Ngày 16/9, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị VKSND Tối cao truy tố bà Dương Thị Bạch Diệp (72 tuổi, Giám đốc Công ty Diệp Bạch Dương) về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 BLHS 2015.
Liên quan vụ án, ông Nguyễn Thành Tài (nguyên Phó chủ tịch thường trực UBND TP HCM); Đào Anh Kiệt (nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường); Trần Nam Trang (nguyên Phó giám đốc Sở Tài chính); Nguyễn Thành Rum (nguyên Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch), Vy Nhật Tảo (nguyên Giám đốc Trung tâm Ca nhạc nhẹ TP HCM) và 3 người khác bị đề nghị truy tố về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo Điều 285 BLHS 2015.
Nguyên Giám đốc Sở Tài chính TP HCM Đào Thị Hương Lan đã bỏ trốn, cơ quan điều tra đang truy nã, sẽ xử lý sau.
Bà Dương Thị Bạch Diệp tại cơ quan điều tra hồi tháng 1/2019. Ảnh: Bộ Công an.
Nhà chức trách xác định các bị can vi phạm quy định về quản lý, hoán đổi tài sản công tại Trung tâm Ca nhạc nhẹ (thuộc Sở Văn hóa TP HCM) trên đường Hai Bà Trưng với Công ty Diệp Bạch Dương, Agribank chi nhánh TP HCM và các cơ quan liên quan.
Theo kết luận điều tra, Công ty Diệp Bạch Dương có trụ sở tại 179 bis Hai Bà Trưng (phường 6, quận 3) do hai thành viên Dương Thị Bạch Diệp và con gái (ở Austraulia) góp vốn thành lập. Công ty có chức năng kinh doanh khách sạn, cho thuê nhà xưởng, xây dựng... Lúc này, bà Diệp nổi danh là đại gia bất động sản do sở hữu quỹ đất lớn và đắc địa tại TP HCM.
Nằm gần đó, số 185 đường Hai Bà Trưng, là trụ sở Trung tâm Ca nhạc nhẹ (TTCNN). Do cơ sở vật chất tại đây xuống cấp, năm 2007, trung tâm liên hệ một số công ty xây dựng để hợp tác, nâng cấp cải tạo, trong đó có Công ty Diệp Bạch Dương.
Bà Diệp đề nghị ông Vy Nhật Tảo hoán đổi trụ sở TTCNN lấy khu đất khác, hỗ trợ xây dựng trung tâm có quy mô lớn, hiện đại hơn. Sau đó, bà sẽ hợp nhất trụ sở công ty mình và nhà hát thành khu đất rộng hơn trên đường Hai Bà Trưng, xây dựng tổ hợp khách sạn 5 sao. Thấy phương án này khả thi hơn việc tu sửa TTCNN, ông Vy Nhật Tảo ủng hộ.
Bà Diệp sau đó tìm được khu đất ở số 57 Cao Thắng, quận 3, phù hợp với điều kiện hoán đổi. Nữ đại gia dùng tư cách Công ty Diệp Bạch Dương làm đơn đề nghị UBND TP HCM thực hiện việc này.
Ông Vy Nhật Tảo đã vận động nhiều cuộc họp nội bộ, thống nhất trình phương án lên Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch. Tuy nhiên, với "đơn xin hoán đổi tài sản" này, lãnh đạo thành phố không chấp nhận vì không có cơ sở pháp lý giải quyết.
Trong thời gian dài bà Diệp vận động, thuyết phục các cá nhân, tổ chức có thẩm quyền để thực hiện kế hoạch. "Đơn xin hoán đổi tài sản" kèm đề xuất kinh phí sửa chữa, tu bổ TTCNN 20 tỷ đồng sau đó được chuyển đến ông Nguyễn Thành Tài - Phó chủ tịch thường trực UBND TP HCM.
Cơ quan điều tra xác định, trong quan hệ hoán đổi, bà Diệp và ông Tảo đã có sự thống nhất. Mặc dù UBND TP HCM, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch chưa có ý kiến, nhưng Giám đốc TTCNN đã nhiều lần họp lãnh đạo, ký nhiều văn bản đề xuất thực hiện phương án. Ông Tảo còn mời ông Nguyễn Thành Rum đến tham quan khu đất 57 Cao Thắng và "vẽ" các phương án xây dựng, thuyết phục việc này có lợi cho Trung tâm. Ông Rum sau đó tổ chức họp Ban giám đốc Sở, thống nhất chủ trương, ra thông báo để TTCNN thực hiện.
