Trong cuộc nói chuyện đầu tiên với Chủ tịch Daniel Levy tháng 5/2021 trước khi nhậm chức HLV, Conte hứa hẹn giúp Tottenham trở lại là một đội bóng có tổ chức và khát khao chiến thắng. Sau khi nhậm chức vào tháng 11/2021, ông nhanh chóng áp đặt cá tính lên Tottenham đang như rắn mất đầu, và đưa họ tới vị trí dự Champions League bằng phong độ thăng hoa như giai đoạn rực rỡ nhất thời Mauricio Pochettino.
Qua kỳ chuyển nhượng hè 2022 và giai đoạn tập huấn trọn vẹn, Conte được kỳ vọng tiếp đà, mở ra một kỷ nguyên thành công mới. Nhưng thực tế, Tottenham đi giật lùi. Bầu không khí trong đội ngày càng ngột ngạt, khi những lời chỉ trích không ngơi ngớt trên truyền thông của Conte làm đổ vỡ dần mọi mối quan hệ.
Các cầu thủ chán kỷ luật, chiến thuật hà khắc và những bài tập lặp đi lặp lại của Conte. Những từ như "độc hại" hay "mục ruỗng" dần xuất hiện đều đặn trong phòng thay đồ. Một số cầu thủ giấu tên thậm chí còn cho biết bầu không khí trong đội thậm chí còn tệ hơn giai đoạn cuối triều đại Jose Mourinho. HLV người Bồ Đào Nha khi đó thậm chí chưa từng công khai nặng lời chỉ trích các cầu thủ như cách Conte đã làm sau trận hòa Southampton 3-3 ở Ngoại hạng Anh ngày 19/3.
Conte bị sa thải vì mất lòng các cầu thủ và mâu thuẫn về quan điểm xây dựng đội bóng với chủ tịch Daniel Levy. Ảnh: Sunsport
Ngay khi cập bến Tottenham, Conte đã đối mặt bài toán khó mà Mourinho từng đối mặt hai năm trước. Làm cách nào bạn có thể dạy một đội bóng không bao giờ chiến thắng trở thành nhà vô địch? Làm sao một HLV đầy ắp danh hiệu có thể mang lại bản sắc chiến thắng như những nơi khác? Conte chọn đáp án là xung đột, kỷ luật hà khắc và những sự thật mất lòng. Ông sẵn sàng nói những sự thật khó nghe với tất cả, từ cầu thủ, nhân viên tới CĐV Tottenham. Ban đầu, những lời không hề dễ chịu đó đem lại phản ứng mà ông mong muốn. Sức ép là thứ Tottenham cần khi đó, để mọi thành viên cảm thấy bị thử thách sau vài năm lạc lối. Họ sở hữu cơ sở vật chất tối tân và một đội ngũ chất lượng, nhưng cần có một tinh thần chiến đấu tương xứng. Đã tới lúc tất cả rời khỏi vùng an toàn, và Conte có mặt để đáp ứng những yêu cầu đó.
Từ ngày đầu tới sân tập, Conte đã nói thực phẩm không lành mạnh là vấn đề của Tottenham, vì bắt gặp một cầu thủ ăn nachos - loại bánh bột bắp chiên, kèm thịt băm. Ông không chấp nhận điều đó, và cấm tiệt những thực phẩm giàu chất béo, lâu tiêu như nachos hay bánh sandwich, tương cà, mayonnaise hay những món ăn được chế biến từ quá nhiều bơ và dầu. Hoa quả dần xuất hiện nhiều trên thực đơn.
Sau trận đầu gặp Vitesse Arnhem, Conte nói ông tự hào về các học trò, nhưng sẽ không chấp nhận những cầu thủ không giữ được vóc dáng của một VĐV. Khi đó, Tottenham có năm cầu thủ thừa cân, và Conte khiến toàn đội hiểu họ cần bắt đầu hy sinh và chịu khổ ải.
