Một phần tư thế kỷ đã trôi qua, người dân và chính quyền Bình Thuận vẫn không thể quên buổi sáng mọi nẻo đường Phan Thiết kẹt cứng. Lúc ấy, không nhiều người nghĩ hiện tượng thiên nhiên kỳ thú cuối cùng của thế kỷ XX có thể khiến làng chài hoang sơ Mũi Né trở thành điểm sáng trên bản đồ du lịch Việt Nam, được nhiều du khách quốc tế tìm đến.

Hơn 25 năm trước, Bình Thuận nổi danh khắp dải đất Nam Trung Bộ với nghề sản xuất nước mắm truyền thống. Nơi đây đủ sức níu chân du khách nhờ những bãi cát vàng, bờ biển dài và thiên nhiên trù phú. Tuy nhiên, vì cơ sở hạ tầng chưa được đầu tư, định hướng không rõ ràng cùng nguồn lực hạn chế, "điểm sáng du lịch" hay "vương quốc resort" vẫn là viễn cảnh mơ hồ, ít người dám tưởng tượng.

Thời điểm đó, hiện tượng "mặt trăng che mặt trời" vẫn còn kỳ bí với phần đông dân chúng. Trong khi Phan Thiết (thủ phủ Bình Thuận) lại tình cờ là điểm quan sát tốt nhất, rõ nhất. Các nhà khoa học khắp thế giới tấp nập đổ về để nghiên cứu sâu hơn về hiện tượng này, trong đó có hai chủ nhân của Nobel Vật lý là Norman Foster Ramsay và Georges Charpak.

Những đoàn dài khách Tây với thiết bị lỉnh kỉnh kéo tới khiến Phan Thiết kẹt cứng. Báo Bình Thuận đưa ra ước tính có tới 53.000 du khách đổ về thủ phủ Bình Thuận chỉ trong ngày 24/10. "Hiện tượng thiên nhiên" đã kích nổ "hiện tượng du lịch". Du khách nước ngoài lần đầu biết tới nét đẹp hoang sơ, thuần khiết của Phan Thiết để rồi truyền bá khắp thế giới. Các nhà quản lý thấy được bất cập trong quy hoạch, ra hàng loạt chính sách phát triển du lịch. Nhà đầu tư thấy được tiềm năng để đầu tư vào hàng loạt khách sạn, nhà hàng, resort...

Để tri ân và ghi nhớ món quà từ thiên nhiên, ngày 24/10 được lấy là ngày Du lịch Bình Thuận.

Nhận thấy tiềm năng du lịch dồi dào của vùng đất này, nhiều nhà đầu tư đặt nền móng phát triển ngành dịch vụ nghỉ dưỡng bằng loạt nhà hàng, khách sạn, resort tiện nghi, phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi, ăn uống, tham quan của du khách nơi đây. Song song đó là sự xuất hiện của những điểm du lịch nổi bật với cảnh quan thiên nhiên; loạt bãi tắm thu hút với bãi cát vàng và làn nước biển xanh trong...

Cùng thời điểm này, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Thuận ban hành nghị quyết về đổi mới và phát triển du lịch trong tình hình mới, đánh dấu bước ngoặc xác định du lịch là ngành kinh tế quan trọng của tỉnh. Nghị quyết ra đời như cú hích cho ngành phát triển. Không chỉ lượng khách đến tăng đều hàng năm mà hàng loạt nhà đầu tư trong, ngoài nước đã đầu tư các dự án du lịch dọc theo dải bờ biển xinh đẹp.

Những nỗ lực xây dựng và phát triển du lịch tỉnh Bình Thuận đã góp phần biến làng chài yên bình bên biển xanh trở thành khu du lịch sang trọng, thu hút hàng triệu lượt khách đến nghỉ dưỡng, vui chơi, giải trí.

