Cuối tháng 6/2024, bà Móng (75 tuổi, Việt kiều Australia) bị tai nạn giao thông tại Cần Thơ khi đang ngồi phía sau xe máy do cháu gái điều khiển. Cú va chạm khiến bà té lật ngang, kẹt chân phải vào bánh sau xe máy. Nhập viện cấp cứu tại bệnh viện địa phương, bà được chẩn đoán gãy hở xương cẳng chân, gãy mất đoạn đầu xa xương chày, dập tại cổ chân và được phẫu thuật cắt lọc vết thương, thắt tĩnh mạch hiển lớn, đặt khung cố định ngoài tạm thời. Sau một tuần điều trị, vết thương không cải thiện nên bác sĩ khuyến nghị cắt bỏ. Không chấp nhận phương án này, gia đình bà gửi hồ sơ sang các bệnh viện tại Australia nhưng chỉ nhận được kết quả tư vấn tương tự.
Ngày 6/7/2024, gia đình đưa bà đến khám tại Khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH) với hy vọng có thể giữ lại chân cho bà. Tiếp nhận tư vấn là bác sĩ Nguyễn Viết Thịnh, Phó khoa Ngoại tổng quát AIH. Qua thăm khám và các dữ liệu cận lâm sàng, bác sĩ xác nhận bệnh nhân bị gãy phức tạp mất 1/3 đoạn xa xương chày phải, gãy 1/3 dưới xương mác phải, dập nát phần mềm, mất da cẳng chân phải. Dựa trên chỉ số chấn thương, chỉ định đoạn chi tuyệt đối được cân nhắc là giải pháp cứu sống tính mạng bệnh nhân.
Bác sĩ Nguyễn Viết Thịnh hiểu, việc vĩnh viễn mất đi chân phải sẽ ảnh hưởng nhiều đến tâm lý người bệnh. Tuy nhiên, để bảo tồn chân, thách thức đặt ra cho êkíp bác sĩ là rất lớn, khi bệnh nhân đã cao tuổi, chân tổn thương nghiêm trọng và có nhiều bệnh nền đi kèm. Vì thế, ông đã hội chẩn, tham vấn ý kiến với GS.TS.BS. René D. Esser, Nguyên trưởng khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đại học Stanford (Mỹ) để xây dựng phác đồ điều trị chuyên biệt cho bệnh nhân, với mục tiêu cố gắng giữ lại chân cho người bệnh, dù tiên lượng ban đầu rất xấu.
Các bác sĩ tại Khoa Chấn thương Chỉnh hình AIH điều trị cho bà Móng. Ảnh: Bệnh viện Quốc tế Mỹ
Nhập viện tại AIH, bà Móng được điều trị bước đầu với kháng sinh và giảm đau. Vết thương cẳng chân phải tiếp tục nhiễm trùng phức tạp nên bệnh nhân được lấy dịch xét nghiệm kháng sinh đồ để chọn kháng sinh phù hợp. Khung cố định ngoài ban đầu (đặt tại bệnh viện địa phương) được thay thế bằng khung cố định ngoài Orthofix, giúp cố định chắc chắn hơn và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình điều trị. Sau phẫu thuật và điều trị kháng sinh cá thể hóa, vết thương tiến triển tích cực, hình thành mô hạt tốt.
Từ ngày 2/8/2024 đến ngày 26/2 năm nay, GS.TS.BS René D. Esser lần lượt tiến hành các cuộc phẫu thuật quan trọng gồm vận chuyển đoạn xương chày, đóng đinh nội tủy sau tháo khung cố định ngoài Orthofix, cố định khớp cổ chân bằng cùng một đinh nội tủy và ghép xương.
Hình chụp X-quang chân bà Móng. 2 ảnh trên - trước phẫu thuật - chụp ngày 6/7/2024. 2 ảnh dưới - sau phẫu thuật - chụp ngày 10/3/2025 Ảnh: Bệnh viện Quốc tế Mỹ
Trải qua hơn 7 tháng điều trị, GS.TS.BS René D. Esser và êkíp bác sĩ tại AIH đã thành công trong kiểm soát nhiễm trùng. Đặc biệt, các bác sĩ đã tái tạo chiều dài xương chày đã mất cho bệnh nhân (8 cm), bảo tồn được chân phải của bệnh nhân bằng phương pháp cố định khớp cổ chân với đinh nội tủy, tránh khỏi cắt cụt. Tại buổi tái khám ngày 10/3, vết thương của bà Móng đã khô và sạch. Bệnh nhân được hướng dẫn tập chịu lực một phần và tiếp tục theo dõi cho đến khi xương lành ổn định hoàn toàn.
Bệnh nhân bên gia đình và GS.TS.BS René D. Esser. Ảnh: Bệnh viện Quốc tế Mỹ
Theo các chuyên gia, phẫu thuật kéo dài xương có kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm. Cụ thể trong trường hợp này, khung cố định ngoại vi Orthofix là phương pháp tái tạo xương được chính GS.TS.BS. René D. Esser tiên phong ứng dụng để điều trị nhiều ca bệnh khó. GS.TS.BS. René D. Esser cũng đã giảng dạy phương pháp này tại Việt Nam và trên thế giới trong hơn 30 năm, giúp nhiều bệnh nhân chấn thương nặng có cơ hội được điều trị và hồi phục tích cực.
Phương pháp này không sử dụng các vật liệu sinh học thay thế xương hoặc dùng xương nhân tạo mà sử dụng xương tự thân để ghép vùng khuyết hổng. Phương pháp có nhiều ưu điểm như cố định vững chắc phần chi bị chấn thương giúp bệnh nhân có thể vận động, tập phục hồi chức năng sớm mà vẫn đảm bảo đủ chiều dài chi; giảm thiểu số lượng lần phẫu thuật cho bệnh nhân, từ đó giảm nguy cơ nhiễm trùng và tổn thương phần mềm tại chỗ.
Khoa Chấn thương Chỉnh hình AIH quy tụ đội ngũ chuyên môn là các chuyên gia, bác sĩ nước ngoài và bác sĩ Việt Nam được đào tạo và làm việc tại nhiều quốc gia trên thế giới. Đội ngũ y bác sĩ tại Khoa Chấn thương Chỉnh hình AIH luôn lắng nghe để thấu hiểu những mong muốn của bệnh nhân, từ đó lên kế hoạch điều trị cá nhân hóa cho từng trường hợp, hỗ trợ tốt nhất cho người bệnh sớm trở lại sinh hoạt bình thường.
Diệp Chi