Anh Trung, 33 tuổi, thuyền trưởng ca nô Phương Đông 02, kết thúc chương trình tour thăm đảo Cù Lao Chàm lúc 14h ngày 26/2, quay về cảng Cửa Đại trả khách. Đang tiếp nhiên liệu, anh nghe tin có một ca nô trong đoàn 4 chiếc đang chở du khách về bờ thì bị lật. Một ca nô của Phương Đông tham gia nhóm này.
Không có thời gian báo biên phòng hay công ty, anh Trung nổ máy ca nô chạy ra hiện trường. Ba phút sau, anh tới nơi, thấy ba ca nô đang chạy quanh chiếc bị đắm. Ca nô gặp nạn là Phương Đông 05, mới được cải hoán làm thêm phần mui (trước đây che bạt), bắt đầu đón khách quay lại Cù Lao Chàm được 10 ngày sau thời gian dài nghỉ vì Covid-19.
"Ca nô bị lật úp gần cồn cát cạn nên sóng lớn. Lúc đó, hơn chục người mặc áo phao đang ôm lấy phần phao bè và dây bên hông tàu. Tôi và Trinh (người đi cùng) buộc dây vào hai phao tròn lia xuống chỗ nạn nhân lặn ngụp", Trung kể.
Trung ở trên ca nô, vừa giữ thăng bằng, vừa tìm cách tiếp cận chiếc bị đắm. Do dây thừng chỉ dài 10 m, anh phải điều khiển lại gần. Khi còn khoảng 5 m, anh thả hai thang để Trinh ở phía dưới dìu nạn nhân vào. Một số người tự bơi vào thang và leo lên ca nô.
"Cứu được 9 người, trong đó một người bất tỉnh, tôi vội vàng chạy vào bờ để cấp cứu và cho các nạn nhân khỏi lạnh", Trung kể. Ảnh hưởng của gió mùa đông bắc nên nhiệt độ ngoài trời chỉ 20 độ C, dưới nước lạnh hơn.
Thuyền trưởng ca nô Phương Đông 05 là ông Lê Sen (52 tuổi, người phường Cửa Đại) khi đó cũng ngụp lặn cứu người. Ngoài 35 khách, ca nô có bốn người gồm lái tàu, thủy thủ và hướng dẫn viên. Những ngày trước, anh Trung lái Phương Đông 05. "Vợ tôi khi nghe tin ca nô chìm, cứ nghĩ chồng gặp nạn nên gọi điện khắp nơi và chạy ra cầu cảng đứng khóc", anh kể.
Khi ca nô về cầu cảng, xe cứu thương đã tới. Người làng thấy Trung đi cứu hộ nên đã tìm vợ anh báo tin, chị mới yên tâm về trông con gái chưa tròn tuổi.
Anh Trung tiếp tục chạy ca nô ra biển lần hai. Lúc này có thêm nhiều phương tiện của công ty du lịch và tàu biên phòng tham gia tìm kiếm. "Thấy bốn người mặc áo phao đang chới với cách ca nô chìm khoảng 300 m, tôi lái vòng ra phía trước mũi, vớt được thêm hai người. Các nạn nhân đã bất tỉnh", anh Trung kể.
Ca nô của Trung ra biển thêm hai lần nữa. Anh lấy bộ kính lặn và ống thở, nhảy xuống biển tìm nạn nhân mắc kẹt phía trong ca nô gặp nạn. Tuy nhiên, dầu nhớt bám vào da và che khuất tầm nhìn, anh không thể tìm thêm được người nào.
Đến tối, còn bốn người mất tích, việc tìm kiếm tạm dừng. 9 năm trong nghề lái ca nô, anh Trung nhiều lần cứu người đuối nước, chủ yếu là du khách. Nhưng đây là lần đầu tiên cứu người đi ca nô gặp nạn. "Chưa bao giờ biển Cửa Đại có nhiều người gặp nạn vì chìm ca nô như thế", anh Trung nói, cho biết 10 năm trước, vụ chìm thuyền gỗ ở khu vực này khiến 6 quân nhân tử vong.
Vùng cửa biển Cửa Đại có cồn cát, vị trí ca nô gặp nạn mới được nạo vét luồng. Theo anh Trung, người lái ca nô chở khách ở vùng biển này phải thông thạo luồng lạch, gần vào bờ cần đánh lái để qua đoạn cồn cát. "Đi biển nhiều kinh nghiệm, chúng tôi cũng thường xuyên nhắc nhở nhau để lái an toàn. Tuy nhiên, nhiều khi tai nạn xảy ra bất ngờ", anh Trung nói.
Là lái phụ của ca nô Phương Đông 05, ông Trần Quý, 40 tuổi, kể khi ca nô lật úp, ông vội vàng ngụp lặn cứu được người nào hay người đó. "Tôi vớt được hơn chục người thì mọi thứ im ắng đến đáng sợ, lúc này tôi cũng đuối sức", ông nói.
Theo ông Quý, ca nô gặp nạn có công suất 400 CV thuộc Công ty TNHH MTV Phương Đông, hạn kiểm định đến tháng 1/2023. Thuyền trưởng Sen có bằng lái.
Nhận định nguyên nhân tai nạn, ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch TP Hội An, nói nhiều khả năng ca nô vào đến gần bờ thì trúng cồn cát nên mắc cạn, sau đó gặp sóng lớn bị đánh lập úp. Qua lời kể ban đầu của những người chứng kiến, ca nô chạy đúng tốc độ, chở đúng số người quy định.
Đề cập vì sao biển động do không khí lạnh mà ca nô vẫn được xuất bến, ông Sơn nói: "Ngày 26/2 sóng biển cao, gió lớn nhưng chưa đến mức cấm biển ra Cù Lao Chàm. Nhiều tàu du lịch vẫn trở về đất liền an toàn".
Hơn 14h ngày 26/2, ca nô Phương Đông chở 39 người (gồm 36 khách du lịch đến từ Hà Nội, TP HCM, Bình Dương, 1 lái tàu, 2 phục vụ) từ đảo Cù Lao Chàm vào cảng Cửa Đại. Gần vào bờ, ca nô lật làm 15 người chết, 2 người mất tích, còn lại được cứu sống. Vùng biển Cửa Đại có gió to, sóng lớn do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường.
Nguyễn Đông - Đắc Thành