Chiếc bánh mỳ lên men chưa nướng ở Çatalhöyük. Ảnh: BITAM
Một cấu trúc lò bị phá hủy phần lớn được tìm thấy ở khu vực mang tên Mekan 66, nơi có nhiều ngôi nhà gạch bùn liền kề ở di chỉ khảo cổ Çatalhöyük tại tỉnh Konya phía nam Thổ Nhĩ Kỳ, theo Trung tâm nghiên cứu ứng dụng công nghệ và khoa học thuộc Đại học Necmettin Erbakan (BİTAM). Quanh lò, nhóm khảo cổ phát hiện bột mỳ, đại mạch, hạt đậu và cặn xốp hình tròn lớn cỡ lòng bàn tay, CNN hôm 8/3 đưa tin.
Kết quả phân tích xác định cặn hữu cơ là bánh mỳ lên men chưa nướng 8.600 năm tuổi. "Chúng tôi có thể kết luận phát hiện ở Çatalhöyük là bánh mỳ cổ nhất thế giới", nhà khảo cổ Ali Umut Türkcan, trưởng đoàn khai quật kiêm phó giáo sư ở Đại học Anadolu tại Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết. "Đây là phiên bản nhỏ hơn của ổ bánh mỳ. Nó có một dấu tay ấn ở chính giữa và chưa nướng nhưng đã lên men và tồn tại tới ngày nay với tinh bột bên trong. Tính đến nay, chưa có ví dụ nào khác tương tự".
Ảnh quét bằng kính hiển vi điện tử cho thấy có nhiều lỗ khí bên trong mẫu vật. Hình hạt tinh bột giúp loại trừ nghi ngờ của các nhà nghiên cứu, theo nhà sinh vật học Salih Kavak, giảng viên ở Đại học Gaziantep tại Thổ Nhĩ Kỳ. Phân tích cũng hé lộ hóa chất trong thực vật và dấu hiệu lên men. Người làm trộn nước và bột mỳ, sau đó tạo hình bánh mỳ để cạnh lò nướng và ủ một lúc. Vật chất hữu cơ bao gồm cả gỗ và bánh mỳ được bảo quản nhờ lớp đất sét mỏng bao phủ lò.
Çatalhöyük từng là nơi ở của 8.000 người vào thời Đồ đá mới, giữa năm 2000 và 10000 trước Công nguyên. Đây là một trong những vùng đô thị hóa đầu tiên trên thế giới, theo BITAM. Nghiên cứu tại di chỉ hé lộ kiểu nhà đặc trưng và nhiều đặc điểm như tranh tường, biến nơi đây thành "khu định cư quan trọng nhất ghi lại đời sống nông nghiệp thời sơ khai của cộng đồng Đồ đá mới".
An Khang (Theo CNN)