Như thể sợ các cầu thủ không hiểu ý trên sân tập, Conte chê bai tiếp trên truyền hình, rằng "trình độ Tottenham không được cao cho lắm". "Đó không phải lần đầu và cũng chẳng phải lần cuối cùng Conte thể hiện rằng việc dẫn dắt Tottenham là dưới tầm của ông, và đội bóng thành London nên cảm thấy may mắn vì được người như ông dẫn dắt", The Athletic bình luận.
Cách làm của Conte khi đó được ca ngợi như "liều thuốc đắng" mà Tottenham đang cần. Sau giai đoạn đỉnh cao của Pochettino, họ đã tụt lùi về mọi phương diện: từ tập luyện, tinh thần thi đấu tới cả lối chơi. Tottenham sa sút từ năm cuối của Pochettino, chới với thời Mourinho và chạm đáy với Nuno. Rồi Conte xuất hiện như cứu tinh. Ông nghiên cứu kỹ các video về đội và biết cần cải thiện hàng thủ với ba trung vệ. Ông cho cầu thủ tập ngày đêm các bài chiến thuật, bắt họ ngồi hàng giờ liền xem băng hình, và chạy đến kiệt sức để có vóc dáng lý tưởng.
Và mọi thứ dần cho thấy kết quả, với những màn thể hiện tích cực hơn trên sân. Khi Son Heung-min ghi bàn thứ hai vào lưới Brentford ngày 2/12 từ một pha phản công chớp nhoáng, khán giả trầm trồ trước tốc độ lĩnh hội phong cách Conte của các cầu thủ. HLV Italy cho thấy đã cải thiện Tottenham bằng phương pháp huấn luyện nhanh hơn nhiều so với hai người tiền nhiệm.
Dù vậy, Tottenham chưa ở trình độ Conte mong muốn, như cách ông phẫn nộ sau trận hoà Southampton ngay sau Giáng Sinh. Khi thua Chelsea tháng 1/2022, Conte lại nhấn mạnh sự yếu kém của đội hình Tottenham và không ngừng nhắc đi nhắc lại việc họ đang ở giữa bảng thay vì trên nhóm đầu.
Conte muốn thêm tân binh, nhưng đây lại là ví dụ rõ rệt nhất về quan điểm khác biệt giữa ông và Tottenham. Chủ tịch Levy hiếm khi vung tiền mua cầu thủ và ưu tiên những tài năng trẻ. Conte thì liên tục nói về việc muốn có những cầu thủ ngôi sao, dày dạn kinh nghiệm. Bất đồng thể hiện rõ trong tháng 1/2022, khi Conte muốn lấy Adama Traore từ Wolves về để đá cánh, nhưng Levy không thấy thuyết phục, và cầu thủ tốc độ này sau dó sang Barca.
Giám đốc Thể thao Fabio Paratici giúp trung hòa khác biệt quan điểm của Conte và Levy. Trước khi kỳ chuyển nhượng đóng cửa, ông kịp đưa về Dejan Kulusevski theo diện mượn 18 tháng và Rodrigo Bentancur với giá 21 triệu USD, cộng thêm khoảng 7 triệu phụ phí trong tương lai. Họ là kiểu cầu thủ Conte cần và có giá phải chăng trong mắt Tottenham. Hai tân binh ngay lập tức được đá chính và tạo bước ngoặt cho đội. Ngay lần đầu họ cùng xuất phát, Tottenham thắng Man City 3-2 và bắt đầu chuỗi trận thăng hoa vào top 4.
Conte dẫn dắt Tottenham 76 trận, đạt tỷ lệ thắng 53,95% với 41 trận, bên cạnh 12 trận hoà và 23 thất bại. Ảnh: AFP
Việc Conte chỉ trích CLB trong kỳ chuyển nhượng này được Tottenham bỏ qua, vì Chủ tịch Levy biết đó là cách Conte cố gắng có được điều ông muốn. Nhưng sang tháng 2/2022, ông lại lên sóng Sky Italia và cho rằng kỳ chuyển nhượng vừa rồi "không hề dễ dàng", đồng thời than phiền về việc ông phải tạm biệt bốn cầu thủ và chỉ đón về có hai. Hệ quả là sau đó Conte bị Tottenham cấm trả lời phỏng vấn các kênh truyền hình Italy.
