Hàng thồ "tới nóc", chiếc xe kiểu dáng quân sự lầm lũi nuốt trọn những hố đất, dốc cao, băng qua địa hình lởm chởm đá, hiên ngang đi qua trước mặt dàn xe off-road được độ công suất, đồ chơi hạng nặng. Phan Ngọc Mẫn, tay chơi off-road cự phách tại Sài Gòn, vẫn "mắt tròn mắt dẹt" khi kể lại kỷ niệm ngày hôm đó, một chuyến đi dã ngoại cùng những người bạn ở cánh rừng thuộc Đăk Nông giáp biên giới Campuchia, 2008.
Nó là chiếc xe gì, động cơ như thế nào mà mạnh đến thế, những câu hỏi theo kiểu bản năng hiện lên trong Mẫn. Cuộc trò chuyện tình cờ với những gã thanh niên bản địa cho Mẫn manh mối duy nhất: Dodge M37. Chiếc xe khi ấy với động cơ 6 xi-lanh nguyên bản, không hề độ chế, nhưng thách thức mọi địa hình.
Chiếc Dodge M37 nguyên bản hư hỏng nặng. Ảnh: Phan Ngọc Mẫn
Mỗi chuyến đi là mỗi lần trải nghiệm, nhưng ấn tượng nhất của hành trình vừa qua là "con trâu đất" Dodge M37. Chiếc xe xếp lại trong tiềm thức của Mẫn.
Những năm đầu 2010, phong trào chơi xe Jeep trở thành trào lưu tại Việt Nam. Nhiều hội, nhóm được thành lập, những chuyến diễu hành trên phố thi thoảng lại xuất hiện. Không đến nỗi lập dị, nhưng Mẫn nói thích chơi những thứ ít người chơi. Chiếc Dodge M37 hẳn là một chiếc xe độc, lạ trong giới mê xe thời bấy giờ. Ý tưởng lóe lên, Mẫn đi tìm.
Nhưng tìm ở đâu?
Phan Ngọc Mẫn, chủ nhân bản phục dựng kể lại hành trình hồi sinh chiếc M37. Ảnh: Thành Nhạn
Những năm chiến tranh Việt Nam, quân đội Mỹ đã sử dụng gần như toàn bộ những vũ khí tân tiến thời đó, trừ vũ khí hạt nhân. Dodge M37 là một nhiều phương tiện hỗ trợ được sử dụng cho lục quân, chuyên chở lính, vũ khí, đạn dược. Máy loại 6 xi-lanh Dodge T245, hộp số bốn cấp, dẫn động hai cầu.
Những thông tin về M37 trên Internet càng kích thích Phan Ngọc Mẫn. Anh quyết định đi tìm mua chiếc xe mà ở Việt Nam, thế hệ như anh và nhiều người trẻ khác là một điều lạ lẫm. Vận dụng các mối quan hệ trong giới, cậy nhờ những đàn anh chơi xe Jeep, xe cổ ở Sài Gòn nhưng phần lớn đều công cốc.
Không biết bao chuyến off-road đã đi, trở về rồi lại đi nhưng manh mối về chiếc xe quân sự của Dodge vẫn mù mờ. Năm 2016, thông tin có một chiếc xe giống như thứ mình tìm kiếm xuất hiện ở một kho xe ở Long Thành, Đồng Nai khiến Mẫn quan tâm. Khi đến nơi, chiếc xe như một đống sắt phế liệu, thùng phía sau mục ruỗng, cỏ dại mọc trùm cả bánh xe.
"Động cơ vẫn còn nguyên, đó là điều thực sự may mắn", Ngọc Mẫn kể. "Vui hơn nữa là quen một chú từng phục vụ trong quân đội Mỹ, am hiểu về chiếc M37. Chú như kỹ sư trưởng, hướng dẫn những công đoạn phục chế sau này".
Động cơ trên chiếc M37 hồi 2016. Ảnh: Phan Ngọc Mẫn
Chiếc xe được cẩu lên xe chuyên dụng và đưa về Sài Gòn. Hành trình phục chế đống sắt tưởng như chỉ để bán phế liệu cũng gian nan không kém, buồn vui đủ cả.
Dựa theo những thông tin về chiếc Dodge M37 trên mạng, Mẫn đi tìm mua linh kiện, phụ tùng zin. Có những thứ đặt mua từ nước ngoài, nhiều loại khác săn tìm trong nước. Nhưng săn đồ chơi cũng có cái giá của nó.
Mẫu Dodge M37 được phục dựng ở Sài Gòn.
"Nhiều linh kiện xe với mình giá trị, nhưng người khác thì không, họ cho miễn phí", Mẫn nói. "Nhưng cũng có nhiều người biết mình cần, hét một thứ vài triệu đồng, hơn gấp nhiều lần giá trị thật của nó".
Với xưởng độ, nâng cấp xe địa hình có tiếng tại Sài Gòn và kinh nghiệm về kỹ thuật, Ngọc Mẫn từng bước mang chiếc M37 trở lại. Phần thùng sau được gò lại bằng loại tôn dày. Mặt ca-lăng bằng các thang dọc dạng lưới cũng được tạo hình sao cho giống nguyên bản nhất. Động cơ được "bổ" ra và tinh chỉnh lại.
Chiếc xe gần như được "rã xác". Ảnh: Phan Ngọc Mẫn
Hơn 90% các chi tiết trên xe được phục chế, riêng phần bánh sơ cua gắn ngang cửa tài xế vẫn chưa tìm được loại nguyên bản. Mui bạt và ghế được bọc lại vì bị hư hại nặng theo thời gian. Tay chơi off-road Sài thành không sử dụng lốp zin vì muốn chiếc xe trông mạnh mẽ hơn.
Mẫn muốn đưa tất cả về nguyên bản chiếc xe vốn có nhưng trừ phần màu sơn ngoại thất. "Buồn bã, đau thương, mình không muốn gợi lại những ký ức chiến tranh bằng màu xanh quân đội", gã đàn ông xăm trổ, cha của hai cô con gái nhỏ, bộc bạch. "Màu vàng của xe cũng có chất lính nhưng nó nhẹ nhàng hơn".
Mẫu xe quân sự sau khi phục chế. Ảnh: Thành Nhạn
10 năm tìm kiếm, hơn 500 triệu đồng chi phí phục dựng chiếc Dodge M37 và rồi chỉ để... ngắm, thi thoảng mở máy chạy vài vòng trong sân nhà. "Nhìn chiếc xe lớn dần, lớn dần và khi thành hình, cái cảm giác nó sướng, khó tả lắm!", Ngọc Mẫn cười nói.
Thành Nhạn