Rêu đá mọc nhiều ở suối thuộc khu vực Văn Chấn, Nghĩa Lộ (Yên Bái), Tuần Giáo, Mường Chà (Điện Biên), Xuân Sơn (Phú Thọ), Lai Châu (dọc sông Đà)...

Không phải loại rêu nào cũng có thể ăn được. "Rêu đá ngon thường được chọn vào giai đoạn từ tháng 10 đến tháng 12 hàng năm ở khúc suối đầu nguồn, nước trong sạch, rêu mọc dài, sờ vào thấy mát rượi êm ái", bà Phùng Thị Xa (46 tuổi), thôn Khu Lấp, Xuân Sơn, Tân Sơn, Phú Thọ nói. Rêu sẽ được làm sạch tạp chất ngay ven suối.

Rêu đá có thể xào tỏi hoặc bọc trong lá chuối, dá dong nướng trên bếp than hồng, hoặc hấp, luộc, làm nộm... Rêu đá có vị ngọt thơm đặc trưng. Các món ăn từ rêu đá còn có tác dụng lưu thông khí huyết, giải độc, giải nhiệt, hạ huyết áp...

Hoa ban được ví như linh hồn của núi rừng Tây Bắc. Vào mùa xuân, hoa ban nở trắng trời mang đến khung cảnh tuyệt đẹp cho núi rừng. Bên cạnh sự khoe sắc, hoa ban cũng được các cô gái Thái khéo léo chế biến thành những món ăn ngon đãi khách.

Lá và hoa ban đều có thể dùng thổi xôi, xào, nấu canh hay làm nộm. Theo chia sẻ của người dân, hoa ban sau khi hái về được xử lý qua bằng nước nóng trước khi chế biến món ăn. Món ăn được chế biến từ hoa ban có vị bùi, ngọt thơm.

Rau dớn có hình dạng tựa như dương xỉ. Loại rau này mọc hoang dã ở bìa rừng và ven các dòng suối, thường được bán trong các chợ phiên Tây Bắc.

Rau dớn có tính mát nên các món ăn được chế biến từ rau này có thể hỗ trợ giải nhiệt trong mùa nắng nóng, chất nhầy trong lá có tác dụng nhuận trường và làm dịu đau lưng. Cách chế biến món ăn này cũng khá đơn giản, có thể xào hoặc làm gỏi.

Dọc đường lên các tỉnh Tây Bắc, khách du lịch dễ dàng nhìn thấy dọc hai bên đường, người dân bán những bó rau dớn với mức giá khoảng 60.000 đồng/kg.

Cây vón vén thường mọc trong rừng. Lá cây có vị chua chua. Người dân Tây Bắc thường dùng để nấu với cá hoặc ninh xương.

Rau tầm bóp vốn là loại cây dại mọc ở các nương rẫy mới đốt hoặc các thửa ruộng, bãi đất hoang. Rau tầm bóp có vị hơi đắng nhưng ăn xong sẽ thấy vị ngọt mát ở đầu lưỡi. Loại rau này có thể chế biến thành nhiều món như xào, nấu canh, luộc hoặc nhúng lẩu.

Nguyễn Nam