Phần lớn thời gian triều đại Conte - nhất là mùa đầu - đem tới cảm giác chơi vơi giữa hai thái cực. Ông có thể là một HLV tuyệt vời, đủ khả năng giúp cầu thủ khoẻ mạnh, khát khao và đá hiệu quả. Nhưng mặc khác, những cơn giận dữ và tâm trạng tiêu cực của Conte lại cô lập chính ông với phần còn lại.
Khi Tottenham thua trận thứ tư trong năm trận liền tháng 2/2022, Conte mất kiên nhẫn và sẵn sàng từ chức chỉ sau bốn tháng làm việc. Lúc đó, nhiều nguồn tin cho rằng ông sẽ không tiếp tục dẫn dắt CLB trong mùa sau. Nhưng tình thế thay đổi, Tottenham thắng sáu trong bảy trận kế tiếp và chỉ thua Man Utd 2-3 trong trận đấu họ chơi hay hơn.
Bất chấp tháng 4 khó khăn với chỉ một điểm trước Brighton và Brentford, thầy trò Conte cán đích trong top 4 với chiến thắng 3-0 trước Arsenal và toàn thắng hai lượt đấu cuối. Tottenham chơi thứ bóng đá tốt nhất qua nhiều năm ở nửa sau mùa 2021-2022: hàng thủ khó bị xuyên phá và phản công sắc lẹm với bộ ba Son, Kane và Kulusevski ở tuyến trên. Conte làm đúng như đã hứa với Levy: các cầu thủ đạt thể trạng hoàn hảo, hàng thủ được cải thiện với chỉ năm bàn thua qua 11 trận cuối và toàn đội đồng lòng nghe HLV. Mọi thứ khi đó dường như chỉ có màu hồng. Levy đăng đàn, khen Conte là HLV giỏi nhất ông từng làm việc.
Nhưng ở ngoài sân cỏ, tương lai của Conte liên tục bị đặt dấu hỏi, dù ông mới ký hợp đồng bảy tháng và đội đang phát đi nhiều tín hiệu tích cực. Không ai làm dấy lên nhiều câu hỏi về tương lai Conte bằng chính ông. HLV Italy luôn từ chối trả lời câu hỏi về việc ở lại tới hết hợp đồng. Trong tâm trí mình, dường như Conte luôn xem việc Tottenham được ông dẫn dắt là một đặc ân, và lẽ ra ông nên ở Real hoặc Man Utd. Khi bị đồn về việc sẽ tới PSG, Conte phủ nhận, nhưng cũng không khẳng định sẽ tiếp tục gắn bó với Tottenham.
Sau cùng, Conte ở lại khi không có đội bóng lớn nào mời ông. Tại Tottenham, ông được trả lương hậu hĩnh, thành công trong mùa giải đầu tiên và có những lúc như ý về tất cả. Nhưng sang kỳ chuyển nhượng hè, rạn nứt lại xuất hiện khi thứ Conte muốn và khả năng đáp ứng của Tottenham vẫn ở quá xa nhau.
Tottenham cố gắng làm Conte vui vẻ, như cách đưa về cầu thủ đã trên 30 tuổi Ivan Perisic và cho anh bản hợp đồng hai năm với mức lương tuần hơn 200.000 USD - điều họ không làm ở các đời HLV trước. Họ cũng chiêu mộ Richardlison với giá hơn 60 triệu USD, dù tiền đạo này không chắc suất đá chính, kèm theo bản hợp đồng Yves Bissouma trị giá hơn 30 triệu USD. Tottenham sớm thực hiện các thương vụ kể trên để Conte có đủ quân trước chuyến du dấu tại Hàn Quốc, đồng thời để bốn cầu thủ không nằm trong kế hoạch ở nhà.
