10 mẫu ôtô khai sinh phân khúc

Land Rover Series I

Nhiều người cho rằng Jeep CJ hay Chevrolet Carryall Suburban là chiếc off-road đầu tiên trên thế giới. Nhưng thực chất Land Rover Series I 1948 là chiếc xe địa hình đầu tiên cho mục đích dân dụng. Trong khi Jeep hay Chevrolet chủ yếu phổ biến ở Bắc Mỹ, Land Rover Series I lại phổ biến trên toàn cầu. Giống mẫu Jeep CJ ở thời kỳ phát triển, Land Rover thế hệ đầu được thiết kế với mục đích nông nghiệp. Tuy nhiên, độ bền và khả năng vượt địa hình khó khăn khiến xe được tin tưởng sử dụng để khám phá và bắt đầu nổi lên thú chơi của những người thích off-road.

Renault 4

Renault 4 được phát minh ra cạnh tranh với Citroën 2CV. Citroën đã đưa ra thiết kế cửa sau tách rời vào năm 1938 khi hãng nhắm đến những chiếc sedan cho thương nhân, nhưng sau chiến tranh thế giới thứ hai, thiết kế đã chuyển sang một bản lề ở mui và phân khúc hatchback ra đời. Mãi đến khi Renault 4 có mặt trên thị trường vào năm 1961, chiếc hatchback trở thành xu hướng phổ biến và ý tưởng được lan rộng trên toàn thế giới. Renault 4 có động cơ gắn theo chiều dọc, thay vì nằm ngang như những chiếc hatchback hiện đại, xe đã bán được hơn 8 triệu chiếc trong 31 năm.

Pontiac GTO

Trước Pontiac GTO, các hãng xe đã đưa động cơ V8 vào những chiếc xe nhỏ hơn. Năm 1955, Chrysler C-300 là chiếc xe đầu tiên được sản xuất và bán trên thị trường như một biến thể hiệu suất cao với động cơ V8 300 mã lực. Tuy vậy, xe vẫn không tạo nên phân khúc xe cơ bắp (Muscle Car). Xe cơ bắp thường được nhắc đến với động cơ mạnh, thiết kế gân guốc ở ngoại thất, những cuộc đua đường phố và đua drag.

Vào những năm 1950 và đầu những năm 1960, John DeLorean, Bill Collins và Russel Gee nhận ra rằng một động cơ lớn trên một chiếc xe nhỏ sẽ tạo ra một cỗ máy đua đường phố. Vào năm 1964, GTO cung cấp cho Pontiac Tempest một động cơ V8 325 mã lực, ngoài ra có bộ chế hòa khí bốn thùng, ống xả kép, hộp số sàn 3 cấp với bộ chuyển số của Hurst, lò xo cứng hơn và bổ sung thêm thanh chống lật. Từ đó, phân khúc xe cơ bắp đã được phát minh và chủ yếu xuất hiện ở Mỹ.

Lamborghini Miura

Thuật ngữ "siêu xe" khó có thể xác định chiếc nào tạo ra. Trước khi có Miura, Bugatti 57SC 1938 hay Mercedes Gullwing 1954 cũng được xem là "siêu xe". Nhưng bằng cách tạo ra một chiếc xe thể thao với động cơ V12 đặt giữa, thiết kế đẹp mắt và đắt tiền để chạy trên đường vào năm 1966, Lamborghini đã xác định được một phân khúc mới mà đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi. Thậm chí Ferrari còn cạnh tranh và bước chân vào phân khúc "siêu xe" để tạo ra chiếc xe đường trường động cơ đặt giữa đầu tiên, chiếc Dino 206 GT xuất hiện một năm sau khi Miura được sản xuất.

Volkswagen Golf GTI

Phân khúc hothatch (hatchback hiệu suất cao) do Simca 1100 Ti tạo ra, nhưng Volkswagen Golf GTI 1976 và Renault 5 Alpine 1976 đã tạo ra thị trường rộng lớn cho một chiếc hatchback nhỏ gọn, nhưng hiệu suất cao có thể sánh ngang với những chiếc xe lớn. Renault 5 Alpine được tung ra thị trường chỉ sau vài tháng khi Golf GTI ra đời, nhưng Golf GTI vẫn nổi trội hơn tất cả và còn danh tiếng đến ngày nay. Mặc dù thị trường hothatch chưa bao giờ là xu thế chủ đạo tại Mỹ, đây là phân khúc thống trị châu Âu trong những năm 1980 và 1990.

