Ngày 24/2, bà Thoa, 54 tuổi, cựu Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH địa ốc Á Châu (Công ty Á Châu) bị TAND TP HCM tuyên phạt 8 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Là người có vai trò chủ mưu, người tình của bà Thoa là Hoàng Tiến Dzũng đang trốn truy nã nên cơ quan điều tra đã tách vụ án, khi nào bắt được sẽ xử lý sau.
Liên quan đến vụ án, Phạm Văn Chính, nguyên giám đốc Công ty Á Châu và các cựu cán bộ Agribank đã bị xét xử từ năm 2020. Hậu quả của vụ án cũng đã được giải quyết trong vụ án này nên tòa không xem xét trách nhiệm của bà Thoa.
Quá trình điều tra và xét xử, bị cáo Thoa kêu oan, cho rằng không đứng tên công ty hay ký biên bản họp HĐTV để vay tiền ngân hàng. Tuy nhiên, HĐXX bác quan điểm này và xác định, cáo trạng truy tố bị cáo là "đúng người đúng tội".
Theo tòa, tài liệu trong hồ sơ thể hiện, bị cáo Thoa ký nhiều biên bản của HĐTV; nhiều lời khai ban đầu của Phạm Văn Chính và Trần Đức Hạnh (anh ruột Thoa, thành viên công ty) đều cho rằng Thoa có tham gia điều hành công ty. Mức án tòa áp dụng đối với Thoa là dưới khung hình phạt, sau khi xem xét ghi nhận cho bị cáo nhiều tình tiết giảm nhẹ như: có vai trò giúp sức cho Dzũng; không được chiếm hưởng tiền chiếm đoạt; có 2 con chung với Dzung nên bị phụ thuộc người tình; thời điểm phạm tội bị hạn chế về nhận thức; nhân thân tốt...
Bản án xác định, Công ty Á Châu được Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh năm 2006, chuyên kinh doanh bất động sản, vốn điều lệ 10 tỷ đồng. Bà Thoa là Chủ tịch Hội đồng thành viên (HĐTV); Phạm Văn Chính làm Giám đốc, đại diện theo pháp luật nhưng thực tế Hoàng Tiến Dzũng điều hành mọi hoạt động của công ty. Ngoài ra, Dzũng còn thuê nhiều người quen đứng tên làm giám đốc hàng loạt công ty (trong đó có anh ruột của Thoa).
Cuối năm 2009, các công ty trên hoạt động thua lỗ, đến hạn trả nợ cho Agribank - Chi nhánh Mạc Thị Bưởi, Dzũng đã thống nhất với Phạm Thị Mai Toan (Giám đốc Chi nhánh Mạc Thị Bưởi) về việc sử dụng Công ty Á Châu lập dự án để vay 90 tỷ đồng của ngân hàng, nhằm mục đích trả nợ.
Dù chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép thực hiện Dự án khu phức hợp căn hộ và thương mại địa ốc Á Châu tại phường Phú Hữu, quận 9 (nay là TP Thủ Đức) nhưng Dzũng đã chỉ đạo các thành viên công ty lập, ký khống các chứng từ tài liệu trong bộ hồ sơ vay vốn ngân hàng gồm: biên bản họp HĐTV của công ty; giấy đề nghị vay 90 tỷ đồng, thời hạn 5 năm; tài sản đảm bảo là giá trị quyền sử dụng 24.500 m² đất của dự án và toàn bộ tài sản hình thành trong tương lai. Ngân hàng đã lập biên bản tạm xác định giá trị là 196 tỷ đồng.
Cuối tháng 11/2009, ngân hàng nhiều lần giải ngân cho Công ty Á Châu. Chính đại diện công ty ký nhận để trả nợ cho các công ty khác. Tuy nhiên, vào các năm 2010, 2011, 2012, Công ty Á Châu mới bàn giao cho ngân hàng 6 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với tổng diện tích là 10.349 m², giá trị được nâng khống là hơn 97,5 tỷ đồng.
Do Công ty Á Châu không triển khai dự án, năm 2013 Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM đã thông báo chấm dứt, không chấp thuận cho doanh nghiệp làm dự án. Đến năm 2014 Công ty Á Châu đã trả nợ gốc được 23 tỷ đồng. Sau khi xử lý tài sản thế chấp là 6 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nói trên, công ty còn nợ gốc 21,3 tỷ đồng.
Thoa, Dzũng và một số người đã xuất cảnh sau đó. Năm 2017, Thoa về nước thì bị bắt. Quá trình điều tra, Thoa được thay đổi biện pháp ngăn chặn cho tại ngoại và điều trị bắt buộc. Hồi năm ngoái, bị cáo bị tạm giam trở lại để phục vụ cho việc xét xử.
Quá trình điều tra, ban đầu Thoa khai có quan hệ tình cảm và có 2 con chung với Dzũng; biết người tình là chủ một số công ty, trong đó có Công ty Á Châu. Phạm Văn Chính (em họ Thoa) và Trần Đức Hạnh (anh ruột Thoa) làm việc tại đây.
Thoa cho biết, năm 2007 có nhờ Dzũng thành lập Công ty Thiên Kim để kinh doanh lĩnh vực may mặc thời trang. Dzũng sau đó nói nhân viên kế toán của Dzũng (đang bỏ trốn) giúp Thoa làm hồ sơ, sổ sách của Công ty Thiên Kim. Bà này cho rằng "có thể" đã ký những tài liệu của Công ty Á Châu cùng hồ sơ, chứng từ của Công ty Thiên Kim do không để ý và tin tưởng nhân viên kế toán.
Thoa sau đó thay đổi lời khai xác định không biết vai trò của Chính, Hạnh tại Công ty Á Châu; không ký bất kỳ tài liệu gì của công ty.
Theo cơ quan công tố, Thoa là người sở hữu 80% vốn góp và giữ chức Chủ tịch công ty, nắm quyền hạn cao nhất nên phải chịu trách nhiệm với tư cách người đứng đầu. Do bị cáo khiếu nại kết quả giám định của cơ quan tố tụng về chữ ký của mình trong biên bản HĐTV (chứng cứ gốc) nên cơ quan điều tra đã thực hiện giám định lại trong trường hợp đặc biệt.
Kết quả xác định chữ ký trong biên bản HĐTV là của bị cáo - đây là kết luận cuối cùng, được ban hành đúng quy định của pháp luật và các mẫu chữ ký giám định đều lấy từ hồ sơ gốc tại ngân hàng.
Quá trình tranh luận, luật sư của bị cáo cho rằng, kết luận giám định lại trong trường hợp đặc biệt xác định chữ ký trong biên bản HĐTV là của bị cáo, nhưng kết luận giám định này "không có giá trị pháp lý" vì ban hành không đúng thẩm quyền (không do Viện trưởng ký). Tuy nhiên, HĐXX không chấp nhận quan điểm này của luật sư, bởi trong trường hợp đặc biệt Viện trưởng VKSND Tối cao có quyền phân công kiểm sát viên cao cấp, kiểm sát viên điều tra ký văn bản tố tụng (kết luận giám định lại trong trường hợp đặc biệt).
Hải Duyên