Tiếp đà tăng trưởng cùng những cơ hội phát triển mới, ngày 25/3/2004, Tỉnh ủy ra nghị quyết về phát triển du lịch đến năm 2010, khẳng định vai trò của ngành du lịch Bình Thuận đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Để nâng cao trình độ quản lý nhà nước về du lịch, ngang tầm với nhiệm vụ quản lý hoạt động kinh doanh, Sở Du lịch Bình Thuận được thành lập vào ngày 5/1/2005.

Ngày 3/10/2011, Tỉnh ủy Bình Thuận ra nghị quyết về phát triển du lịch đến năm 2015, tập trung củng cố, nâng cao chất lượng khu du lịch Hàm Tiến - Mũi Né, từng bước mở rộng phát triển ra các địa bàn còn lại theo quy hoạch. Cùng thời điểm, tỉnh có công văn "triển khai thực hiện công tác quản lý đối với các khu du lịch ven biển, phát triển du lịch Bình Thuận đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030", xây dựng Bình Thuận trở thành vùng du lịch lớn của cả nước và khu vực Đông Nam Á.

Với mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, có tính chuyên nghiệp, hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, sản phẩm chất lượng cao và có thương hiệu, nghị quyết của Tỉnh ủy ra đời phát triển du lịch đến năm 2020, tỉnh Bình Thuận trở thành trung tâm du lịch - thể thao biển mang tầm quốc gia, Mũi Né là khu du lịch quốc gia.

Ngày 18/12/2018, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam thay mặt Thủ tướng ký quyết định phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển khu du lịch quốc gia Mũi Né đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Trên cơ sở đó, ngày 24/8/2020, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện ký quyết định công nhận Mũi Né là khu du lịch quốc gia.

Sau 25 năm phát triển cùng quê hương, du lịch Bình Thuận từng bước tạo dựng được thương hiệu trên bản đồ du lịch Việt Nam, tiến gần đến mục tiêu trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh; đưa Phan Thiết - Bình Thuận trở thành điểm đến thu hút, hiện đại, được du khách khắp nơi đặt cho danh xưng "thiên đường nghỉ dưỡng" của Việt Nam.

Du lịch Bình Thuận với những nét đặc trưng riêng như biển xanh - cát trắng - nắng vàng, ngày càng được nhiều đơn vị lựa chọn là nơi tổ chức những sự kiện đánh dấu sự trưởng thành của ngành du lịch. Loạt chương trình nổi bật có thể kể đến như Festival Thuyền buồm quốc tế, Giải Lướt ván buồm thế giới tranh Cup PWA, Lễ hội Khinh khí cầu quốc tế, Vòng thi Hoa hậu Trái đất thế giới, Vòng chung kết cuộc thi Hoa hậu Đại Dương Việt Nam 2014, các giải thi đấu golf, thi đấu thể thao bãi biển cấp quốc gia và khu vực...

Với tiềm năng và sức hấp dẫn về cảnh quan thiên nhiên lẫn con người và dịch vụ, xét dựa trên hai chỉ tiêu cơ bản về ngành du lịch là thu hút khách du lịch và doanh thu từ hoạt động du lịch, tốc độ tăng trưởng của Bình Thuận những năm qua vẫn luôn duy trì ở mức khá cao.

Lượng khách du lịch tăng ổn định, bình quân giai đoạn 2006 - 2009 tăng 12,36% một năm; 2010 - 2015 tăng 12,47% một năm; 2015 - 2020 tăng 10-12% một năm. Thời gian lưu trú bình quân của khách quốc tế dài và có xu hướng quay trở lại nhiều lần hơn. Trong đó có nhiều du khách trở lại đây từ 5 lần trở lên và xem Mũi Né như "quê hương thứ hai" của mình.

