Elizabeth Gilbert -
Tên sách: Ăn, cầu nguyện, yêu
Tác giả: Elizabeth Gilbert
NXB Phụ Nữ và Công ty Nhã Nam
Chính cô cũng không ngờ, cuộc du hành tới những miền đất xa lạ, bí ẩn, lại là chặng đường để lắng sâu và soi rọi đời sống bên trong. Nó trao cho cô chìa khóa của hạnh phúc và sự thỏa mãn cá nhân, kết hợp một cách tuyệt đẹp với lý tưởng vị tha, vốn là thiên phú của tâm hồn nhạy cảm và sâu sắc.
Elizabeth Gilbert (gọi thân mật là Liz) kể câu chuyện có thực của đời mình, không phải chỉ như một người trần thuật những gì đã xảy đến, mà cô còn đóng vai trò nhân chứng, người trị liệu và dõi theo tất cả những bước trưởng thành về nội tâm của mình, một "người đối thoại" dịu dàng và biết yêu thương.
Là một nhà văn thành công và có đời sống vật chất dư giả, Liz chia sẻ và quan tâm tới tất cả những người thân yêu xung quanh. Cô tin vào hạnh phúc của mình, cho đến khi gặp phải nguy cơ bị tước mất tự chủ và tính độc lập vốn có, trở thành phương tiện cho hạnh phúc của một người khác. Liz không muốn có con và không thể đồng thời cáng đáng tất cả việc nuôi sống và chăm sóc gia đình, sẽ chẳng còn gì cho đam mê viết lách; trong khi cô vẫn còn nhiều gắn bó và nuối tiếc cuộc sống lứa đôi êm ấm. Cuộc ly hôn bất đắc dĩ kéo dài 2 năm khiến cho Liz suy sụp, và mối tình mới đầy say mê, lãng mạn với David, chàng trai khiến cô phải lòng nhanh chóng, hóa ra lại dẫn đến một tình thế bế tắc và bất an hơn.
Trang bìa cuốn sách. |
Những mối quan hệ thông thường, vợ chồng hay tình nhân, đã đến lúc bộc lộ sự thương tổn đến tự do cá nhân, cũng như tính chất tạm thời của nó không đủ để trấn an con người trong cuộc hành trình dài kiếm tìm tự do và bản ngã.
Tình cảnh suy sụp của Liz cũng không phải do nỗi dằn vặt vì không thực hiện đúng bổn phận hay đạo đức, mà sâu xa hơn, nó là những đổ vỡ khi một cá nhân nhìn rõ và quyết tâm đạt được tự do về tâm trí, cho dù có phải đoạn tuyệt với nếp nghĩ và nếp sống lệ thuộc vào nhận thức xã hội thông thường.
Khi những mối quan hệ đời sống bị xô lệch khỏi nội dung vốn có, không còn giữ được sự khả tín như chính nó trong thời đại cũ, thì những phụ nữ như Liz muốn tìm xác tín dài lâu cũng như tự do cá nhân là điều tất yếu.
Con đường kiếm tìm tự do và hạnh phúc của Liz trải dài qua 3 lãnh thổ văn hóa độc đáo, mà cô đặt tên cho từng chặng: Ăn (Italy), Cầu nguyện (Ấn Độ) và Yêu (đảo Bali, Indonesia). Bằng giọng văn kể chuyện hóm hỉnh, quan sát tỉ mỉ và chớp lấy sự việc một cách láu lỉnh, ranh mãnh cộng với khả năng tự phơi bày những cảm xúc, suy tưởng và khát vọng, ẩn ức... cụ thể nhất của bản thân, Elizabeth đã cuốn hút chúng ta vào hành động chủ động chứng nghiệm những nét văn hóa độc đáo, đồng thời với sự trưởng thành về tâm lý và tâm hồn đáng mơ ước từ chính những biểu hiện văn hóa đặc thù ấy. Ở Italy là sự buông thả các giác quan và cảm nhận trong những biểu hiện đời sống bình dị: các món ăn ngon lành, khác lạ, phong vị thụ hưởng - "cái đẹp của không làm gì cả", ý nghĩa tốt lành của chính bản thân tồn tại hay cảm giác ngọt ngào từ tiếng Italy, thứ tiếng của Danté... Thoải mái với những cảm giác của chính mình, và hơn nữa, tự cho phép đi đến giới hạn mãnh liệt của những cảm giác, niềm vui thích... là cách để Liz chủ động bằng dụng ý, chiến thắng nỗi cô đơn và bệnh trầm cảm vẫn bám riết. Đó cũng là cách để cô thoát khỏi lối đong đếm đời sống bằng quy phạm đầy tính thực dụng, như tiền bạc hay gia đình hạnh phúc... mà hầu hết mọi người tự giam mình vào. Cảm giác về bản thân là bước đầu tiên để sau đó Liz bước vào hành trình tâm linh, trong Ashram của các sư phụ mà cô hằng ngưỡng mộ tại Ấn Độ. Bạn đọc có thể cảm thấy vô cùng lý thú với từng bước thực hành để quên đi cái bản ngã nhỏ hẹp, bước vào trạng thái tĩnh tại thuần khiết của tâm linh, nơi đó Liz tha thứ và được tha thứ cho tất cả những phiền toái mà con người vô tình gây ra cho nhau trong đời sống hữu hạn, bao gồm cả bi kịch vừa xảy ra của riêng cô. Ở Bali, Liz tìm lại một sống tràn đầy yêu thương từ những người bạn cũ và mới, với người tình mãn nguyện và sự tương ái sẻ chia tuyệt đẹp giữa con người mà không bị tổn thương bởi sự quá đà của chính những người mình yêu quý.
Vấn đề của Liz, cũng như nhiều phụ nữ trong xã hội hiện đại khác, không phải tham vọng hay sex, mà chính là khả năng yêu thương một cách tự do, khả năng tìm đến đời sống tinh thần rộng mở và bền lâu, khi con người cá nhân vượt lên những ràng buộc chật hẹp của đời sống vị kỷ để đạt tới niềm hạnh phúc toàn mãn, có thể đẩy lùi tính chất mong manh, vô thường, bất ổn của đa số các mối quan hệ trong đời sống hậu công nghiệp.
Không phải một hành trình siêu hình tôn giáo, Liz Gilbert chỉ đơn giản thuật lại cho ta cuộc trở về với những gì đích thực là của bản thân cô: một phụ nữ nồng nhiệt đầy cảm xúc, giàu lòng vị tha và chưa bao giờ thiếu yêu thương, một phụ nữ sẵn lòng trải nghiệm cuộc đời bằng tình yêu nồng nàn, mãnh liệt đến cạn nguồn sinh lực, không toan tính vị kỷ cho cá nhân, và con đường tất yếu của cô chỉ có thể là tri thức, sự dâng hiến và tự do lựa chọn, vượt ra khỏi mọi hình mẫu và ước định xã hội, đời sống. Cô cũng cho thấy, thực ra con người bình thường có thể gần gũi với chân lý Tuệ giác của một tôn giáo đến mức nào, nếu bản thân người đó kiếm tìm sự bình an thỏa mãn lâu bền cho tâm trí.
Liz đã đơn thuần là Nói sự thật cho những gì xảy ra nơi tâm trí cô, một phụ nữ bình thường với khao khát được sống trọn vẹn cá nhân cũng như được dung thứ và tỏa sáng trong một đời sống cởi mở, nhân văn, nơi con người được trao quyền chọn lựa.
Khánh Phương