Tiện dụng và an toàn
Phòng riêng đem tới cho trẻ sự riêng tư và độc lập nhất định, phần nào thoát ly khỏi sự trông nom, quan tâm của người lớn, nên việc đảm bảo thuận tiện và an toàn cho trẻ là rất cần thiết. Cấu trúc mặt bằng, lối đi trong phòng phải rõ ràng và mạch lạc, tránh làm chênh cốt sàn, tường hoặc nội thất có góc nhọn.
Vị trí công tắc điều khiển thiết bị phải thuận tiện, thiết bị điện và hệ thống dây dẫn an toàn, sử dụng các thiết bị an toàn điện như ap-to-mat chống giật, rơ le tự động để cắt nguồn khi xảy ra hiện tượng đoản mạch. Không nên lắp đặt các thiết bị điện nước (nếu có phòng vệ sinh trong phòng ngủ) và thiết bị điện lạnh, điện tử có cơ chế vận hành phức tạp không phù hợp độ tuổi.
Đối với các vị trí dễ gây nguy hiểm khác trong phòng hoặc liên quan đến phòng như ban công và giếng trời, gia chủ nên bố trí hệ thống lan can, cửa, hoa sắt đảm bảo tiêu chuẩn an toàn. Ngoài ra, nên có những biện pháp quản lý như khóa cửa ra ban công trong trường hợp trẻ chưa có ý thức và khả năng kiểm soát. Trẻ em rất hiếu động nên việc cẩn thận không bao giờ là thừa.
Phòng trẻ em nên hạn chế các góc nhọn và che chắn cẩn thận, đảm bảo an toàn cho chủ nhân nhỏ. Ảnh: Abluebird Photography/Must Design.
Thoát hiểm cũng là một yếu tố quan trọng. Khi sự cố xảy ra, trẻ em thường sợ hãi, không thể xử lý tình huống chạy hoặc kêu cứu theo bản năng. Như vậy, thiết kế phòng trẻ em cần đảm bảo được yêu cầu dễ thoát hiểm khi có sự cố như chốt khóa cửa vận hành đơn giản, dễ đóng mở (nếu dùng khóa có chìa thì phải luôn để một bộ ở ngoài do người lớn quản lý).
Đối với trẻ em ở tuổi nhỏ (dưới 10 tuổi), mức độ riêng tư không cao nên cửa phòng có thể làm cửa có ô kính trong để dễ quan sát từ bên ngoài và nếu có sự cố có thể phá vỡ kính để mở chốt khóa bên trong.
Giới tính và cá tính của bé
Từ 3-5 tuổi, trẻ đã có những nhận thức về giới tính và hình thành các sở thích, cá tính khác nhau. Các sở thích này ngày càng trở nên rõ nét hơn theo độ tuổi. Có trẻ thích vận động, có trẻ thích đọc sách. Có trẻ thích màu hồng, tím và những đường cong; có trẻ thích màu xanh và những mảng khối khỏe khoắn. Muốn tạo ra không gian để trẻ thoải mái và phát triển tích cực, người lớn cần nắm rõ nhu cầu và sở thích của con.
Ngoài những "phần cứng" do thiết kế xây dựng tạo nên như tường, trần, sàn, chiếu sáng, hệ thống đồ nội thất, phòng trẻ em cần có chỗ cho bé vui chơi và sáng tạo, tự trang trí. Đó là nơi treo tranh ảnh, dán những hình mà bé yêu thích, sắp xếp đồ chơi hay trưng bày những món quà, sản phẩm thủ công tự làm. Như vậy, căn phòng sẽ sinh động và có ý nghĩa hơn, tác động tốt đến tâm sinh lý đứa trẻ.
Lưu ý, sở thích của trẻ nhỏ dễ thay đổi theo thời gian nên thiết kế phòng cần linh hoạt để khi cần có thể điều chỉnh lại.
Phòng trẻ em nên có chỗ cho bé vẽ, viết, sáng tạo. Ảnh: Abluebird Photography/Combo Home.
Phù hợp theo độ tuổi
Trẻ em nào rồi cũng lớn nhưng điều đó không có nghĩa là thiết kế phòng trẻ em phải như phòng người lớn. Phòng trẻ em vẫn nên được chăm chút, thiết kế phù hợp. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải cứ "nghịch nghịch", vui vui, nhiều màu thì là phòng trẻ em.
Ngoài những nguyên tắc trên, phòng trẻ phải phù hợp độ tuổi của chủ nhân căn phòng bởi mỗi lứa tuổi lại có tâm sinh lý, nhu cầu sinh hoạt, học tập và vui chơi khác nhau. Ví dụ với trẻ dưới 6 tuổi, nhu cầu chơi là chính (có nhiều đồ chơi, cần nơi để đồ chơi). Lúc đi học lớp 1, trẻ lại chuyển sang một giai đoạn mới, cần tới bàn học, giá sách. Từ 10 tuổi trở đi, trẻ bắt đầu tự thấy cần riêng tư, có thể có những "bí mật" nho nhỏ trong thế giới của mình. Để trẻ có thể sử dụng phòng của mình lâu dài, thiết kế có thể "đi sớm", đón trước tuổi của trẻ một chút.
Phòng trẻ em phải được thiết kế dựa trên độ tuổi và nhu cầu của đứa trẻ. Ảnh: Abluebird Photography/Must Design.
Trẻ em là thành viên trong gia đình và phòng của trẻ là một không gian nhỏ trong tổng thể ngôi nhà. Do đó, người lớn cũng cần để tâm đến cả bối cảnh tổng thể để đưa ra giải pháp hợp lý. Người thiết kế cùng gia chủ cũng nên tính toán và dự trù cho tương lai (có thể tới 5-10 năm) về việc sử dụng hay hoán đổi, luân chuyển các không gian, cải tạo nội thất khi có nhu cầu mới và khi trẻ đã dần trở thành người lớn.
Hà Thành