Doanh thu du lịch tăng trưởng cao, bình quân giai đoạn 2006 - 2009 tăng 32,97% một năm; 2010 - 2015 tăng 23,59% một năm; 2015 - 2020 tăng 18% một năm. Đến năm 2020, riêng tỉnh Bình Thuận đã thu hút 7 triệu lượt khách, đóng góp 10% GRDP của tỉnh. Dự kiến đến năm 2030, tổng lượng khách có thể đến đạt 17,5 triệu (quốc tế đạt 2,2 triệu), doanh thu đến năm 2030 đạt trên 78.000 tỷ đồng.

Cùng với chiến lược và các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội tỉnh nhà trong giai đoạn mới, ngành du lịch Bình Thuận tiếp tục thực hiện chiến lược và định hướng phát triển du lịch đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030.

Theo đó, toàn tỉnh tập trung hoàn thiện hệ thống hạ tầng, thu hút các nhà đầu tư chiến lược để phát triển khu du lịch quốc gia Mũi Né trở thành điểm đến thu hút, tạo ra những bước phát triển đột phá về mọi mặt cho ngành du lịch Bình Thuận. Lãnh đạo tỉnh kỳ vọng Bình Thuận sẽ đóng vai trò quan trọng trong hệ thống du lịch vùng duyên hải Nam Trung bộ và cả nước. Đồng thời phấn đấu đến năm 2030, khu du lịch quốc gia Mũi Né trở thành một trong những điểm đến hàng đầu của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Thời gian tới, Mũi Né sẽ sẵn sàng đáp ứng nhu cầu những khách hàng mục tiêu với bến du thuyền mang tính biểu tượng, khu phố bar sôi động và trung tâm mua sắm ngoài trời. Mũi Né được kỳ vọng sẽ là điểm đến tổ chức thường niên các cuộc thi lướt ván diều, lướt ván buồm; các hoạt động thám hiểm sinh thái đồi cát, thám hiểm sinh thái trên đất liền; và một khu phức hợp thể thao đa năng, mang đến những trải nghiệm thú vị cho du khách.

Khu du lịch quốc gia Mũi Né còn hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm spa với viện chăm sóc sức khỏe và nghỉ dưỡng. Thêm vào đó, việc mở rộng dịch vụ trung tâm hội nghị, triển lãm cũng góp phần phục vụ loại hình du lịch MICE mà du khách và thương gia quan tâm.

Hạ tầng sẽ là một trong những yếu tố ưu tiên hàng đầu để rút ngắn thời gian đến Bình Thuận. Tỉnh dự kiến nâng cấp hoặc xây mới ga tàu lửa, đường cao tốc, sân bay, đường thủy, giao thông kết nối các trung tâm du lịch. Mũi Né sẽ có một chiến lược makerting trên phạm vi toàn cầu, tạo ra một hình ảnh an toàn, thân thiện và hấp dẫn, mời gọi du khách đến trải nghiệm nghỉ dưỡng.

Đón đầu tiềm năng du lịch, nhiều khu phức hợp nghỉ dưỡng quy mô lớn tích hợp thương mại, dịch vụ song hành cùng các hoạt động du lịch, thu hút du khách trong và ngoài nước, được đẩy mạnh đầu tư thời gian qua. Du lịch phát triển, giao thông thuận tiện, nhiều tiện ích, dịch vụ ở địa phương còn thúc đẩy sự phát triển của sản phẩm bất động sản du lịch second home.

Kỷ niệm 25 năm Ngày Du lịch cũng là dịp toàn tỉnh Bình Thuận nhìn lại chặng đường một phần tư thế kỷ phát triển cùng quê hương. Bình Thuận có thể tự hào về những thành tích đã đạt được thời gian qua, đóng góp một phần không nhỏ vào sự tăng trưởng kinh tế - xã hội của tỉnh nhà, tạo ra hàng trăm nghìn việc làm cho người dân Bình Thuận.

Trong tương lai không xa, Bình Thuận kỳ vọng trở thành điểm đến không thể thiếu của du khách trong nước và quốc tế, xứng đáng là khu du lịch quốc gia. Đồng thời khẳng định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của vùng đất mệnh danh "vương quốc thanh long và resort".