Với việc thưởng thức âm thanh, nguồn tư liệu luôn đóng vai trò hàng đầu, quyết định trải nghiệm âm nhạc mà mỗi cá nhân sắp có được. Với băng cối, yếu tố này càng cần được cân nhắc, chọn lựa kỹ lưỡng bởi nội dung còn hạn chế, giá thành không hề rẻ và chất lượng khó đảm bảo.
![]() |
Việc chọn lựa, sưu tầm đóng vai trò quan trọng trong việc thưởng thức âm thanh băng cối. Ảnh: Nguyên Khánh. |
Nội dung băng cối trên thị trường chủ yếu chia làm hai thể loại chính: nhạc vàng và nhạc cổ điển. Băng cối thể loại nhạc vàng thường được thu âm từ những năm trước giải phóng tại nhiều phòng thu trong nước. Nhạc cổ điển là dòng nhạc phổ biến và cũng đa dạng hơn cả. Nguồn tư liệu này thường có xuất xứ từ các phòng thu châu Âu, châu Mĩ. Ngoài ra còn một số ít nhạc pop, jazz nước ngoài từ những năm 70 của thế kỷ trước.
Cũng như đĩa than hay cassette, việc khác nhau về “trường phái” nghe nhạc dẫn đến sự lựa chọn, phối ghép thiết bị khác nhau. Theo nhiều người chơi băng cối có kinh nghiệm, nhạc vàng là dòng nhạc khá dễ chơi, thiết bị phù hợp cũng đa dạng hơn. Tuy nhiên, các dòng đầu đọc băng cối của Nhật, điển hình là Akai vẫn cho âm thanh “quen tai” và thể hiện được đúng nhất chất âm đặc biệt của thể loại nhạc này. Nhạc cổ điển lại đòi hỏi khắt khe hơn ở thiết bị từ cách phối ghép, sắp đặt đến chất lượng vì đặc tính thể loại nhạc này thể hiện hầu hết các cung bậc, dải tần, kỹ thuật âm thanh.
![]() |
Một số mục bán băng cối theo "lô" trên Ebay.com. Ảnh: Ebay. |
Hiện nay, băng cối được người chơi sưu tầm chủ yếu từ hai nguồn chính, qua mua bán ở các trang thương mại điện tử hoặc qua trao đổi trực tiếp giữa người có cùng sở thích.
Nhiều người chơi chọn cách mua băng cối qua các trang thương mại điện tử, như Ebay, Amazon... Cách này khá tiện và số lượng băng mua được cũng nhiều hơn, nhưng có nhiều vấn đề nảy sinh như người mua phải có thẻ tín dụng phù hợp, khi mua thường không biết được chất lượng băng, thậm chí không biết được cả nội dung băng nếu mua theo "lô". Hơn nữa, giá vận chuyển không rẻ, vì vậy phải mua nhiều để giảm bớt chi phí. Mức giá cho một băng cối khá đa dạng, từ khoảng 15 USD đến hàng trăm USD tùy loại.
Với cách mua này, tùy vào phương thức thanh toán, người chơi có thể khiếu nại người bán nếu sản phẩm quá lỗi, hỏng so với quảng cáo. Cụ thể, với cách thanh toán qua PayPal, người chơi có 7 ngày kể từ khi chuyển tiền để nhận hàng và kiểm tra. Tuy nhiên, theo một người chơi lâu năm ở phố Khâm Thiên, Hà Nội, người hâm mộ băng cối trong nước khá thiệt thòi khi hạn 7 ngày này quá ngắn, bởi thời gian chuyển hàng về Việt Nam còn dài hơn thời hạn trên. Vì vậy, việc mua bán chủ yếu vẫn phụ thuộc vào uy tín của người bán và yếu tố may mắn.
Anh Hoàng Việt, công ty Bảo hiểm Bưu điện Hà Nội, lại chọn cách mua băng cối từ bạn bè, người thân. Tuy không đa dạng như nguồn băng cối ở nước ngoài nhưng bằng cách này có thể chọn lựa kỹ càng hơn, đảm bảo chất lượng tốt và nội dung phù hợp. Đây cũng là cách người chơi trao đổi những băng cối nhạc vàng với nhau. Tuy nhiên, giá của loại băng cối bán trong nước không hề rẻ, loại rẻ nhất cũng tầm 400 đến 500 nghìn đồng.
![]() |
Chất lượng băng cối đã có trên dưới 40 năm tuổi khó đảm bảo. Ảnh: Nguyên Khánh. |
Không giống như CD, đĩa than vẫn đang được sản xuất đại trà, băng cối dường như đã bị ngành công nghiệp âm thanh “bỏ quên” vì chi phí tái sản xuất lớn. Phần lớn được sản xuất từ những năm 70 của thế kỷ trước, bởi vậy chất lượng những băng cối đã có trên dưới 40 năm tuổi này cũng rất khó đảm bảo. Băng cối nhạc cổ điển có thể được bảo quản tốt hơn do khí hậu châu Âu, châu Mĩ khác với một nước nhiệt đới như Việt Nam. Với băng cối nhạc vàng, trừ số ít được lưu trữ trong các đài phát thanh, kho tư liệu, phần nhiều chất lượng đã suy giảm đáng kể. Bởi vậy băng cối không bị rè, nhiễu, nổ tiếng lại càng có giá.
“Chơi băng cối có rất nhiều cái khó, từ thể loại đến chất lượng. Không phải ai cũng nghe được nhạc cổ điển, nhạc vàng, chất lượng thì cũng tùy vào may mắn, hoặc uy tín người bán. Tuy nhiên, khi đã đam mê thứ âm thanh chân thực đặc trưng của băng cối thì rất khó bỏ được. Mỗi tối chỉ cần dành một khoảng thời gian nhỏ ngồi nghe nhạc, trò chuyện cùng bạn bè thì mọi ưu phiền, mệt nhọc của một ngày làm việc như tan biến”, anh Việt chia sẻ.
Nguyên Khánh