Bà Diệp dùng giấy chứng nhận quyền sở hữu hợp pháp khu đất 57 Cao Thắng để làm căn cứ hoán đổi nhưng không bàn giao. Tiếp đó, nữ đại gia dùng giấy tờ khu đất thế chấp cho Ngân hàng Agribank TP HCM vay 21.860 lượng vàng mà không thông báo cho ông Tảo biết.
Khi nhận trụ sở TTCNN số 185 Hai Bà Trưng và giấy tờ, bà Diệp đem thế chấp cho Ngân hàng Phương Nam (đã sáp nhập Sacombank) vay 160 tỷ đồng. Hiện, khu đất được định giá 352 tỷ đồng - là thiệt hại của vụ án.
Ngoài ra, tính đến ngày 31/5/2019, Công ty Diệp Bạch Dương còn dư nợ gốc hơn 2.900 tỷ đồng tại Agribank, nợ lãi 2.583 tỷ đồng - thuộc loại nợ xấu nhóm 5. Hiện, Agribank đã bán nợ cho Công ty TNHH Một thành viên Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC).
Ông Nguyễn Thành Tài trong phiên xử về hành vi giao trái phép 5.000 m2 đất "vàng" cho doanh nghiệp, chiều 16/9. Ảnh: Hữu Khoa.
Trong vụ án, ông Nguyễn Thành Tài bị xác định là người chịu trách nhiệm cao nhất. Khai với cơ quan điều tra, bị can cho biết là Phó chủ tịch thường trực nhưng không được phân công quản lý, sắp xếp lại tài sản Nhà nước. Khi nghe Vy Nhật Tảo và bà Diệp trình bày về đề nghị hoán đổi đã bị thuyết phục, vì bà Diệp xây khách sạn 5 sao sẽ mang lại lợi ích cho thành phố. Do không thuộc lĩnh vực mình phụ trách, ông Tài báo cáo Chủ tịch UBND TP HCM Lê Hoàng Quân và được chấp thuận. Ông Quân giao ông Tài trực tiếp chỉ đạo việc hoán đổi này.
Theo ông Tài, bản thân nhận thức được quyền sở hữu hợp pháp, không có tranh chấp, thế chấp đối với nhà 57 Cao Thắng của Công ty Diệp Bạch Dương là điều kiện tiên quyết, bắt buộc để thực hiện việc hoán đổi, nhưng ông lại thiếu sót khi không chỉ đạo kiểm tra, xác minh điều kiện pháp lý. Bởi ông tin tưởng TTCNN và Ban chỉ đạo 09 sẽ làm việc này.
Ông Tài cho rằng mình không vụ lợi, hay có động cơ cá nhân. Nhưng là người chấp nhận chủ trương và chỉ đạo giải quyết việc hoán đổi, ông sẽ chịu trách nhiệm về hậu quả đã xảy ra.
Trong các bị can, ông Nguyễn Thành Tài, Đào Anh Kiệt hôm nay phải hầu toà về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo khoản 3 Điều 219 BLHS 2015, khung hình phạt 10-20 năm tù, do giao 5.000 m2 đất "vàng" cho doanh nghiệp trái pháp luật.
Quá trình điều tra sai phạm của Dương Thị Bạch Diệp, nhà chức trách phát hiện Agribank TP HCM đã cho bà này vay vốn dựa trên phương án không khả thi, không có khả năng tài chính để trả nợ, có dấu hiệu vi phạm khoản 3, khoản 4 Điều 7 về Điều kiện vay vốn và khoản 2 Điều 15 về Thẩm định và quyết định cho vay được quy định tại Quy chế cho vay ban hành theo Quyết định của Thống đốc ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Công ty Diệp Bạch Dương đã có hành vi gian dối khi lập báo cáo tài chính và cung cấp thông tin không trung thực về năng lực kinh doanh, mục đích vay vốn. Sau khi được giải ngân, công ty này đã sử dụng tiền để mua nợ tại Seabank. Hiện, với số dư nợ 5.244 tỷ đồng trong khi tài sản đảm bảo chỉ có giá trị 2.168 tỷ đồng, không có khả năng thu hồi, có dấu hiệu mất vốn (nợ xấu nhóm 5).
Cơ quan điều tra đã tách các hành vi sai phạm này thành vụ án khác, tiếp tục điều tra.
Quốc Thắng