Nhìn qua, đây là kỳ chuyển nhượng tích cực, cải thiện chất lượng đội hình. Nhưng Conte không nghĩ vậy. Ông muốn có một trung vệ lệch trái chất lượng, cụ thể là trò cũ Alessandro Bastoni, nhưng Tottenham chọn mượn Clement Lenglet. Ông muốn một cầu thủ chạy cánh phải đẳng cấp thế giới tầm học trò cũ Achraf Hakimi, nhưng chỉ được tăng cường Djed Spence. Trước khi Tottenham công bố hợp đồng với Spence, Conte đăng đàn nói không muốn có anh nhưng miễn cưỡng vì CLB lựa chọn. Vì thế, trong số tân binh hè qua, đến giờ chỉ Perisic giúp nâng cấp với đội hình Tottenham, nhưng cựu cầu thủ Bayern này cũng chơi thất vọng.
Nhiều cầu thủ Tottenham kiệt sức vì bài tập của Conte trong chuyến tập huấn hè 2022 ở Hàn Quốc. Ảnh: talkSPORT
Vấn đề không đơn thuần là kỳ chuyển nhượng. Tottenham vẫn bất bại khi sang tháng 10, và chỉ kém đầu bảng Arsenal một điểm. Nhưng thực tế, họ không còn là cơn lốc khó ngăn cản như nửa cuối màu trước: nhập cuộc chậm hơn, phòng ngự lỏng lẻo và tấn công thiếu sắc bén. Tottenham hầu như luôn vào cuộc thiếu hưng phấn, dù đôi khi họ vẫn lật ngược thế cờ trước các đội như Bournemouth, Marseille hay Leeds trước World Cup. Dẫu vậy, Tottenham vẫn có kết quả đủ để đứng top 4 và lọt vào vòng loại trực tiếp Champions League.
Nhưng sau World Cup 2022, Tottenham sa sút dần, khi nhiều cầu thủ mất phong độ và chấn thương. Kulusevski nghỉ dưỡng thương hai tháng và chưa trở lại là chính mình. Cristian Romero dường như đã dành hết tinh hoa cho World Cup. Từ chỗ là Vua phá lưới Ngoại hạng Anh mùa trước, Son sa sút, mới ghi sáu bàn từ đầu mùa này. Lloris mắc những sai lầm dẫn tới những trận thua trước Newcastle, Arsenal và Aston Villa, rồi chấn thương nghỉ đến hết mùa.
Nếu chỉ một hay hai cầu thủ gặp vấn đề, có thể nói Conte gặp vận rủi. Nhưng khi gần như cả đội xuống phong độ như Tottenham, HLV cũng chịu trách nhiệm, làm các học trò mất tự tin và hứng thú khi ra sân. Mùa này, cầu thủ Tottenham muốn đá tự do hơn sơ đồ 3-4-3 mặc định, nhưng trên sân tập họ dần nhàm chán trước những giáo án dễ đoán, lặp đi lặp lại tới mức nhiều cầu thủ trông đợi các đợt tập trung đội tuyển để có thể đổi gió.
Các quan chức và nhân viên đội cũng không hài lòng vì cách Conte ra thông báo quá sát giờ, khiến khâu lên kế hoạch và chuẩn bị trở nên khó khăn hơn. Các nhân viên y tế và y học thể thao thường chỉ nắm được lịch trình tập luyện trước vài ngày. Cách thông báo gấp gáp của Conte khiến đội bóng không thể có được một đợt tập trung với thời tiết ấm trong đợt nghỉ World Cup, bởi mọi khu sân tập tốt nhất đều đã được các đội bóng khác đặt trước.
Bản thân Conte không phải mẫu HLV giỏi đắc nhân tâm, có thể giúp cầu thủ đang khó khăn vượt qua những thời khắc phong độ trồi sụt. Nhưng Conte xưa nay không giỏi động viên, an ủi người khác. Cá nhân ông cũng khó khăn, khi Gian Piero Ventrone - chuyên gia thể lực thân tín - qua đời. Mọi khi, Ventrone thường xuyên là người ôm các cầu thủ và động viên họ. Sau cái chết của Ventrone, Conte tiếp tục ngậm ngùi chứng kiến hai người bạn Gianluca Vialli và Sinisa Mihajlovic qua đời. Tới đầu năm 2023, ông bỏ lỡ nhiều trận của Tottenham do phải trải qua ca mổ cắt bỏ túi mật.
