Theo kế hoạch, ngày 28/7, TAND Cấp cao tại TP HCM xử phúc thẩm, xét đơn kháng cáo kêu oan của bà Dương Thị Bạch Diệp và đơn xin miễn trách nhiệm hình sự của cựu phó chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Tài, 70 tuổi, cùng đồng phạm trong vụ hoán đổi nhà đất số 185 Hai Bà Trưng với 57 Cao Thắng. Tuy nhiên, phiên toà đã được dời đến ngày 23/8 và kéo dài trong ba hôm.
Trước đó, trong đơn kháng cáo kêu oan tự viết tay dài 4 trang giấy, bà Diệp cho rằng toà sơ thẩm tuyên phạt mình mức án tù chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản là oan sai, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình và Công ty TNHH bất động sản Diệp Bạch Dương. "Nhà nước xác lập quyền sở hữu đối với tài sản 57 Cao Thắng là hoàn toàn hợp pháp. Căn nhà này không phải là tài sản thế chấp cho Agribank, hoàn toàn đủ điều kiện pháp lý để thực hiện hoán đổi với tài sản 185 Hai Bà Trưng", bị cáo nêu.
Bản án sơ thẩm hồi tháng 11/2021 xác định, năm 2010, bà Diệp đã lợi dụng các mối quan hệ để đề xuất hoán đổi nhà đất 57 Cao Thắng (đã thế chấp tại Ngân hàng Agribank TP HCM từ năm 2008, chưa được giải chấp) lấy nhà đất 185 Hai Bà Trưng. Quá trình hoán đổi, bà Diệp không cung cấp giấy tờ gốc của tài sản cho các cơ quan chức năng, khiến UBND TP HCM không thể thu hồi tài sản 185 Hai Bà Trưng, gây thiệt hại cho Nhà nước 186 tỷ đồng.
Bà Dương Thị Bạch Diệp tại toà ngày 17/11. Ảnh: Quỳnh Trần
Theo bà Diệp, toà sơ thẩm đã "vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng" vì đã không triệu tập đầy đủ các cá nhân thuộc Ngân hàng Agribank, đại điện phòng công chứng số 1, các cán bộ phòng đăng ký đất đai để đối chất, làm rõ mâu thuẫn sai phạm trong việc thực hiện công chứng hợp đồng thế chấp năm 2008 liên quan tới tài sản 57 Cao Thắng.
Bản thân bà và đại diện Công ty Diệp Bạch Dương khẳng định chủ trương hoán đổi xuất phát từ nhu cầu của hai bên, được sự chấp thuận của UBND TP HCM. Công ty Diệp Bạch Dương đã hỗ trợ cho Trung tâm ca nhạc nhẹ TP HCM 5 tỷ đồng và đã xây dựng 57 Cao Thắng thành một trung tâm ca nhạc hiện đại với chất lượng tốt nhất. Đến năm 2010 thì bàn giao cho Trung tâm này quản lý sử dụng cho đến nay mà không có bất cứ sự tranh chấp nào, nhà nước hoàn toàn có lợi.
Từ đó, bị cáo Diệp đề nghị TAND Cấp cao tại TP HCM xử phúc thẩm, tuyên bà "không phạm tội" và trả tự do.
Về phần ông Nguyễn Thành Tài, trong đơn kháng cáo cựu phó chủ tịch thành phố cho rằng những chỉ đạo của mình liên quan đến việc hoán đổi hai nhà đất đều chưa được thực hiện; bị cáo chỉ triển khai theo chỉ đạo của cấp trên; không gây thất thoát tài sản của Nhà nước...
Quan điểm này, cùng với đề nghị "xin miễn trách nhiệm hình sự" từng được ông Tài đề cập tại phiên toà sơ thẩm, song không được chấp thuận.
Ông Nguyễn Thành Tài tại toà, tháng 11/2021. Ảnh: Gia Bảo
Theo án sơ thẩm, ông Tài là Phó chủ tịch thường trực, không được phân công quản lý, sắp xếp lại tài sản Nhà nước. Tuy nhiên, khi nghe ông Vy Nhật Tảo (Giám đốc Trung tâm ca nhạc nhẹ TP HCM) và bà Diệp trình bày về việc hoán đổi, ông Tài đã đồng ý bởi "bà Diệp xây khách sạn 5 sao sẽ mang lại lợi ích cho thành phố".
Do không thuộc lĩnh vực mình phụ trách, ông Tài báo cáo Chủ tịch UBND TP HCM Lê Hoàng Quân và được chấp thuận. Ông Quân giao ông Tài trực tiếp chỉ đạo việc hoán đổi này. Ông Tài sau đó đã duyệt chủ trương và chỉ đạo các sở ban ngành thực hiện thủ tục. Tuy nhiên, quá trình hoán đổi, ông Tài và loạt lãnh đạo các sở ngành không chỉ đạo kiểm tra, xác minh điều kiện pháp lý của tài sản hoán đổi.
Với hành vi trên, toà sơ thẩm tuyên phạt ông Tài 5 năm tù về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Các bị cáo còn lại phải nhận từ 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo đến 4 năm 6 tháng tù.
Về trách nhiệm dân sự, HĐXX thu hồi nhà đất 185 Hai Bà Trưng trả lại cho Trung tâm Ca nhạc nhẹ, yêu cầu UBND TP HCM xác lập lại quyền sở hữu Nhà nước đối với tài sản này. Như vậy, thiệt hại của vụ án đã được khắc phục, các bị cáo không phải bồi thường.
Do việc hoán đổi tài sản là trái với quy định của pháp luật nên toà hủy bỏ các quyết định xác lập sở hữu Nhà nước đối với tài sản 57 Cao Thắng, hoàn trả cho Công ty Diệp Bạch Dương để giải quyết quan hệ thế chấp với Agirbank.
Ngân Nga