"Điều này mang tính biểu tượng cao khi chúng ta khép lại quá trình tranh chấp lâu dài trong lúc Nga mở chiến dịch quân sự. Chúng tôi đã lấy lại nơi gọi là 'tổ gián điệp' và muốn giao nó cho những vị khách Ukraine của chúng tôi", Thị trưởng Warsaw Rafal Trzaskowski hôm 11/4 thông báo quyết định tịch thu khu nhà và cho biết nó có thể trở thành nơi ở cho những người tị nạn Ukraine.
Khu nhà được xây dựng theo thỏa thuận hoán đổi đất đai giữa Ba Lan và Liên Xô năm 1974. Theo đó, Nga nhận được 9 bất động sản ở Warsaw và Ba Lan cũng được Nga cấp lại số bất động sản tương tự. Tuy nhiên, Ba Lan cáo buộc Nga đã làm không làm như vậy và yêu cầu chấm dứt thỏa thuận vào năm 2008.
Tòa nhà đã bị bỏ hoang từ những năm 1990, nhưng những tin đồn rằng nó vẫn được tình báo Nga sử dụng đã khiến dân địa phương đặt cho nó cái tên "tổ gián điệp".
Tòa án Ba Lan năm 2016 yêu cầu Nga bồi thường 1,8 triệu USD vì "chiếm các bất động sản bất hợp pháp". Moskva bác yêu cầu này và cũng không đồng ý bàn giao khu nhà ở Warsaw cho Ba Lan.
Khu nhà ngoại giao do Nga xây dựng ở Warsaw, Ba Lan. Ảnh: Twitter/@trzaskowski_
Thị trưởng Trzaskowski cùng Đại sứ Ukraine tại Ba Lan Vasyl Zvarych hôm qua bước vào trong khu nhà và đăng ảnh cho thấy nơi đây trống rỗng. Một nhà ngoại giao Nga đã có mặt tại đây để phản đối động thái của Ba Lan.
Đại sứ Nga tại Ba Lan Sergey Andreyev cáo buộc giới chức Ba Lan đã thu giữ tài sản ngoại giao của Nga. "Sáng nay, các quan chức đại diện đã tới cơ sở ngoại giao của chúng tôi tại số 100 đường Sobieskieg, tại Warsaw và ra lệnh chuyển giao tòa nhà cho Kho bạc Nhà nước Ba Lan. Giới chức phía Ba Lan đã cắt các ổ khóa ở cổng và chiếm khu nhà", ông Andreyev phát biểu trên hãng thông tấn Nga RIA.
Đại sứ Ukraine tại Ba Lan Andrii Deshchytsia hoan nghênh động thái của Ba Lan và cho biết khu nhà này có thể được sử dụng như một trường học, trung tâm văn hóa hay nơi ở cho người tị nạn Ukraine. Ông Deshchytsia cho biết sẽ đợi phía Ba Lan hoàn tất thủ tục pháp lý trước khi tiếp quản địa điểm này.
Cao ủy Liên Hợp Quốc về Người tị nạn ghi nhận hơn 4,5 triệu người Ukraine đã sơ tán khỏi đất nước kể từ khi nổ ra xung đột với Nga, trong đó Ba Lan tiếp nhận 2,6 triệu người, nhiều hơn bất cứ quốc gia nào khác.
Quan hệ giữa Moskva và Warsaw đang căng thẳng vì chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine. Hôm 21/3, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cảnh báo Ba Lan sẽ phải trả giá đắt vì "hội chứng bài Nga". Ông Medvedev nhắc tới quyết định trước đó của Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki về giảm phụ thuộc của nước này vào nguồn năng lượng Nga và cắt quan hệ kinh tế với Moskva để phản đối chiến dịch quân sự tại Ukraine.
Ba Lan hôm 23/3 trục xuất 45 nhà ngoại giao Nga. Bộ Ngoại giao Nga đã triệu đại sứ Ba Lan tại nước này để "phản đối hành vi vô lý", gọi đây là động thái "có chủ đích phá hủy hoàn toàn quan hệ song phương". Hôm 8/4, Moskva đáp trả bằng cách trục xuất 45 nhà ngoại giao Ba Lan.
Ngọc Ánh (Theo AFP/AP/Reuters)