Với kinh nghiệm nhiều năm tư vấn hướng nghiệp, thầy Luke Curan - Trưởng ban Bảo vệ Trẻ em, Tư vấn Tâm lý và Sức khỏe cho học sinh tại trường Quốc tế Anh Việt (BVIS) TP HCM cho rằng, công tác này là nền tảng để thế hệ trẻ xác định và theo đuổi chuyên ngành đào tạo phù hợp ở bậc đại học, tạo tiền đề cho thành công trong tương lai.
Tuy nhiên, hướng nghiệp là bài toán khó đối với nhiều bậc phụ huynh khi chưa nắm rõ cách đặt vấn đề và hỗ trợ con. Những xáo trộn của thị trường nghề nghiệp do ảnh hưởng từ Covid-19 lại càng khiến nhiều học sinh và gia đình lúng túng. Do đó, thầy Luke đưa ra ba lời khuyên để phụ huynh trở thành người đồng hành đáng tin cậy cùng con trong việc chọn ngành, trường học.
Thời điểm thích hợp
Quá trình hướng nghiệp nên bắt đầu sớm vào khoảng thời gian cuối bậc THCS hoặc đầu bậc THPT bởi đây là giai đoạn các em bước vào tuổi dậy thì và bắt đầu định hình tính cách, bản thân trong thế giới xung quanh. Việc hướng nghiệp sớm sẽ giúp con khám phá bản thân, cũng như thấu hiểu nguyện vọng, đam mê của mình ở một nhịp độ phù hợp, từ đó, đưa ra kế hoạch chuẩn bị cụ thể, dài hạn trong học tập và tích lũy trải nghiệm.

Thầy Luke Curran trong một buổi tư vấn hướng nghiệp 1-1 cùng học sinh BVIS. Ảnh: BVIS
Ông chia sẻ thêm, trong các tiết học PSHE (tạm dịch: Giáo dục Cá nhân, Xã hội, Sức khỏe và Kinh tế) ở đầu khối Trung học, học sinh BVIS đã được làm quen với khái niệm ngành nghề trong xã hội, kỹ năng quan trọng thúc đẩy làm việc hiệu quả hay giải thích doanh nghiệp là gì.
Nhà trường ưu tiên sử dụng hệ thống Morrisby đưa ra các bài khảo sát phù hợp với lứa tuổi ở lớp 11. Theo đó, học sinh có thể đánh giá toàn diện các khía cạnh quan trọng ở bản thân như tính cách, thế mạnh và sở thích. Nhà trường sẽ sử dụng kết quả này để chia sẻ với gia đình và giáo viên, từ đó, cùng nhau thảo luận, giúp học sinh đưa ra lựa chọn tối ưu nhất cho hành trình học tập kế tiếp trong chương trình Tú tài Anh A Level.
Techna Huỳnh, cựu học sinh BVIS niên khóa 2021, đang theo học chuyên ngành Khoa học Máy tính tại Đại học Eindhoven (Hà Lan), chia sẻ việc hướng nghiệp từ sớm ở trường đã giúp em cùng gia đình xác định rõ mục tiêu cũng như hình dung rõ ràng, cụ thể trong việc chuẩn bị cho ngành học trong tương lai, từ đó ứng tuyển thành công vào trường đại học theo đúng nguyện vọng.
Techna Huỳnh, học sinh BVIS niên khóa 2021, chia sẻ về đam mê và hành trình tìm thấy hứng thú trong học tập. Vide: BVIS
Đồng hành thay vì điều hành
Thầy Luke nhận định, khi bàn về hướng nghiệp, nhiều phụ huynh vô tình trở thành người chỉ định thay vì cùng con đưa ra quyết định. Một số gia đình có xu hướng áp đặt con kế nghiệp truyền thống hay lựa chọn những công việc được cho là mang lại thu nhập cao và dễ ứng tuyển trong xã hội. Điều này có thể gây ra mâu thuẫn trong quá trình trao đổi, ảnh hưởng tiêu cực đến định hướng tiếp theo ở bậc đại học của học sinh.
"Việc các bậc phụ huynh hiểu rõ và điều chỉnh kỳ vọng của bản thân khi trò chuyện cùng con là vô cùng quan trọng", thầy Luke nhấn mạnh.
Mối liên hệ chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và học sinh cũng đóng vai trò tích cực giúp các em đưa ra lựa chọn đúng đắn, đảm bảo tính hài hòa giữa các tiêu chí liên quan đến khả năng, sở thích cùng nhu cầu thực tế từ xã hội.

BVIS chú trọng xây dựng thảo luận và liên lạc chặt chẽ giữa gia đình, học sinh và nhà trường. Ảnh: BVIS
Chủ động tìm hiểu thêm thông tin
Theo Trưởng ban Bảo vệ Trẻ em, Tư vấn Tâm lý và Sức khỏe BVIS TP HCM, gia đình vẫn luôn là điểm tựa hàng đầu để học sinh tìm kiếm lời khuyên. Do đó, trong một thế giới biến đổi không ngừng, phụ huynh cần trang bị cho bản thân những kiến thức, kỹ năng cần thiết để cùng phân tích, đánh giá tình hình, từ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đưa ra quyết định.
Tuy nhiên, trước nhiều thông tin trên mạng, cha mẹ có thể cảm thấy bối rối, khó xác thực tính chính xác. Vì vậy, trường BVIS thường xuyên tổ chức các buổi tư vấn, hội thảo với sự tham dự của chuyên viên tuyển sinh từ nhiều trường đại học uy tín trong và ngoài nước để tạo điều kiện cho phụ huynh chủ động tiếp cận nguồn thông tin hữu ích và giải đáp thắc mắc.
Qua các sự kiện này, gia đình sẽ có góc nhìn bao quát hơn về các chuyên ngành, quy trình nhập học, trải nghiệm học tập ở bậc đại học hay triển vọng nghề nghiệp sau đào tạo. Từ đó, quá trình hỗ trợ con đưa ra lựa chọn ngành nghề cũng hiệu quả hơn.
Thiên Minh
Địa chỉ: Số 44-46 đường số 1, Bình Hưng, Bình Chánh, TP HCM
Website: www.bvisvietnam.com
Số điện thoại: 0903 122 550 (gặp cô Mai Trương - Trưởng phòng Tuyển sinh khối Trung học)