Jones Lang LaSalle (JLL) Việt Nam vừa công bố báo cáo về mô hình airbnb nhà kho, cho thuê kho bãi linh hoạt về diện tích và thời gian (ngắn hạn hoặc theo mùa vụ thay vì cứng nhắc cho thuê cả chu kỳ dài hàng chục năm) đang manh nha xuất hiện tại Việt Nam.
Airbnb là một trong những đơn vị tiên phong thành công nhất trong lĩnh vực cho thuê chỗ ở linh hoạt, giúp tìm kiếm từ căn phòng hạng sang đến phòng nhỏ trong ngôi nhà người khác. Mô hình chia sẻ phòng trọ trong thời gian ngắn với giá cạnh tranh này tuy mới xuất hiện tại Việt Nam nhưng tăng trưởng mạnh mẽ. Tương tự như dịch vụ chia sẻ phòng, mô hình airbnb nhà kho đứng trước cơ hội trở thành điểm sáng mới cho thị trường bất động sản công nghiệp Việt Nam.
Các nhà đầu tư ngoại, trường vốn nhảy vào thị trường bất động sản công nghiệp Việt Nam trong vài năm trở lại đây đang xúc tiến thí điểm mô hình cho thuê bất động sản hậu cần ngắn hạn, kích thước vừa phải, do nhìn thấy nhu cầu bức thiết của thị trường.
Trên thực tế, đa số các hợp đồng thuê khu công nghiệp và kho bãi tại Việt Nam đều phổ biến theo chu kỳ thuê (thường kéo dài hàng chục năm) hoặc áp dụng cho thuê dài hạn tùy thỏa thuận. Mặt khác, diện tích bất động sản công nghiệp cho thuê thường rất lớn.
Tuy nhiên làn sóng bùng nổ thương mại điện tử đang làm thay đổi nhu cầu của thị trường và tạo nên bước ngoặt cho bất động sản công nghiệp. Dịch vụ giao hàng 24h ngày càng sôi động thúc đẩy nhu cầu nhà kho quy mô nhỏ, thời gian thuê linh hoạt, nằm gần đô thị tăng mạnh. Nhu cầu này khác xa với thực tế là nhà kho thường không có sẵn trong thành phố, đa số nằm ở ngoại ô với kích thước mỗi kho bằng vài sân bóng đá, quá lớn so với nhu cầu thực tiễn.
Tổng Giám đốc JLL Việt Nam, Stephen Wyatt, nhận định, trong vòng 24 tháng qua, sự gia tăng của các nhà điều hành không gian linh hoạt văn phòng đã xuất hiện tại TP HCM và Hà Nội. Do đó mô hình kho bãi, khu công nghiệp cho thuê linh hoạt du nhập từ các nước phát triển vào thị trường Việt Nam chỉ là chuyện sớm muộn.
Ông Stephen Wyatt phân tích, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu mạnh mẽ từ lĩnh vực thương mại điện tử đòi hỏi loại kho nhỏ, linh hoạt để phân phối hàng (giao hàng) chặng cuối “last mile” nhanh nhất, airbnb nhà kho là mảnh ghép hoàn hảo. Giải pháp không gian kho linh hoạt có thể là đáp án cho một số khó khăn còn đang tồn tại trong lĩnh vực công nghiệp.
Chuyên gia này nhấn mạnh, trong bối cảnh không gian công nghiệp Việt Nam có tỷ lệ lấp đầy và giá thuê cao, khi mô hình kho bãi linh hoạt chính thức gia nhập thị trường sẽ nhận được sự hưởng ứng từ nhiều doanh nghiệp.
Giám đốc Bộ phận Logistics Toàn cầu tại JLL, Rich Thompson cho biết, khách hàng trực tuyến ngày nay muốn nhận được sản phẩm nhanh hơn. Về mặt lý thuyết, các công ty cần nhiều nhà kho nhỏ ở nhiều vị trí khác nhau hơn là một kho hàng lớn. Nhưng trên thực tế không có nhiều hệ thống kho bãi có thể làm được điều này.
“Mô hình airbnb nhà kho cho phép các công ty linh hoạt đáp ứng những thay đổi theo mùa và tăng khả năng cạnh tranh trong thời đại thương mại điện tử”, Rich Thompson cho hay. Đơn cử trường hợp của FLEXE, có trụ sở tại Seattle, Mỹ, là nhà khởi nghiệp đầu tiên ra mắt dịch vụ kết nối khách hàng với mạng lưới các nhà xưởng sẵn sàng cho thuê lại không gian trống.
Các công ty thương mại điện tử đã nhận ra sự vô lý của việc thuê cả một nhà kho lớn khi mà nhu cầu mua sắm thay đổi lên xuống theo mùa, vì vậy mô hình linh hoạt là một lựa chọn tuyệt vời. Đây là thị trường ngách tiềm năng vì doanh nghiệp có thể tối ưu không gian kho bãi, mang lại sự linh hoạt và hiệu quả cao hơn cho chuỗi cung ứng của họ.
Theo các khảo sát do FLEXE thực hiện tại Mỹ, chỉ có 30% không gian kho bãi được sử dụng đúng công suất tại bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Hầu hết các hợp đồng không cho phép người thuê cho thuê lại những không gian chưa sử dụng. Với mô hình mới linh hoạt hơn sẽ giúp các nhà kho chỉ cần sử dụng nhiều không gian trong một mùa cao điểm nhất định, để rồi những mùa thấp điểm họ có thể kiếm lợi nhuận bằng việc cho thuê.
Ví dụ, công ty bán cây thông Giáng sinh chỉ nhập hàng vào mùa đông, nên nhà kho sẽ trống nhiều vào những tháng nóng. Trong khi đó, đơn vị sản xuất phụ kiện hồ bơi sẽ cần dùng khoảng diện tích trống đó cho nhu cầu mua hàng trong mùa hè.
Trường hợp khác, một công ty đặt mục tiêu tăng trưởng 20% trong bốn năm, và họ ký hợp đồng thuê nhà kho năm năm, thì năm đầu tiên sẽ có rất nhiều không gian bị bỏ trống. Mô hình nhà kho linh hoạt này sẽ giúp công ty này giảm sự lãng phí đó.
JLL đánh giá, thị trường không gian công nghiệp linh hoạt là một dịch vụ tương đối mới mẻ. Hiện nay đa số các công ty đang đẩy mạnh nghiên cứu, sau đó mới đến khâu chuẩn bị đưa vào thực tiễn nên tạm thời chưa tạo nên những cơn sốt rầm rộ. Song trong thời gian tới, diễn biến của thị trường ngách này có thể xuất hiện không ít bất ngờ.
Xét về tính hiệu quả, mô hình này tận dụng quỹ mặt bằng kho bãi, khu công nghiệp còn trống ở khắp nơi để khai thác ngắn hạn, tránh lãng phí. Từ đó, sẽ giúp giảm thiệt hại lên chuỗi cung ứng trong những tình huống khẩn cấp hoặc khó lường trước. Airbnb nhà kho đồng thời cũng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy quá trình vận chuyển hàng hóa đến tay khách hàng liền mạch hơn ở những đô thị lớn, có mật độ lưu thông dày đặc.
Vũ Lê