Nếu bạn hỏi âm nào thường gặp nhất trong tiếng Anh, tôi sẽ trả lời là âm unstressed schwa (âm schwa không nhấn) - có ký hiệu là /ə/. Đó là âm ngắn nhất, đơn giản nhất, không tồn tại trong tiếng Việt và chỉ là một tiếng bật nhẹ.
Âm /ə/ xuất hiện trong hầu hết từ ở tiếng Anh - Mỹ, đặc biệt là các từ có nhiều hơn một âm tiết. Ví dụ, từ "information" có 4 âm tiết thì 2 âm schwa không nhấn: /ˌɪn fərˈmeɪ ʃən/, hoặc từ “dictionary” có 4 âm tiết thì 1 âm schwa /ˈdɪk.ʃən.er.i/ trong tiếng Anh - Mỹ (và 2 âm trong tiếng Anh Anh: /ˈdɪk.ʃən.ər.i/). Gần như mọi từ tiếng Anh đa âm tiết đều có ít nhất một âm schwa.
Trong tiếng Anh Mỹ, độ trôi chảy (flow of the speech) rất quan trọng. Âm /ə/ rất nhẹ nên việc sử dụng âm này sẽ giúp câu nói trôi chảy hơn. Do đó, các âm không phải trọng âm của từ thường bị biến thành âm unstressed schwa. Ví dụ, trong từ "believe", mặc dù từ điển phiên âm là /bɪˈliv/, nhưng trong thực tế hầu hết người Mỹ đều đọc là /bəˈliv/, do âm /ɪ/ không được phát đầy đủ vì không phải trọng âm.
Tương tự, ở trong câu các từ không được nhấn (function words) cũng thường bị biến thành âm unstressed schwa này. Cùng phân tích một câu:
I sit in the park and eat an apple with my friend.
Thì các từ in, and, an, with, mặc dù có các IPA (ký hiệu ngữ âm quốc tế) tương ứng là /ɪn/, /ænd/,/æn/ /wɪθ/ với các nguyên âm là /ɪ/ và /æ/, nhưng đều có thể bị biến thành âm /ə/, cụ thể đọc thành:
I sit /ən/ the park /ən/ eat /ən/ apple /wəθ/ my friend.
Như vậy, âm schwa rất quan trọng và việc phát được âm này chính xác là cần thiết.
Âm schwa có 2 phiên bản, âm stressed schwa (âm /ʌ/) và âm unstressed schwa (âm /ə/). Hai âm này có vị trí miệng tương đối giống nhau (về cách đặt môi, lưỡi, hàm và phát âm). Tuy nhiên, âm stressed schwa bật mạnh hơn (nghe giống a, mà không phải là a); âm unstressed schwa bật nhẹ hơn (vì unstressed) nên nghe hơi khác (nghe giống ơ, mà không phải là ơ).
Việc phát âm đúng âm unstressed schwa ə/ là rất quan trọng trong học tiếng Anh dài hạn. Nó giúp bạn hiểu hơn cách nói của người Mỹ, và nói tiếng Anh trôi chảy và tự nhiên hơn.
Quang Nguyen