Ngày 11/7, VKS nêu quan điểm luận tội đối với bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, cựu chủ tịch AIC; ông Dương Hoa Xô, cựu giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học TP HCM (Trung tâm) và 12 người khác về các sai phạm trong việc đấu thầu mua sắm thiết bị 12 phòng thí nghiệm, gây thiệt hại 94,6 tỷ đồng.
Đại diện VKS giữ quyền công tố tại phiên tòa. Ảnh: Hải Duyên
Theo VKS, các tài liệu và kết quả thẩm vấn tại tòa xác định tháng 4/2014 bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn biết Trung tâm đang triển khai dự án mua sắm thiết bị 12 phòng thí nghiệm, nên đã tiếp cận, làm quen ông Xô, đặt vấn đề "tạo điều kiện để AIC được tham gia dự án và sẽ chi tiền cảm ơn".
Bà Nhàn sau đó chỉ đạo Phó tổng giám đốc AIC Trần Mạnh Hà, Trưởng văn phòng đại diện AIC tại TP HCM Trần Đăng Tấn, và một số nhân viên thiết lập các công ty "quân xanh, quân đỏ", móc nối với ông Xô cùng một số cơ quan khác để AIC trúng 8 gói thầu với giá đã được nâng khống 40% để hưởng lợi, gây thiệt hại cho Nhà nước.
Bị cáo Dương Hoa Xô đã đồng ý để Công ty AIC tiếp cận các gói thầu trước khi đấu thầu, chỉ đạo cấp dưới thông đồng với nhà thầu, đơn vị tư vấn để đảm bảo cho AIC trúng 8 gói thầu.
Từ năm 2015 đến 2019, sau khi được ông Xô tạo điều kiện để trúng thầu, bà Nhàn đã chỉ đạo Trần Mạnh Hà, Trần Đăng Tấn 6 lần đưa tiền cho ông Xô - tổng cộng 14,4 tỷ đồng. Ông Xô đã đưa cho cho bà Trần Thị Bình Minh, lúc đó là Phó giám đốc Sở kế hoạch và Đầu tư một tỷ đồng; Nguyễn Đăng Quân, Phó giám đốc Trung tâm 950 triệu đồng; Nguyễn Viết Thạch, Trưởng ban Quản lý xây dựng công trình thuộc Trung tâm 1,1 tỷ đồng. Còn lại là 11,3 tỷ ông Xô sử dụng vào mục đích cá nhân.
Bị cáo Dương Hoa Xô tại tòa sáng nay. Ảnh: Hải Duyên
Đối với bà Trần Thị Bình Minh, VKS đánh giá, vì động cơ vụ lợi đã lợi dụng chức vụ quyền hạn chỉ đạo cấp dưới là Phan Tất Thắng, Phó phòng kinh tế ngành thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư, lập tờ trình để ký quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án khi chưa tổ chức thẩm định; không thực hiện thủ tục cần thiết để xử lý sai phạm của chủ đầu tư. Từ đó, tạo điều kiện cho Trung tâm và AIC nâng giá dự toán giai đoạn một, nâng giá gói thầu giai đoạn 2 và 3 gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 33 tỷ đồng.
"Các bị cáo trong vụ án đều có trình độ, nhận thức xã hội, học hàm, học vị cao nên có nhân thức đầy đủ về pháp luật. Tuy nhiên, vì tư lợi cá nhân, vụ lợi nên đã thực hiện hành vi phạm tội", đại diện VKS nêu quan điểm. Trong vụ án này, bị cáo Nhàn cùng 3 đồng phạm đã bỏ trốn gây khó khăn cho cơ quan tố tụng. Tuy nhiên, cơ quan công tố có đủ căn cứ truy tố các bị cáo về hành vi như nêu trong cáo trạng. Đối với các bị cáo khác tại tòa đều thành khẩn khai báo tích cực hợp tác để điều tra và khắc phục hậu quả vụ án.
VKS cho rằng cần xử phạt nghiêm những bị cáo có vai trò cầm đầu, giảm nhẹ hình phạt đối với các bị cáo nguyên là cán bộ Trung tâm có vai trò thứ yếu, đã khắc phục hậu quả và nhiều tình tiết giảm nhẹ khác.
Từ đó, VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Nhàn 12-13 năm tù về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; 10-11 năm tù về tội Đưa hối lộ. Tổng hợp với bản án 10 năm tù của TAND tỉnh Quảng Ninh, 30 năm tù của TAND Cấp cao tại Hà Nội, buộc bị cáo Nhàn phải chấp hành hình phạt chung là 30 năm tù (mức án cao nhất của hình phạt tù có thời hạn).
VKS đề nghị tòa tuyên phạt Trần Mạnh Hà 19-21 năm tù về hai tội danh; tổng hợp với các bản án trước đó, buộc bị cáo chấp hành hình phạt chung là 30 năm tù. Bị cáo Trần Đăng Tấn bị đề nghị 18-20 năm tù.
Bị cáo Dương Hoa Xô bị đề nghị 15-16 năm tù về tội Nhận hối lộ; Trần Thị Bình Minh 8-9 năm về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Các bị cáo còn lại bị đề nghị từ 4 đến 9 năm tù về tội Vi phạm quy định đấu thầu, gây hậu quả nghiêm trọng; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Về trách nhiệm dân sự, VKS đề nghị bị cáo Nhàn và Công ty AIC liên đới bồi thường cho Trung tâm 94,6 tỷ đồng.
Chiều nay, bào chữa cho bà Nhàn, các luật sư cho rằng, việc xét xử vắng mặt thân chủ sẽ "không đảm bảo quyền của bị cáo cũng như tính đầy đủ, khách quan, toàn diện, xác định sự thật của vụ án... không xác định được năng lực chịu trách nhiệm hình sự của bị cáo". Do đó, luật sư đề nghị HĐXX tách hành vi của bà Nhàn thành vụ án khác, khi nào bắt được sẽ xử lý sau.
Trong khi đó, luật sư bào chữa cho các bị cáo khác hầu hết chỉ nêu các tình tiết giảm nhẹ của thân chủ và xin HĐXX xem xét khoan hồng.
Dự kiến ngày mai tòa tuyên án.
Hải Duyên