Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho biết, năm 2007, cả nước xảy ra 5.950 vụ tai nạn lao động, làm 620 người chết, hơn 2.550 người bị thương nặng. Thiệt hại kinh tế khoảng 58 tỷ đồng. Tuy nhiên, Cục trưởng An toàn lao động Đoàn Minh Hòa thừa nhận: "Con số thực tế phải cao hơn nhiều, bởi hiện nay chỉ có 4,5% trong tổng số hơn 250.000 doanh nghiệp của cả nước báo cáo tai nạn lao động. Phần đông còn lại đều cố tình trốn tránh".
Theo quy định pháp luật, khi xảy ra tai nạn lao động chết người, tai nạn lao động nặng thì doanh nghiệp phải khai báo bằng cách nhanh nhất (điện thoại, fax, công điện...) với thanh tra Sở Lao động, cơ quan công an cấp huyện nơi xảy ra tai nạn và cơ quan quản lý cấp trên trực tiếp. Nhưng quy định này đã bị doanh nghiệp phớt lờ và theo lời Thứ trưởng Bộ Lao động Lê Bạch Hồng thì Bộ "đang nghĩ tới chế tài thế nào để buộc doanh nghiệp báo cáo".
Không chỉ doanh nghiệp, ngay cả chính quyền cũng không quan tâm tới công tác an toàn lao động. Từ tháng 10/2006, Thủ tướng đã phê duyệt chương trình quốc gia về bảo hộ lao động, an toàn lao động, vệ sinh lao động đến năm 2010, với mục tiêu là giảm 5% tần suất tai nạn lao động mỗi năm. Nhưng đến tháng 1/2008 vẫn còn 11 tỉnh thành chưa xây dựng kế hoạch triển khai trong năm 2008 để trình UBND phê duyệt.
Đầu tháng 1, Bộ trưởng Lao động Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã có công văn gửi tất cả tỉnh thành, trong đó nêu đích danh 11 tỉnh thành chưa xây dựng kế hoạch chương trình quốc gia an toàn lao động trình UBND tỉnh, gia hạn đến 15/2 phải xong. Nếu địa phương nào không thực hiện thì phải chịu trách nhiệm về vấn đề tai nạn lao động xảy ra tại địa phương.
Tuy nhiên, theo bà Đoàn Minh Hòa, đến hôm nay vẫn còn 7 tỉnh thành chưa xây dựng xong kế hoạch triển khai, đó là TP HCM, Hải Dương, Thái Bình, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Ninh Thuận và Bạc Liêu. Nổi cộm nhất là TP HCM, bởi trong 10 tỉnh thành để xảy ra nhiều vụ tai nạn lao động chết người nhất thì TP HCM đứng đầu với 117 vụ. "Chúng tôi sẽ làm việc với từng tỉnh để xem vướng mắc ở chỗ nào và giúp tháo gỡ. Nếu địa phương vẫn không thực hiện sẽ báo cáo Thủ tướng", bà Hòa cho biết.
 |
|
Vụ sập cầu Cần Thơ làm 54 người chết và 80 người bị thương, nhưng đến nay vẫn chưa có kết luận điều tra. Ảnh: Giao Thi. |
Một bất cập nữa của công tác an toàn lao động là việc xử lý trách nhiệm rất ít. Trong 240 vụ tai nạn lao động mà Bộ Lao động Thương binh và Xã hội nhận được biên bản điều tra năm 2007 thì duy nhất một vụ được chuyển hồ sơ sang Viện kiểm sát đề nghị truy cứu trách nhiệm hình sự và khởi tố trách nhiệm hình sự các cá nhân có trách nhiệm liên quan.
"Rất nhiều vụ cơ quan thanh tra kiến nghị khởi tố, nhưng quyết định cuối cùng phải là cơ quan công an, viện kiểm sát", ông Mai Đức Chính, Phó chủ tịch Tổng liên đoàn lao động VN giải thích cho các vụ tai nạn thường bị "chìm xuồng". Ông Chính cho rằng chế tài xử lý các doanh nghiệp vi phạm quy định an toàn lao động hiện nay quá nhẹ, mức tối đa chỉ 20 triệu đồng cho một hành vi vi phạm.
Trước thực trạng công tác an toàn còn có quá nhiều bất cập, nhiều người đã đặt vấn đề có nên duy trì việc tổ chức tuần lễ quốc gia về an toàn vệ sinh lao động và phòng chống cháy nổ (diễn ra vào tháng 3 hằng năm)? Mục tiêu cao nhất của việc tổ chức tuần lễ là nâng cao ý thức của cả lao động, chủ sử dụng và chính quyền các cấp, nhưng đã qua 9 năm triển khai, ý thức an toàn lao động vẫn rất kém. Số vụ tai nạn lao động liên tục gia tăng.
Trả lời vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Lao động Lê Bạch Hồng, thành viên Ban chỉ đạo trung ương tuần lễ quốc gia an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ, cho biết, đã nghĩ tới việc bỏ. "Tuy nhiên, phải hiểu rằng nhận thức là cả một quá trình, không dễ thay đổi ngay được. Chúng tôi cũng đã tham khảo ý kiến của các chuyên gia quốc tế, họ cho rằng rất cần thiết phải duy trì tuần lễ", ông Hồng nói.
Với những lý lẽ đó, tuần lễ quốc gia an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ năm nay vẫn được tổ chức tại Phú Thọ, từ 16 đến 22/3. Chủ đề là cải thiện điều kiện làm việc, hạn chế tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cháy nổ.
Hồng Khánh