4 điều cần tránh để nói tiếng Anh thành thạo trong thời gian ngắn

Một trong những câu hỏi tôi nhận được nhiều nhất trong quá trình dạy và hướng dẫn học tiếng Anh là "Làm thế nào để nói tiếng Anh tự tin và trôi chảy?". Nhiều người học tiếng Anh nhiều năm, có vốn từ vựng và ngữ pháp không tệ nhưng vẫn rất thiếu tự tin khi giao tiếp. Bài viết này sẽ chỉ ra những điều bạn cần tránh để nói tiếng Anh hiệu quả hơn trong thời gian ngắn.

Quá cầu toàn

Nguyên nhân khiến bạn "luyện nói mãi không được" có thể do quá cầu toàn. Bạn kỳ vọng phải học hết các quy tắc ngữ pháp, phát âm để khi nói không sai một lỗi nào, nói như người bản ngữ; hoặc học thật nhiều từ vựng để nói tự tin về bất cứ vấn đề gì. Và như vậy, bạn mất rất nhiều năm "học" tiếng Anh nhưng lại không thực sự "dùng". Thay vì chỉ tập trung ở "đầu vào", mong có được "đầu ra" hoàn hảo, bạn cần tích lũy từ vựng, cải thiện ngữ pháp và phát âm song song với thực hành nói (cũng như nghe, đọc, viết).

Khi thực hành nói tiếng Anh, dù với người bản ngữ hay người Việt, đừng sợ bị đánh giá lỗi sai bởi không ai đòi hỏi bạn phải nói tiếng Anh hoàn hảo. Điều cốt yếu chính là sự tự tin, thành thạo (fluency) và khả năng truyền tải được ý, để người nghe cảm thấy thoải mái khi giao tiếp với mình.

Kinh nghiệm của tôi khi mới luyện nói tiếng Anh chính là "fake it till you make it" (hãy cứ giả vờ như thế đi cho tới khi bạn làm được). Khi tham gia các câu lạc bộ nói tiếng Anh, tôi thường hăng hái nói, thể hiện sự tự tin và không ngần ngại mắc lỗi. Mục tiêu của tôi khi đó không phải nói để "show off" (thể hiện) mà chỉ để cho bản thân một cơ hội thực hành. Việc luyện nói thường xuyên và không ngại ngùng chính là chìa khoá để tôi dần hoàn thiện khả năng. Nếu bạn luôn ngại ngùng và chờ đợi tới khi nói tiếng Anh thật hay mới tự tin giao tiếp, thì thực sự sẽ rất khó và rất lâu.

Chỉ chú trọng phương pháp, không luyện nói hàng ngày

Nhiều bạn hỏi tôi "Phương pháp nào tốt nhất để thực hành luyện nói?". Có thể họ nghĩ tồn tại một phương pháp luyện nói hoàn hảo nào đó và sợ bản thân đang thực hành không đúng cách. Câu trả lời của tôi là: Không có một phương pháp nào tốt nhất cho tất cả mọi người, điều quan trọng là luyện nói mỗi ngày.

"Shadowing" (nói nhại theo), tự nói một mình và giao tiếp thường xuyên bằng tiếng Anh với ai đó là ba cách giúp tôi nói tiếng Anh thành thạo nhanh nhất. Nguồn tài liệu tiếng Anh trên Internet rất phong phú, do đó, bạn hoàn toàn có thể tìm những video hay audio nói tiếng Anh với nội dung thú vị, khiến bạn muốn nghe đi nghe lại thật nhiều và thực hành "shadowing". Bạn cũng nên chọn các tài liệu tiếng Anh phù hợp với trình độ của mình để tránh cảm thấy việc nói nhại theo quá khó.

Thực hành nói một mình cũng là cách giúp bạn luyện sự thành thạo và tự tin rất tốt. Hãy chuẩn bị danh sách câu hỏi theo các chủ đề thông dụng (health, family, study, travelling...) và tập nói thật nhiều.

Cuối cùng, giao tiếp cần có ít nhất hai người, vì vậy, bạn cũng đừng quên tìm một đối tác thực hành nói một cách thường xuyên. Tham gia câu lạc bộ hoặc lớp học tiếng Anh là cách đơn giản để bạn tìm được một ai đó.

Quá tập trung vào các từ vựng, cấu trúc phức tạp

Để nói tiếng Anh tự tin, bạn không cần phải có vốn từ vựng nâng cao hay biết những cấu trúc quá phức tạp. Thay vào đó, hãy bắt đầu với các "basic speaking structures" (cấu trúc luyện nói cơ bản).

Mỗi khi học được một cấu trúc mới, hãy kết hợp với "common English phrases" (các cụm từ tiếng Anh thông dụng) để đặt câu và luyện nói trơn tru. Điều này giúp bạn nhớ sâu được cả cấu trúc cũng như luyện tập được từ vựng đã học.

Chẳng hạn, với cấu trúc "I’m gonna do something" (Tôi định làm gì), bạn nên kết hợp với các cụm từ thông dụng như: "I’m gonna go to work" (Tôi sắp đi làm), "I’m gonna go to the movies tonight" (Tôi định đi xem phim tối nay), "I’m gonna do laundry" (Tôi định giặt đồ)...

Tương tự, khi học cấu trúc "I’m sorry for doing something", bạn có thể học thêm các câu như: "I’m sorry for disturbing you" (Tôi xin lỗi đã làm phiền bạn), "I’m sorry for coming late" (Tôi xin lỗi vì tới trễ), "I’m sorry for not coming to your party" (Tôi xin lỗi đã không tới bữa tiệc của bạn)...

Hãy nói to những câu ví dụ đó thật nhiều lần, một cách tự tin và rõ ràng. Khi tiếp tục thực hành như vậy, qua thời gian, bạn sẽ cảm thấy việc nói tiếng Anh một cách trơn tru không hề khó khăn.

Mải luyện nói mà quên nghe tiếng Anh hàng ngày

Để nói tiếng Anh trôi chảy, việc không thể thiếu chính là nghe tiếng Anh hàng ngày. Hãy "tắm mình" trong tiếng Anh nhiều nhất có thể để từ vựng, phát âm và các cấu trúc "ngấm dần" vào não bộ.

Ngoài ra, việc cải thiện phát âm cũng là cách khiến bạn nói tiếng Anh tự tin hơn (tuy nhiên, như tôi đã nói bên trên, bạn đừng nên quá cầu toàn). Bạn nên bắt đầu học IPA (bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế) để biết cách phát âm những từ tiếng Anh mới học, tránh nói sai từ đầu, sau này rất khó sửa.

Khi tra từ điển, ngoài xem nghĩa và phiên âm, bạn cũng nên nghe cả audio để nói theo cách phát âm chuẩn, đồng thời chú ý tới cả trọng âm của từ vì nói sai trọng âm không tự nhiên và đôi khi khó hiểu.

Khả năng nói tiếng Anh của bạn sẽ dần được cải thiện khi bạn kiên trì hơn một chút và thực hành mỗi ngày. Vì vậy, bạn đừng quá lo lắng nếu chưa nói tiếng Anh thành thạo ngay, bởi "practice makes perfect!" (Có công mài sắt có ngày nên kim).

Hoàng Ngọc Quỳnh

Bài cùng tác giả:

• Ba cụm từ tiếng Anh phổ biến nhưng dùng không hay
• Làm thế nào để nhớ lâu từ mới tiếng Anh?
• 10 cụm từ người học tiếng Anh luôn cần