Chiều 1/8, Bộ Y tế tập huấn Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh đậu mùa khỉ và một số nội dung về điều trị cúm A, trong bối cảnh thế giới đã ghi nhận hơn 22.000 ca đậu mùa khỉ.
"Nguy cơ bệnh xâm nhập vào Việt Nam là ngày một ngày hai, vì thế việc chuẩn bị tâm thế ứng phó là cần thiết", Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trường Sơn nói và yêu cầu các đơn vị chuyên môn chủ động tìm nguồn vaccine, thuốc, vật tư, thiết bị, sinh phẩm cho chẩn đoán và điều trị. Đến nay Việt Nam chưa phát hiện ca đậu mùa khỉ nào.
Ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho hay Bộ Y tế xây dựng kế hoạch ứng phó với các tình huống dịch.
Tình huống 1: Chưa có trường hợp bệnh xâm nhập vào Việt Nam.
Các bệnh viện chuẩn bị cơ sở vật chất, khu vực cách ly, trang thiết bị, nhân lực, thuốc, vật tư, hóa chất, phương tiện cho phòng chống dịch; xây dựng quy trình nội bộ tiếp đón, cách ly và điều trị người bệnh đậu mùa khỉ. Bệnh viện đồng thời tổ chức diễn tập phòng chống dịch.
Tình huống 2: Bệnh xâm nhập vào Việt Nam.
Khi ấy, cơ sở y tế tổ chức khu điều trị cách ly riêng cho bệnh nhân đậu mùa khỉ; cập nhật quy trình tiếp đón, cách ly và điều trị người bệnh phù hợp với thực tế tại cơ sở. Tổ chức tập huấn bổ sung cho nhân viên y tế về công tác điều trị, chống nhiễm khuẩn và kiểm soát lây nhiễm.
Tình huống 3: Dịch lây lan ra cộng đồng.
Lúc này ngành y tế mở rộng khu vực cách ly điều trị, tính toán phương án tự cách ly điều trị tại nhà. Các khoa lâm sàng, đội cấp cứu lưu động... tham gia chống dịch. Người bệnh được phân loại theo mức độ nặng nhẹ để điều trị tại các tuyến phù hợp, hạn chế di chuyển.
Bộ Y tế cũng đang xây dựng hướng dẫn giám sát ca bệnh đậu mùa khỉ ở Việt Nam. Tiến sĩ Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Y tế dự phòng, cho rằng cần thiết lập văn phòng khẩn cấp đáp ứng nhanh bệnh đậu mùa khỉ. Ngành y tế đang kích hoạt lại hệ thống kiểm dịch cửa khẩu. Hành khách đi từ quốc gia có dịch nhập cảnh vào Việt Nam sẽ được đo thân nhiệt và các biện pháp giám sát, kịp thời phát hiện các ca nghi nhiễm, cách ly, lấy mẫu, xét nghiệm chẩn đoán.
"TP HCM có văn bản xin phép Bộ Y tế thực hiện khai báo ở cảng hàng không, tuy nhiên Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá mức độ dịch toàn cầu đang ở trung bình, còn Việt Nam ở mức thấp đến trung bình. Do đó, việc khai báo y tế tại các sân bay có thể gây ách tắc", ông Tâm cho biết và nói thêm đã xin ý kiến Hội đồng khoa học để xem xét triển khai khai báo y tế.
Tùy vậy, PGS.TS Nguyễn Văn Kính, Phó Chủ tịch thường trực Tổng Hội Y học Việt Nam, cho rằng các cơ sở y tế sẽ là nơi giám sát, phát hiện ca bệnh đầu tiên, chứ không phải ở sân bay. Ngoài ra công tác xét nghiệm đậu mùa khỉ đang gặp khó khăn do không có sinh phẩm.
"Xét nghiệm đậu mùa khỉ hiện chỉ có phương pháp Realtime RT-PCR. Tuy nhiên, Việt Nam đang chờ WHO gửi 'mồi' để chẩn đoán xác định do ta chưa làm ra được sinh phẩm", ông Kính nói.
Trước mắt, cơ sở y tế tiến hành giám sát, theo dõi lâm sàng. Do đó Bộ Y tế hướng dẫn chẩn đoán phân biệt trên lâm sàng về nốt ban phỏng giữa đậu mùa khỉ với các bệnh lý khác như tay chân miệng, đậu mùa, herpes lan tỏa...
Tại cuộc họp, đại diện WHO nhận định xu hướng gia tăng ca bệnh đậu mùa khỉ là chắc chắn. Hiện không có thuốc kháng virus nào có hiệu quả đã được chứng minh cho bệnh nhân đậu mùa khỉ. Việc điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng, theo dõi và điều trị tổn thương.
Các chuyên gia của WHO và Bộ Y tế ghi nhận 3 nhóm nguy cơ cao gồm: Trẻ nhỏ, phụ nữ có thai và người suy giảm miễn dịch, cần nhập viện sớm, hạn chế nguy cơ tiến triển nặng.