Hãng tin Kyodo dẫn bản dự thảo thông cáo chung của hội nghị cho biết ASEAN và Trung Quốc - một bên đối thoại của ASEAN - đã bắt đầu đàm phán về COC, "được thúc đẩy bởi tinh thần kỷ niệm 20 năm quan hệ đối thoại ASEAN - Trung Quốc", diễn ra trong năm nay.
"ASEAN và Trung Quốc dự kiến sẽ hoàn tất bộ quy tắc trước hội nghị thượng đỉnh của ASEAN lần thứ 19 và những hội nghị liên quan tổ chức tại Bali vào tháng 11", bản dự thảo mới nhất của thông cáo chung có đoạn.
 |
|
Binh sĩ Philippines đứng gác khi khu trục hạm mang tên lửa dẫn đường của Mỹ USS Chung-hoon cập cảng tại đảo Palawa chuẩn bị cho cuộc tập trận hồi đầu tháng. Ảnh: AFP. |
Trong dự thảo này, hai bên đều kêu gọi các bên tôn trọng tự do hàng hải và giao thông hàng không ở Biển Đông theo đúng luật pháp quốc tế. Năm 2002, ASEAN và Trung Quốc đã thông qua Tuyên bố về Ứng xử giữa các bên ở Biển Đông (DOC) nhằm đảm bảo một giải pháp hòa bình cho tranh chấp tại vùng biển chiến lược này. Tuy nhiên, hai bên đều cho rằng cần có một bộ quy tắc mang tính ràng buộc hơn nữa.
Trung Quốc và bốn nước ASEAN bao gồm Việt Nam, Philippines, Brunei, Malaysia cùng có các tuyên bố chủ quyền chồng lấn ở Biển Đông, nơi có tuyến đường hàng hải đông đúc nhất thế giới. Bắc Kinh luôn muốn giải quyết tay đôi với từng bên tranh chấp.
Căng thẳng về vấn đề chủ quyền biển đảo lên cao trong thời gian gần đây khi Việt Nam tố tàu Trung Quốc xâm phạm vùng biển thuộc quyền chủ quyền của Việt Nam, không nằm trong vùng tranh chấp. Philippines cũng tố cáo Trung Quốc có hành động khiêu khích ở vùng nước mà Manila tuyên bố chủ quyền.
Tổng thư ký ASEAN Surin Pitsuwan hôm qua cũng cho biết ASEAN sẽ tạo cơ hội cho các bên liên quan trong tranh chấp Biển Đông thảo luận về vấn đề này trong Diễn đàn an ninh khu vực (ARF) diễn ra ở Bali cuối tháng này. Philippines trước đó cho hay họ muốn đưa vấn đề tranh chấp ra ARF. Mỹ cũng cho rằng diễn đàn an ninh này là cơ hội để các bên giải quyết tranh chấp ở Biển Đông.
ARF là một diễn đàn an ninh quan trọng ở châu Á Thái Bình dương, quy tụ các quan chức và giới quân sự cũng như chuyên gia của ASEAN và các nước đối thoại. Trong số này có những cường quốc như Mỹ, Trung Quốc, Nhật, Hàn Quốc, Ấn Độ, Australia, Nga và Liên minh châu Âu.
Mai Trang