Jeep Cherokee XJ

Nhiều người cho rằng nguyên mẫu cho phân khúc SUV hiện đại là Willys Overland Station Wagon vào năm 1946, nhưng chiếc xe khởi đầu cho SUV hiện đại là Jeep Cherokee 1984. Thuật ngữ này vẫn chưa được phát minh và Jeep gọi thiết kế liền khối cỡ nhỏ 4x4 là Sportwagon.

Nguồn gốc của Cherokee XJ được thiết kế từ năm 1978 do các kỹ sư của American Motors (AMC) và Renault cùng làm được, xe được đánh giá nhẹ, sử dụng động cơ 2,5 lít 4 xi-lanh, khung gầm chắc chắn và dễ lái hơn các mẫu xe trước. Cherokee đã thay đổi cuộc chơi với ngành công nghiệp ôtô, văn hóa xe hơi và văn hóa đại chúng, khiến phân khúc SUV ngày càng phổ biến hơn.

Plymouth Votager/Renault Espace

Cả hai mẫu xe được tung ra thị trường vào năm 1964 và khó có thể nói chiếc xe nào là tiền thân của phân khúc xe minivan. Lý do là Voyager được phát triển ở Mỹ, trong khi Espace thịnh hành ở châu Âu. Giữa các phương tiện được phát triển với các công năng riêng biệt, minivan được coi là mẫu xe của gia đình khi có được tiện ích của một chiếc xe tải chở khách nhưng dễ lái như một chiếc xe lớn.

Dòng xe minivan phần lớn bị khai tử ở Mỹ khi những chiếc crossover lên ngôi, nhưng Espace vẫn được sản xuất, mặc dù không chiếm ưu thế như trước nhưng vẫn được bán khắp châu Âu. Hiện nay, một số hãng trộn lẫn hai phân khúc minivan với SUV, ví như Kia Carnival để có thể thể kéo dài thời gian tồn tại của phân khúc minivan.

Toyota RAV4

Phân khúc crossover (CUV) đang dần phổ biến ngày nay bắt nguồn từ chiếc RAV4 1996 – một chiếc xe được xây dựng từ nền tảng khung gầm với hệ dẫn động 4 bánh. Nói cách khác, xe giống một chiếc SUV, nhưng nhỏ hơn và được xây dựng trên một khung gầm liền khối. Xe có thể đi địa hình, chở nhiều đồ, lái dễ dàng và tạo ra phân khúc phát triển nhanh nhất trong lịch sử ôtô hiện đại.

Toyota Prius

Prius không phải là mẫu xe hybrid đầu tiên, nhưng sự thành công của Prius khiến nhiều người lầm tưởng, đồng thời tạo ra một phân khúc mới. Tuy nhiên, phạm vi của phân khúc hybrid đã đi xa hơn dự tính. Giờ đây, xe hybrid không được coi là một phân khúc mà một sản phẩm chủ đạo, vì hầu như tất cả hãng xe trên thị trường đều tạo ra phiên bản hybrid trong các loại xe phổ biến nhất. Hơn nữa, công nghệ pin và giá cả phải chăng khiến Prius trở thành một trong những xe hybrid bán chạy nhất trên thị trường.

Tesla Model S

Xe điện đã có từ khi xe hơi ra đời, nhưng Martin Eberhard và Marc Tarpenning đã nhận ra xe điện có thể thay thế ôtô động cơ đốt trong vào thế kỷ 21. Hai người đã thành lập Tesla Motors vào năm 2003, và Elon Musk tham gia vào năm 2004 với khoản đầu tư 6,5 triệu USD.

Năm 2005, Elon Musk đóng vai trò quan trọng trong công ty cho chiếc Roadster – chiếc xe điện đầu tiên của hãng. Kể từ khi chiếc Roadster ra đời, hãng đã phát triển và thay thế bằng Model S – chiếc sedan chạy điện phổ thông đầu tiên – vào năm 2012. Kể từ đó, Model S trở thành chiếc xe điện đầu tiên đạt doanh số khủng tại một số thị trường như Na Uy, và dần tạo nên một phân khúc mới cho ngành công nghiệp ôtô.

Minh Quân (theo Carbuzz)