Tiếng súng nổ ra khắp thủ đô Haiti ngày 29/2 khi chính quyền đối đầu với các nhóm tấn công nhằm vào đồn cảnh sát, học viện cảnh sát và sân bay quốc tế Toussaint-Louverture.
"Hôm nay, chúng tôi thông báo tất cả nhóm vũ trang sẽ hành động để yêu cầu Thủ tướng Ariel Henry từ chức", Jimmy Cherisier, thủ lĩnh một băng đảng khét tiếng, nói trong video được đăng trên mạng xã hội. "Chúng tôi sẽ sử dụng mọi chiến lược để đạt mục tiêu. Chúng tôi chịu trách nhiệm về mọi việc xảy ra trên đường phố ngay lúc này".
Giới chức cho biết 4 cảnh sát thiệt mạng, 5 người bị thương và hai đồn cảnh sát bị đốt trong các cuộc đụng độ. Các trường học, đại học và doanh nghiệp tạm dừng hoạt động.
Một trưởng khoa cho biết sinh viên tại Đại học Quốc gia Haiti bị bắt làm con tin trong thời gian ngắn, trước khi được thả. Ít nhất một sinh viên trúng đạn và bị thương trong cuộc giao tranh.
Nhiều hãng hàng không hủy các chuyến bay nội địa và quốc tế sau khi máy bay và nhà ga sân bay bị nhắm bắn.
Các nhóm vũ trang đã kiểm soát phần lớn thủ đô Port-au-Prince và nhiều khu vực rộng lớn của Haiti những năm gần đây, gây ra tình trạng bạo lực khiến nền kinh tế và hệ thống y tế công cộng của Haiti bị ảnh hưởng trầm trọng.
Thủ tướng Henry được bổ nhiệm thay người tiền nhiệm Claude Joseph vài ngày trước khi tổng thống Jovenel Moise bị ám sát ngày 7/7/2021. Ông Henry đang giữ chức quyền tổng thống. Theo thỏa thuận chính trị được ký kết sau vụ ám sát, Haiti sẽ tổ chức bầu cử và Thủ tướng Henry chuyển giao quyền lực cho quan chức được bầu trước ngày 7/2/2024.
Tuy nhiên, ông Henry đã hoãn vô thời hạn bầu cử với lý do trận động đất nghiêm trọng hồi tháng 8/2021 và ảnh hưởng ngày càng tăng của các băng nhóm tội phạm được trang bị vũ khí hạng nặng. Thủ tướng Henry đã tìm kiếm sự hỗ trợ từ nước ngoài để đối phó bạo lực băng nhóm.
Hàng nghìn người xuống đường biểu tình những tuần gần đây để yêu cầu ông Henry từ chức, khiến quốc gia Caribe càng chìm trong tình trạng bất ổn chính trị, dân sự.
Các cuộc tấn công của băng nhóm xảy ra khi Thủ tướng Henry ở Kenya, nước đang chuẩn bị dẫn đầu sứ mệnh quốc tế được Liên Hợp Quốc phê chuẩn để hỗ trợ cảnh sát Haiti giành lại kiểm soát đất nước.
Cộng đồng Caribe (CARICOM) cho biết sau hội nghị thượng đỉnh khu vực ở Guyana ngày 28/2, Thủ tướng Henry cam kết tổ chức tổng tuyển cử trước ngày 31/8/2025. Haiti tổ chức bầu cử lần gần nhất vào năm 2016 và các thượng nghị sĩ đã hết nhiệm kỳ từ hơn một năm trước.
Huyền Lê (Theo AFP, Reuters)