tổng 600 con giống ở 18 hộ dân, nhằm thúc đẩy việc nuôi các giống bản địa, vừa bảo tồn nguồn gene, vừa tạo thu nhập cho nông dân.
Mai Sâm