Sáng 25/7, tại trụ sở Chính phủ, Tổ công tác của Thủ tướng tổ chức kiểm tra việc thực hiện giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2017. Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác cho biết có 13 bộ ngành, địa phương giải ngân vốn chậm dưới 20%, bị Thủ tướng phê bình.
Đó là các bộ ngành: Kế hoạch và Đầu tư, Ngoại giao, Ngân hàng Nhà nước, Y tế, Ủy ban Dân tộc, Thông tấn xã Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam và TP Hà Nội, Đà Nẵng, TP HCM, Bình Dương, Tây Ninh, Bình Phước.
"Thủ tướng rất gắt gao việc này và liên tục nhắc tôi chuyển lời đến các bộ trưởng, chủ tịch các tỉnh giải ngân chậm. Nguyên nhân chậm trễ này trước hết thuộc về lãnh đạo các bộ ngành, địa phương", ông Mai Tiến Dũng nói.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng sáng 25/7.
Theo Tổ công tác, việc chậm trễ giải ngân vốn đầu tư công được cho là một điểm nghẽn đối với tăng trưởng kinh tế. Nếu không có giải pháp cấp bách để thúc đẩy tiến độ giải ngân, sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng, trong khi tỷ lệ và nghĩa vụ vay trả nợ công ngày càng tăng cao.
Ngoài ra, bên cạnh việc gây khó khăn cho mục tiêu tăng trưởng, việc giải ngân chậm khiến Chính phủ phải gánh lãi vay của dân. Hết năm 2017, nợ công sẽ tăng lên mức 65% GDP, chạm trần mức Quốc hội đề ra.
"Nợ công chạm trần, Chính phủ sẽ phải tính đến vay nợ trong nước. Để vay nợ, bù đắp bội chi, các công cụ điều hành vĩ mô như lãi suất, tỷ giá... sẽ được sử dụng. Điều này sẽ gây áp lực lên lạm phát và toàn bộ nền kinh tế. Việc huy động từ phát hành trái phiếu Chính phủ xong rồi không 'tiêu' được, 'chậm tiêu' lại quay lại nằm ở ngân hàng là luẩn quẩn", báo cáo của Tổ công tác nêu rõ.
Báo cáo tại buổi làm việc, Thứ trưởng Y tế Phạm Lê Tuấn cho biết, đề án 125 có dự án trọng điểm là Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Việt Đức, Bộ Y tế được giao 5.100 tỷ đồng nhưng do vướng thủ tục từ xây dựng đến mua sắm thiết bị nên tỷ lệ giải ngân thấp. Thực tế tiền tạm ứng cho nhà đầu tư là 2.000 trên 3.200 tỷ đồng, chỉ có khâu thủ tục là chưa xong.
Còn đại diện TP Đà Nẵng giải trình việc giải ngân chậm chủ yếu là tắc ở khâu giải phóng mặt bằng. Theo ông này, Đà Nẵng có dự án ODA rất lớn. Trước đây vốn ODA là giải ngân theo tiến độ dự án chứ không phải theo năm nên bị chậm. Đà Nẵng đề nghị được giải ngân theo tiến độ dự án.
Cho rằng việc giải ngân chậm có vấn đề về thủ tục, chỉ đạo thi công chậm trễ, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết có đơn vị đẩy tiến độ giải ngân lên để ứng vốn nhưng sau đó gửi ngân hàng, không đầu tư phát triển. "Đấy là những mẹo không tốt mà Thủ tướng nhắc nhở. Cần phải minh bạch, công khai, tiền phải phục vụ đúng mục tiêu", Bộ trưởng Dũng nhấn mạnh.
Từ bất cập này, ông Dũng cho biết Thủ tướng giao bộ Kế hoạch và Đầu tư tập hợp những vướng mắc, điều chỉnh gỡ vướng để nâng cao hiệu quả đầu tư công. Các bộ, ngành phải có biện pháp quyết liệt, do người đứng đầu trực tiếp làm. Cán bộ nếu không đáp ứng được thì xem xét thay thế.
"Nếu như tháng 10 các đơn vị không giải ngân, Thủ tướng sẽ điều chuyển vốn. Năm ngoái nơi nào giải ngân chậm năm nay giao vốn cũng phải xem xét rất chặt chẽ", ông Dũng nói.
Theo Bộ Tài chính, sau khi được đôn đốc, tình hình giải ngân một số đơn vị tính đến 30/6 đã đạt trên 20%, như Ủy ban Dân tộc, Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Bình Phước, Bình Dương, Tây Ninh. Các bộ ngành có tỷ lệ giải ngân thấp, gồm: Hội Cựu chiến binh (4,5%), Bộ Ngoại giao (5,1%), Ngân hàng Nhà nước (5,8%); Thông tấn xã Việt Nam (8,5%), Kế hoạch và Đầu tư (13,3%), Y tế (16%).