Phiên xét xử mở tại TAND Hà Nội dự kiến kéo dài 7 ngày, do thẩm phán Trần Nam Hà, Phó Chánh Tòa Hình sự, làm chủ tọa. 33 luật sư đăng ký tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho 17 bị cáo, riêng cựu tổng giám đốc VEAM Trần Ngọc Hà có 4 luật sư.
17 bị cáo, trong đó 14 người là cựu lãnh đạo, cán bộ của VEAM, bị truy tố về 2 tội: Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí và tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
VEAM có đại diện chủ sở hữu là Bộ Công Thương, vốn Nhà nước hơn 88%. Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại VEAM (Vetranco) là công ty con của VEAM. Trong hơn 12,5 tỷ đồng vốn điều lệ ở công ty này, VEAM chiếm 51%.
Theo cáo trạng, 2011-2013, Kế toán trưởng VEAM Vũ Từ Công tham mưu, đề xuất, soạn thảo văn bản trình Tổng Giám đốc Lâm Chí Quang, ký 5 chứng thư bảo lãnh thanh toán ngân hàng cho Vetranco vay tổng số 193 tỷ đồng.
Từ việc bảo lãnh của VEAM, Vetranco vay tiền tại các ngân hàng để kinh doanh với các Công ty Công ty cổ phần Đầu tư Minh Quang, Công ty cổ phần Thép Minh Quang, Công ty cổ phần đầu tư Tương Lai và Công ty TNHH đầu tư thương mại và xuất nhập khẩu Hải Đăng. Hiện các công ty này đã dừng hoạt động không còn tài sản gì, không có khả năng trả nợ cho Vetranco.
Do Vetranco không có nguồn tiền trả nợ ngân hàng, VEAM bị các ngân hàng cưỡng thu hoặc phải trả nợ thay Vetranco tổng số tiền gần 76 tỷ đồng.
Ngoài ra, khi sử dụng nguồn tiền vay ngân hàng do VEAM bảo lãnh, Giám đốc Vetranco Đào Quốc Việt đã cho Trần Quang Tiến, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần đầu tư Tập đoàn Đại Nam, vay lại để hưởng lãi.
Theo cáo buộc, để che giấu việc cho vay tiền trái quy định, Việt và Tiến thỏa thuận hợp thức bằng cách lập các hợp đồng mua bán hàng hóa khống. Trần Quang Tiến không hoàn trả được 15 khoản vay phát sinh từ tháng 5/2013-8/2013, gây thiệt hại cho Vetranco số tiền gần 183 tỷ đồng.
Các cơ quan tố tụng xác định khi thực hiện Dự án đầu tư sản xuất máy kéo bốn bánh hạng trung và ký kết và thực hiện 2 thỏa thuận VEAM-ZIBO đầu tư phát triển xe ôtô tay lái bên phải, nhóm cán bộ VEAM đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 66 tỷ đồng.
VKSND Tối cao xác định, vụ án còn liên quan một số cán bộ, cá nhân thuộc Hội đồng thành viên VEAM, Phòng Kỹ Thuật đầu tư, Phòng Kinh doanh, Phòng Tài chính, nguyên Chủ tịch HĐQT Vetranco, nguyên Ủy viên Hội đồng quản trị Vetranco...
Nhưng cho rằng sai phạm của những người này chưa đến mức phải xử lý hình sự song VKS sẽ kiến nghị với cơ quan quản lý VEAM, Bộ Công Thương xem xét xử lý kỷ luật.
Theo cáo trạng, 16 người bị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, theo khoản 3, Điều 219, Bộ luật Hình sự 2015, gồm:
Ông Trần Ngọc Hà, 58 tuổi, cựu chủ tịch Hội đồng thành viên, cựu Tổng Giám đốc VEAM; Lâm Chí Quang, 68 tuổi, cựu tổng Giám đốc VEAM; Vũ Từ Công, 54 tuổi, cựu kế toán trưởng VEAM; Đào Quốc Việt, 71 tuổi, cựu Giám đốc Vetranco; Trần Quang Tiến, 52 tuổi, cựu chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Đại Nam; Ngô Văn Tuyển, 62 tuổi, cựu phó tổng giám đốc, Thành viên HĐQT VEAM; Bùi Quốc Việt, 69 tuổi cựu trưởng Phòng Thị trường kinh doanh VEAM; Ngô Văn Thịu, 59 tuổi, cựu phó trưởng phòng Thị trường- Kinh doanh VEAM; Nguyễn Thị Thu Hương, 60 tuổi, cựu giám đốc Vetranco; Trần Thanh Thủy, 50 tuổi, cựu trưởng phòng Kế toán Vetranco; Nguyễn Minh Tùng, 48 tuổi, cựu chủ tịch HĐQT Công ty CPTM và đầu tư Bách Việt; Lương Xuân Trường, 51 tuổi, cựu tổng giám đốc Công ty CP Thép Minh Quang; Trần Anh Sơn, 48 tuổi, cựu kế toán trưởng, phụ trách Quản trị VEAM; Hoàng Văn Lẫm, 49 tuổi, cựu phó Trưởng phòng Tài chính kế toán VEAM, phó Phòng Kế hoạch VEAM; Nguyễn Mạnh Chung, 45 tuổi, cựu giám đốc Công ty TNHH máy kéo và máy nông nghiệp (Tamac), cựu trưởng phòng Kỹ thuật đầu tư VEAM; Vũ Quang Tâm, 59 tuổi, cựu phó tổng giám đốc VEAM.
Riêng bị cáo Nguyễn Văn Khôi, 66 tuổi, cựu trưởng Ban kiểm soát, thành viên Hội đồng thành viên VEAM bị truy tố về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, theo khoản 2, Điều 285, Bộ luật Hình sự năm 1999.
Thanh Lam