Arteta cao tay hơn Ten Hag thế nào

Trận lượt đi giữa Arsenal và Man Utd tại Old Trafford hồi tháng 9/2022 diễn ra cân bằng với thế trận "ăn miếng trả miếng". Khi đó, "Pháo thủ" nhỉnh hơn trong phần lớn thời gian, nhưng cuối cùng vẫn ra về tay trắng. Cú đúp trong hiệp hai của Marcus Rashford giúp Man Utd thắng 3-1 và khiến đội khách nhận thất bại đầu tiên tại Ngoại hạng Anh mùa này.

Sau trận, HLV Mikel Arteta bị một số phương tiện truyền thông và người hâm mộ chỉ trích nặng nề vì "sự ngây thơ" trong chiến thuật, khi yêu cầu các học trò dâng cao tấn công lúc hai đội hòa 1-1 - một quyết định đã khiến Arsenal phải trả giá.

Kể từ đó, không ai có thể chỉ trích những gì HLV Tây Ban Nha đã làm. Chuyến hành quân tới Manchester đó vẫn là lần duy nhất đội bóng của Arteta nếm mùi thất bại mùa này, với đội bóng phía bắc London đứng đỉnh bảng với khoảng cách năm điểm so với nhà ĐKVĐ Man City.

Thậm chí, Arteta đã đòi được món nợ khi thắng Man Utd 3-2 trên sân Emirates ngày 22/1, với cách bố trí cầu thủ và chiến thuật khắc chế hoàn toàn Erk ten Hag.

Pressing từ tuyến đầu

Trong bóng đá hiện đại, gần như các CLB hàng đầu nào cũng xây dựng lối chơi pressing có tổ chức, và Arsenal không phải ngoại lệ. Hôm 22/1, bộ tứ trên hàng công gồm Martin Odegaard, Bukayo Saka, Gabriel Martinelli và Eddie Nketiah tạo thành một khối kim cương để cố gắng cắt bỏ các lưạ chọn chuyền và triển khai bóng vào khu vực giữa sân của thủ thành David de Gea.

Ở các quả phát bóng lên của Man Utd, Saka không còn theo sát Luke Shaw mà bó vào trong để hậu vệ phải Ben White dâng cao. Để so sánh, Martinelli sẽ lùi sâu hơn một chút để làm "mồi nhử" De Gea chuyền cho Aaron Wan-Bissaka - người không có khả năng giữ và phân phối bóng tốt. Ngay khi hậu vệ Anh nhận bóng, Martinelli lập tức áp sát và săn lùng, trong khi Nketiah sẽ cố gắng chặn các đường vào trung lộ.

Cách pressing này của Arsenal khiến Man Utd nhiều lần mất bóng, trong đó có tình huống dẫn đến bàn gỡ 1-1. Chủ nhà gây sức ép dữ dội để mang về quả phạt góc, với tình huống khép lại bằng pha chạy chỗ đánh đầu cận thành của Nketiah từ quả tạt của Granit Xhaka.

Khối phòng ngự

Nếu đoàn quân dưới trướng Ten Hag vượt qua đợt pressing đầu tiên để đưa bóng lên vị trí thuận lợi, Arsenal sẽ lùi sâu hơn trong sơ đồ 4-4-2, với Odegaard kết hợp với Nketiah thành lớp bảo vệ đầu tiên.

Do Arsenal có thêm quân số ở khu trung tuyến, nhạc trưởng của Man Utd - Christian Eriksen - không thể nhận bóng giữa các tuyến và buộc phải lùi sâu. Nhờ đó, chủ nhà đã vô hiệu hóa khả năng chọc khe cũng như dứt điểm của tiền vệ Đan Mạch ở một phần ba cuối sân.

Dù để thủng lưới hai bàn, tuyến giữa Arsenal thi đấu cực kỳ hiệu quả. Điều này được thể hiện qua việc họ chỉ phải nhận 0,27 xG (bàn thắng kỳ vọng), theo Understat. Trước đó, Arsenal giữ sạch lưới trong trận derby London khi không để Tottenham có bất kỳ cơ hội thực sự ngon ăn nào.

Bàn thua đầu tiên đến từ khoảnh khắc lóe sáng của Marcus Rashford, không phải do hàng phòng ngự được tổ chức kém của Arsenal. Còn bàn thua thứ hai xuất phát từ việc thủ thành Aaron Ramsdale và Tomiyasu Takehiro phối hợp không tốt trong tình huống cố định, tạo điều kiện để Lisandro Martinez đánh đầu bồi.

Triển khai bóng

Arsenal thường có xu hướng xây dựng đội hình theo sơ đồ 2-3-5 hoặc 3-2-5, và trận đại chiến với Man Utd không phải khác biệt. Với 2-3-5, hai trung vệ Gabriel Magalhaes và William Saliba đá rộng, còn Ben White - hay trong hiệp hai là Takehiro Tomiyasu - cùng Oleksandr Zinchenko đẩy cao hơn và hợp với Thomas Partey thành bộ ba ngay phía trên. Đôi khi, White hoặc Tomiyasu sẽ lùi sâu hơn thành hàng thủ ba người, với tuyến trên là sự kết hợp giữa Zinchenko và Partey.

