Karla Marie Sanford, cây viết của nhật báo Hong Kong SCMP, là người sợ bay và thường đeo tai nghe, nhắm chặt mắt để tránh nghĩ đến âm thanh trong quá trình cất cánh. Cách làm vẫn hiệu quả cho tới khi những vụ tai nạn hàng không chết người liên tục xảy ra - như vụ va chạm giữa hai máy bay tại Sân bay Ronald Reagan Washington hay vụ rơi máy bay cứu thương ở Philadelphia và vụ sơ tán khẩn cấp một máy bay ở Houston vì động cơ cháy.
Nghiên cứu cho thấy tới 40% người Mỹ lo lắng ở mức độ nhất định khi bay. Với hàng loạt sự cố gần đây, các chuyên gia nói những người sợ bay sẽ thấy bất an hơn bình thường.
"Xác suất xảy ra tai nạn không quan trọng bằng cách bộ não lo âu và nghĩ về nguy cơ", Giáo sư Andrea Bonior, Giảng viên tâm lý học tại Đại học Georgetown, Washington, giải thích. Theo ông, bộ não lo âu hay nghĩ đến những viễn cảnh thảm khốc hơn xác suất xảy ra thực tế.
Dưới đây là 5 cách giúp giảm căng thẳng trước khi cất cánh do chuyên gia gợi ý.
Hiểu rõ thực tế
Bất chấp những tin tức xấu, câu nói "bạn có nhiều khả năng tử vong trên đường đến sân bay hơn trên máy bay" vẫn đúng. Theo các chuyên gia hàng không, máy bay thương mại vẫn là phương tiện an toàn nhất đối với hành khách.
Ông Martin O’Loughlin, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Cornerstone Aviation - trường đào tạo phi công tại Utah, Mỹ - cho biết mối lo lớn nhất của phi công là va chạm trên không. Ông nhấn mạnh những vụ tai nạn như vậy hiếm đến mức có thể trở thành tin tức chấn động. Dù vậy, Martin cũng thừa nhận số lượng máy bay tăng cao và sự thiếu hụt kiểm soát viên không lưu đã tạo áp lực lên ngành hàng không.
"Chúng ta không thể hoàn toàn loại bỏ nỗi sợ nhưng không nên để nó kiểm soát mình", ông nói thêm.
Hình dung trước tình huống
Theo Steven Siegel, Chủ tịch Khoa Tâm thần học và Khoa học hành vi tại Đại học Nam California, hành khách cần xác định mình thuộc nhóm nào: dễ hoảng loạn hay có thể thích nghi với tình huống.
Nếu thuộc nhóm dễ hoảng loạn, bạn cần chuẩn bị tinh thần trước khi lên máy bay. Chẳng hạn, hãy tưởng tượng cảm giác của mình khi đèn báo "thắt dây an toàn" bật lên và học cách chấp nhận tình huống đó. Điều này sẽ giúp bạn ít bị bất ngờ và hoảng sợ khi thực tế xảy ra.
Hình minh họa một hành khách gặp chứng sợ máy bay. Ảnh: Fox News
Bên cạnh đó, bạn có thể mang theo các vật dụng giúp trấn an tinh thần như vòng quay giảm căng thẳng hoặc tinh dầu thơm. Một số cách khác có thể kể tới như tải trước các bài thiền hoặc câu thần chú để nghe trong chuyến bay.
Kiểm soát suy nghĩ
Theo Lauren Ng, Phó Giáo sư Tâm lý học Lâm sàng tại Đại học California, Los Angeles, lo âu có thể biểu hiện qua các phản ứng cơ thể như tay run rẩy hoặc cơ bắp căng cứng. Điều này có thể dẫn đến hành vi né tránh, khiến nỗi sợ hãi ngày càng trầm trọng hơn.
Để phá vỡ chuỗi phản ứng này, hãy học cách dừng vòng lặp suy nghĩ tiêu cực. Nếu bạn là người có tư duy logic, hãy tự nhắc nhở bản thân về thực tế an toàn của hàng không. Chuyên gia này gợi ý nên tự đặt câu hỏi như điều gì đang thực sự khiến bạn sợ hãi và nỗi sợ đó có hợp lý không?
Nếu không thiên về logic, chuyên gia khuyên thử thực hành chánh niệm, gồm thiền, cầu nguyện hoặc đơn giản là nhận biết nỗi sợ nhưng không để nó chi phối suy nghĩ.
Gọi tên cảm xúc
Một nghiên cứu năm 2018 về những người sợ bay cho thấy việc gọi tên cảm xúc có thể giúp giảm mức độ lo âu. Thay vì để cơn hoảng loạn xâm chiếm, bạn cần tự nói ra cảm giác, ví dụ, thay vì chỉ cảm thấy lo sợ, hãy tự nhủ "Mình đang hồi hộp và lo lắng vì những gì đã đọc trên tin tức".
Máy bay tại sân bay Ronald Reagan Washington, Mỹ. Ảnh: SCMP
Ngoài ra, việc chia sẻ với người khác cũng rất hữu ích. Nếu được, các chuyên gia khuyên nên trò chuyện với người ngồi cạnh để quên đi nỗi lo thay vì giữ trong lòng.
Thả lỏng
Lo âu không chỉ nằm trong suy nghĩ, còn ảnh hưởng đến cơ thể. Khi bạn cảm thấy sợ hãi, cơ thể có thể phản ứng bằng cách đổ mồ hôi tay hoặc căng cứng cơ bắp. Một cách để giảm căng thẳng là bắt đầu từ cơ thể trước, chẳng hạn thả lỏng tay trên chỗ để tay của ghế thay vì siết chặt.
Emiliana Simon-Thomas, Giám đốc khoa học tại Trung tâm Khoa học Greater Good thuộc Đại học California, khuyến nghị thực hành các bài tập thở để trấn tĩnh cơ thể. Kỹ thuật thở có nhiều kiểu nhưng quan trọng nhất vẫn là "thở ra lâu hơn thở vào", qua đó giúp cơ thể chuyển sang trạng thái thư giãn.
Ngoài ra, hành khách cũng có thể xem phim, đọc sách, chơi trò chơi. Thay vì coi chúng như công cụ đánh lạc hướng, hãy xem đó là những hoạt động mang lại niềm vui. Theo Alissa Jerud, Phó Giáo sư lâm sàng tại Đại học Pennsylvania, điều quan trọng là đừng chống lại nỗi lo sợ, hãy từ từ tiếp xúc với nó.
"Đối mặt nỗi sợ cũng như chạy bộ, ban đầu khó chịu nhưng kiên trì sẽ quen dần và mạnh mẽ hơn", chuyên gia nói, cho biết nếu áp dụng, việc đi máy bay cũng dần tự nhiên như đi siêu thị gần nhà.
Hoài Anh (Theo SCMP)