Việc chia tay cũng được dự báo khi đàm phán gia hạn hợp đồng từ trước World Cup nhưng không đi đến đâu. Conte thích cơ sở vật chất của Tottenham, thích cảm giác huấn luyện hàng ngày, nhưng vẫn luôn xem bản thân như một HLV cạnh tranh các chức vô địch thay vì top 4. Ông không muốn ký hợp đồng dài hạn với Tottenham, mà chỉ muốn kết thúc mùa giải ở vị trí đủ cao để nhìn lại trước khi quyết định.
Nhưng Tottenham không chấp nhận việc HLV sắp hết hạn hợp đồng và đội bóng không có kế hoạch cụ thể cho tương lai. Nội bộ đội bóng cũng ngột ngạt trước những cảm xúc tiêu cực từ người thầy, còn ông không tỏ ra cố gắng thay đổi tình hình. Nhiều cầu thủ kiệt quệ về thể xác lẫn tâm lý, trong khi các nhân viên chán nản vì những chỉ trích của Conte về đội ngũ y tế, chính sách chuyển nhượng và lời chê bai Tottenham không đủ năng lực cạnh tranh.
Những nguồn tin nội bộ cho biết bầu không khí trong đội tệ đến mức cầu thủ cảm thấy HLV không còn muốn ở lại. Ông tự cô lập bản thân với tất cả và chỉ còn đồng minh Paratici. Trong cuộc họp báo cuối cùng, Conte còn dành tới hơn 10 phút để gọi các cầu thủ Tottenham là những kẻ ích kỷ - điều cho thấy mối quan hệ giữa ông và cả đội đã hoàn toàn rạn vỡ.
Thực tế, chuỗi thành tích tốt nhất của Tottenham mùa giải này với bốn chiến thắng trong năm trận diễn ra khi Conte vắng mặt trên băng ghế chỉ đạo vì ca phẫu thuật túi mật. Hai trong đó là các trận thắng Man City và Chelsea. Trong nội bộ đã có những thắc mắc kiểu nếu Conte không phải đi phẫu thuật, liệu đội bóng có đạt mạch kết quả đó.
Conte cũng đánh mất cảm tình với người hâm mộ. Họ không còn hát vang tên ông trên khán đài mùa giải này, mà thay vào đó là những tiếng la ó như khi Conte rút Kulusevski ra nghỉ để nhường chỗ cho hậu vệ Davinson Sanchez dù Tottenham đang cần bàn gỡ trước AC Milan ở vòng 1/8 Champions League.
Harry Kane thất vọng sau khi Tottenham thua Milan ở Champions League. Đây cũng là hình ảnh quen thuộc của Tottenham trong thời gian cuối HLV Conte dẫn dắt đội. Ảnh: AFP
Sau màn mắng mỏ dài 10 phút của Conte ngày 19/3, nhiều trụ cột Tottenham đã gây sức ép để CLB sa thải ông thầy. Họ nhấn mạnh mong muốn được làm việc với một HLV mới khi trở lại sau quãng nghỉ hai tuần cấp ĐTQG, và ban lãnh đạo đã phải hành động.
Tottenham không trả 18 triệu USD tiền lương mỗi mùa chỉ để Conte giúp đội ổn định trong top 4, mà hướng đến việc "hóa rồng". Nhưng trong 16 tháng làm việc, Conte chưa bao giờ tiến gần tới một danh hiệu, như cách ông đã làm ở Juventus, Chelsea hay Inter. Về phần ông, Conte cần một đội bóng đủ năng lực để ông chinh phục những , nhưng Tottenham chưa đạt đến cảnh giới đó.
Trong lúc Conte về chờ một chỗ làm mới, Tottenham đành hy vọng sẽ khởi sắc với Cristian Stellini - vị phó tướng từng dẫn dắt đội thành công khi Conte vắng mặt vì ca phẫu thuật. Hy vọng ấy sẽ bắt đầu từ chuyền làm khách trên sân Everton trong trận đá muộn nhất vòng 29 hôm nay.
Thịnh Joey (theo The Athletic)