Man Utd theo kèm ở khu vực giữa sân để cố gắng ngăn Partey, Xhaka và Odegaard nhận bóng ở trung tuyến, còn các cầu thủ chạy cánh Antony và Rashford áp sát trong phạm vi hẹp để cố gắng phá vỡ đường chuyền dọc của cả Saliba và Gabriel.

Điều này phần nào đã vô hiệu hóa sức sáng tạo của Odegaard, nhưng nó lại giải phóng các hậu vệ cánh của Arsenal, giúp Zinchenko có thời gian và không gian đặc biệt để chuyền và triển khai bóng. Do hậu vệ Ukraine có xu hướng bó vào trung lộ, "Pháo thủ" thường có những tình huống hai đấu một bên cánh trái, với một tiền vệ Man Utd có nhiệm vụ theo kèm cả Xhaka và Zinchenko cùng một lúc, dẫn đến bàn đầu tiên cho Arsenal.

Tình huống này, Zinchenko nhận bóng ở rìa vòng cấm trước khi chuyền cho Odegaard. Thay vì bật tường một chạm, tiền vệ Na Uy thể hiện sự điềm tĩnh và khả năng sử dụng 'La Pausa', một từ tiếng Tây Ban Nha có nghĩa đen là "tạm dừng". Khái niệm này, thường được nhắc đến bởi HLV Man City Pep Guardiola, mô tả khả năng điều tiết nhịp độ trận đấu, điển hình là làm chậm nó lại, kéo dài thời gian để tìm ra sơ hở hoàn hảo - điều mà Odegaard đã làm.

Thay vì trả bóng cho Zinchenko, đội trưởng của Arsenal giữ bóng, quan sát rồi chồng biên với Xhaka. Cầu thủ Thụy Sĩ tạt một chạm để Nketiah ập vào ở cột xa rồi đánh đầu tung lưới De Gea.

Hiệp hai áp đảo

Sự vượt trội của Arsenal được thể hiện rõ nét trong hiệp hai, liên tục dồn ép trên khắp mặt sân và tạo ra những cơ hội chất lượng - điều được thể hiện qua chỉ số xG ấn tượng 2,9. Việc Ten Hag yêu cầu các ngôi sao chạy cánh áp sát hàng tiền vệ giúp Ramsdale nhiều lần chuyền bổng cho Tomiyasu và Zinchenko trong hiệp hai.

Điều này giúp "Pháo thủ" dễ dàng lên bóng và tìm thấy cả Saka và Martinelli ở nửa không gian bên phải và bên trái. Với hàng tiền vệ phải theo kèm những cầu thủ tương ứng, Saka và Martinelli nhiều lần thoải mái đi bóng và đối đầu trực tiếp với các hậu vệ cánh Man Utd.

Trên Sky Sports, Gary Neville đã nhận thấy điều này và thúc giục Man Utd ngăn các cầu thủ chạy cánh của Arsenal cắt vào trung lộ và dứt điểm bằng chân thuận. "Tôi nói rất nhiều lần rằng nếu để Martinelli và Saka có thời gian xử lý bóng ở rìa vòng cấm, bạn sẽ gặp vấn đề lớn, rất lớn", cựu hậu vệ người Anh nhận định.

Wan-Bissaka kiểm tỏa tốt Martinelli nhưng Shaw thường xuyên giữ vị trí khi đối đầu với Saka, tạo điều kiện để đồng hương có thời gian và không gian để xử lý bóng. Tình huống băng xuống bên cánh phải của Tomiyasu thu hút sự chú ý của Shaw, khiến Eriksen bị cô lập. Từ đó, Saka cắt vào trung lộ rồi cứa lòng về góc xa từ khoảng cách gần 25 m tung lưới đội khách.

Nhận thầy điều này, Ten Hag đã tung tiền vệ có khả năng tranh chấp tốt hơn là Fred vào thay Antony để hỗ trợ Shaw kiềm tỏa Saka trong 25 phút cuối. Nhưng theo thời gian, hàng phòng ngự của Man Utd càng bị đẩy lùi sâu hơn và sự xuất hiện của tân binh Leandro Trossard ở cánh đối diện giúp Arsenal có thêm những lựa chọn.

Với Fred, Bruno Fernandes sẽ được bố trí ở vị trí tiền vệ cánh phải, nhưng anh ít nhiều vẫn ở khu vực giữa sân khi không có bóng. Khi đó, hàng công Man Utd tạo thành hình kim cương với Fernades, Rashford và Wout Weghorst ở tuyến trên.

Lúc này, Zinchenko lại dạt cánh như một hậu vệ trái chính thống hơn trong việc chồng biên, giúp Arsenal vượt trội bên cánh trái. Chính pha phối hợp chồng biên giữa Trossard và Zinchenko đã dẫn đến bàn thắng quyết định ở phút bù giờ của Nketiah, làm bùng nổ cầu trường Emirates.

Hồng Duy