Thủ tướng Phạm Minh Chính và phu nhân đã có chuyến công du Australia ngày 4-9/3, đánh dấu lần đầu tiên ông đến quốc gia này trên cương vị người đứng đầu chính phủ.
Hoạt động đầu tiên của Thủ tướng là cắt băng khánh thành Viện Chính sách Australia - Việt Nam tại Đại học RMIT ở Melbourne sáng 5/3. Viện ra đời nhằm nghiên cứu về mối quan hệ chiến lược giữa Australia và Việt Nam, góp phần thực hiện "Chiến lược kinh tế Đông Nam Á đến năm 2040" của nước này.
Theo Thủ tướng, Viện sẽ tham gia tích cực, hiệu quả vào quá trình tham mưu chính sách, thúc đẩy và nâng cao chất lượng quan hệ hai nước.
Lãnh đạo chính phủ sau đó phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Australia. Ông kêu gọi doanh nhân Australia đầu tư vào Việt Nam với tinh thần "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ". Với chủ trương hợp tác, thu hút đầu tư nước ngoài có chọn lọc, Việt Nam ưu tiên thu hút các dự án thuộc lĩnh vực kinh tế xanh, kinh tế số, bán dẫn, năng lượng tái tạo.
Hiện nay, doanh nghiệp Australia có hơn 630 dự án và hơn 2,03 tỷ USD vốn đăng ký, xếp thứ 20/145 quốc gia và vũng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam, đa số trong lĩnh vực chế biến, chế tạo. Chiều ngược lại, Việt Nam đã đầu tư sang Australia hơn 90 dự án với tổng vốn đầu tư hơn 550 triệu USD.
Tối 5/3, Thủ tướng Australia Anthony Albanese đón Thủ tướng Phạm Minh Chính ở Trung tâm Hội nghị tại Melbourne, trong lễ đón chính thức các Trưởng đoàn tham dự Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Australia.
Hội nghị được tổ chức trong hai ngày 5-6/3 với sự tham dự của lãnh đạo các nước ASEAN, Australia và Tổng thư ký ASEAN. Thủ tướng Timor Leste được mời tham dự với tư cách quan sát viên.
Australia là một trong những đối tác đầu tiên lập quan hệ đối thoại với ASEAN năm 1974. Hai bên nâng quan hệ lên Đối tác Chiến lược năm 2014 và Đối tác Chiến lược Toàn diện năm 2021.
Tại các phiên họp của Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Australia ngày 6/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất phương hướng cho quan hệ ASEAN - Australia, gồm ba đột phá, ba tăng cường và ba cùng.
Thủ tướng cho rằng cần có đột phá trong hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư theo hướng cân bằng, bền vững; phát triển nguồn nhân lực; hợp tác về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Ông đề xuất tăng cường tin cậy chính trị, hợp tác bảo đảm hòa bình và an ninh khu vực; tăng hợp tác tiểu vùng, thu hẹp khoảng cách phát triển vì phát triển bao trùm, bền vững; tăng hợp tác văn hóa và giao lưu nhân dân.
"Ba cùng" giữa ASEAN và Australia là cùng xây dựng khu vực đoàn kết và tự cường, cùng thúc đẩy khu vực tôn trọng luật pháp quốc tế và hành xử dựa trên luật lệ; cùng xây dựng, định hình cấu trúc khu vực mở, bao trùm, đề cao chủ nghĩa đa phương với ASEAN đóng vai trò trung tâm, là nhân tố nòng cốt giúp quy tụ và hài hòa lợi ích giữa các nước lớn.
Sau hai ngày dự hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính bắt đầu thăm chính thức Australia ngày 7-9/3. Lễ đón Thủ tướng Phạm Minh Chính và phu nhân được tổ chức tại Tòa nhà Quốc hội ở Canberra sáng 7/3 với 19 phát đại bác chào mừng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính duyệt đội danh dự trước khi hội đàm cùng Thủ tướng Anthony Albanese.
Việt Nam và Australia thiết lập quan hệ ngoại giao tháng 2/1973, sau đó nâng cấp thành quan hệ Đối tác Chiến lược vào tháng 3/2018.
Sau cuộc hội đàm, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Australia Anthony Albanese thống nhất nâng cấp quan hệ Việt Nam - Australia lên mức Đối tác Chiến lược Toàn diện.
