Covid-19 khiến trường học toàn thế giới đóng cửa, giáo viên, học sinh phải nhanh chóng thích nghi với việc dạy và học trực tuyến. Báo cáo PISA của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) công bố hôm 29/9 cho thấy có sự chênh lệch lớn về công nghệ, năng lực sử dụng công nghệ thông tin của giáo viên không chỉ giữa các quốc gia mà ngay cả trong từng nước. Báo cáo này dựa trên dữ liệu về khoảng 600.000 học sinh 15 tuổi ở 79 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Tính trung bình ở 34 nước OECD năm 2018, hầu như mỗi học sinh 15 tuổi có một máy tính ở trường phục vụ cho mục đích giáo dục. Tuy nhiên, ở nhiều quốc gia, người đứng đầu các nhà trường cho biết máy tính không tốt.
Sự khác biệt giữa những trường có điều kiện và khó khăn là đáng kể. Ở Brazil, 68% học sinh trường có điều kiện có thể truy cập các thiết bị kỹ thuật số với tốc độ nhanh, nhưng ở các trường khó khăn, chỉ khoảng 10% học sinh có thể truy cập được. Ở Tây Ban Nha, tỷ lệ này là 70-30.
Ảnh: Shutterstock.
Năng lực sử dụng công nghệ của giáo viên rất khác nhau. Trung bình các nước OECD, 65% học sinh 15 tuổi được học ở trường có giáo viên có kỹ năng sư phạm và kỹ thuật cần thiết để tích hợp thiết bị kỹ thuật số trong giảng dạy. Tuy nhiên, tỷ trọng này khác nhau đáng kể giữa các trường có điều kiện kinh tế - xã hội và các trường khó khăn.
Tại Việt Nam, theo số liệu của báo cáo PISA, việc học trực tuyến phòng chống Covid-19 có nhiều điểm khả quan so với các quốc gia và vùng lãnh thổ. Theo đó, Việt Nam có 79,7% học sinh học trong các trường có tốc độ Internet đủ mạnh. Tỷ lệ này cao hơn mức trung bình chung của các nước OECD (67,5%) và chỉ thấp hơn 16 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Một số nơi có tỷ lệ học sinh được học trong trường có tốc độ Internet đủ mạnh gồm Singapore (90,3%), Lithuania (91,3%), Slovenia (90%), Đan Mạch (89,9%) hay Thuỵ Điển (89,1%).
Tỷ lệ học sinh học trong các trường có sẵn nền tảng hỗ trợ học tập trực tuyến hiệu quả của Việt Nam là 43,4%, thấp hơn trung bình OECD (54,1%) nhưng cao hơn rất nhiều nước, chẳng hạn cao hơn Pháp, Đức.
Ông Andreas Schleicher, Giám đốc OECD về giáo dục và kỹ năng, cho rằng Covid-19 đã để lộ nhiều bất cập và bất bình đẳng trong hệ thống giáo dục trên toàn thế giới. "Những học sinh có hoàn cảnh khó khăn đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng và mọi quốc gia nên làm nhiều hơn nữa để đảm bảo tất cả trường học có đủ nguồn lực cần thiết giúp học sinh có cơ hội học tập và thành công như nhau", ông Andreas Schleicher nói.
Ngoài những kết quả cho thấy sự chênh lệch, thách thức khi học trực tuyến, báo cáo của OECD còn chỉ ra nhiều khía cạnh khác như sự chênh lệch về tỷ lệ học sinh có nơi yên tĩnh ở nhà để học hay tình trạng thiếu nguồn lực vật chất, bao gồm cả nguồn lực kỹ thuật số, nhân lực giáo viên.
Chẳng hạn về giáo viên, báo cáo PISA cho thấy trước đại dịch, nhiều trường phải đối mặt với tình trạng thiếu nguồn lực. Tính trung bình ở các nước OECD, 27% học sinh học ở các trường thiếu đội ngũ giáo viên, gây cản trở việc học tập. Ở những trường này, điểm PISA ở môn đọc thấp hơn. Riêng Việt Nam có 23,8% học sinh học trong các trường thiếu giáo viên và 30,9% học sinh học trong các trường thiếu nhân viên hỗ trợ.
Dương Tâm (theo OECD)