Việt Nam đã thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với các nước Trung Quốc, Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc, Mỹ, Nhật Bản.
Tại họp báo chung sau đó, hai Thủ tướng khẳng định khuôn khổ quan hệ mới này sẽ góp phần tăng cường tin cậy chính trị và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác Việt Nam - Australia, đáp ứng nguyện vọng chung của nhân dân hai nước.
Hai bên sẽ phối hợp chặt chẽ để thực hiện "6 điểm hơn", gồm tin cậy chính trị, ngoại giao cao hơn, chiến lược hơn; hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư bao trùm, thực chất, hiệu quả hơn; thúc đẩy hợp tác khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh mạnh mẽ hơn; hợp tác văn hóa, giáo dục - đào tạo, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu toàn diện, sâu sắc hơn; giao lưu nhân dân, kết nối giữa các thế hệ rộng mở và chân thành hơn; hiểu biết, thông cảm và chia sẻ nhiều hơn về hợp tác an ninh quốc phòng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng phu nhân Lê Thị Bích Trân cũng hội kiến Toàn quyền Australia David Hurley và phu nhân Linda Hurley; tiếp bà Sharon Claydon, Phó chủ tịch Hạ viện, Chủ tịch Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Australia - Việt Nam; hội kiến Chủ tịch Thượng viện Australia Sue Lines; tiếp Lãnh đạo Đảng Tự do Australia Peter Dutton.
Sau khi hội kiến, Toàn quyền Australia lái xe điện đưa Thủ tướng và phu nhân tham quan phủ Toàn quyền. Ông Trần Bá Phúc, Chủ tịch Hội Doanh nhân Việt Nam tại Australia, cho biết Australia đón tiếp Thủ tướng rất đặc biệt. "Việc Toàn quyền Australia đích thân lái xe đưa Thủ tướng đi tham quan Phủ Toàn quyền là điều rất hiếm có, không phải lãnh đạo quốc gia nào cũng được dành cho nghi lễ như vậy", ông Phúc nói.
Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong số các nội dung được Thủ tướng ưu tiên thúc đẩy hợp tác. Sáng 8/3, Thủ tướng thăm và làm việc tại Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ Australia (CSIRO), một trong những tổ chức khoa học - công nghệ đa ngành lớn nhất thế giới.
Thủ tướng và Đồng Bộ trưởng Ngoại giao Tim Watts chứng kiến Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cùng Tổng giám đốc CSIRO Doug Hilton trao Biên bản hợp tác lĩnh vực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Theo bản ghi nhớ, hai bên hợp tác 7 lĩnh vực chính gồm: Khuyến khích các hoạt động nghiên cứu chung; trao đổi thông tin, tài liệu và chuyển giao công nghệ; hỗ trợ đào tạo; đồng tài trợ cho các dự án nghiên cứu chung; khuyến khích công bố chung các kết quả hợp tác; hỗ trợ thực hiện các chương trình hợp tác và xác định các lĩnh vực hợp tác mới.
Với mong muốn thúc đẩy hơn nữa hợp tác giáo dục giữa hai nước, Thủ tướng đã đến thăm, làm việc với Hiệu trưởng Đại học RMIT, dự lễ khánh thành Viện Chính sách Việt Nam - Australia, dự và phát biểu Diễn đàn hợp tác giáo dục và đào tạo Việt Nam - Australia.
Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng đề nghị Australia tăng gấp đôi số học bổng trong 2-3 năm tới, cũng như tạo thuận lợi về visa cho du học sinh Việt Nam. Ông mong hai nước tăng số lượng và nâng cao chất lượng các chương trình hợp tác, liên kết đào tạo giữa các cơ sở giáo dục đại học, trong đó chú trọng đến nghiên cứu, phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính sau đó cùng Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn và Bộ trưởng Giáo dục Australia Anthony Chisholm chứng kiến lễ trao 8 văn kiện hợp tác giữa các trường đại học; ưu tiên hợp tác về xây dựng đường sắt, đô thị thông minh, công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học...
Trong ngày cuối ở Australia, Thủ tướng đã gặp gỡ, nghe đại diện Hội doanh nhân Việt Nam và Hội trí thức, nhà khoa học tại Australia hiến kế xây dựng đất nước.
Hoàng Thùy
Ảnh: Nhật Bắc, Dương Giang