WGA công bố danh sách 101 kịch bản phim hay nhất thế kỷ 21 do hơn 25.000 thành viên Hiệp hội bình chọn. Bình đẳng và đa dạng là các yếu tố WGA đặt lên hàng đầu với 30 biên kịch nữ được vinh danh, năm biên kịch da màu có tác phẩm vào Top 10.
Aaron Mendelsohn, lãnh đạo WGA, cho biết: "Danh sách 101 kịch bản phim hay nhất thế kỷ 21 tôn vinh các biên kịch và kịch bản xuất sắc trong 21 năm qua. Kết quả này cũng góp tiếng nói tranh luận cho các nghiên cứu về sự phát triển và đa dạng hóa công việc viết kịch bản phim".
Dưới đây là 10 kịch bản hay nhất theo đánh giá của WGA:
1. Get Out (2017)
Biên kịch: Jordan Peele
Đạo diễn: Jordan Peele
Diễn viên: Daniel Kaluuya, Allison Williams
Phim theo chân nam chính da đen Chris Washington (Daniel Kaluuya) khi anh miễn cưỡng nhận lời mời về thăm nhà bạn gái da trắng Rose Armitage (Allison Williams). Tại đây anh đã khám phá ra những bí mật rùng rợn của gia đình người yêu mình.
Trailer phim "Get Out". Video: Universal
Ra mắt đầu năm 2017, Get Out nhanh chóng trở thành hiện tượng tại Mỹ. Phim thu về 255,4 triệu USD trên kinh phí làm phim vỏn vẹn 4,5 triệu USD. Chuyên trang bình phim Rotten Tomatoes nhận định: "Hài hước, gây sợ hãi nhưng cũng đầy sâu sắc, Get Out khéo léo đưa những lời phê phán xã hội mạnh mẽ vào một tác phẩm kinh dị/hài hấp dẫn và xuất sắc". Tại lễ trao giải Oscar lần thứ 90 năm 2017, Get Out thắng giải "Kịch bản gốc xuất sắc". Jordan Peele trở thành người da đen đầu tiên được vinh danh ở hạng mục này.
2. Eternal Sunshine of the Spotless Mind (2004)
Biên kịch: Charlie Kaufman
Đạo diễn: Michel Gondry
Diễn viên: Jim Carrey, Kate Winslet
Bằng các biện pháp y tế, Joel Barish (Jim Carrey) và Clementine Kruczynsky (Kate Winslet) đã xóa hoàn toàn kỷ niệm về nhau sau khi kết thúc cuộc tình. Từ đây, cả hai hiểu thêm về tình yêu, chia ly và ký ức.
Trailer "Eternal Sunshine of the Spotless Mind". Video: Focus Features
Eternal Sunshine of the Spotless Mind là kịch bản được giới chuyên môn đánh giá cao nhất của biên kịch danh tiếng Charlie Kaufman. New York Times ca ngợi phim "có cấu trúc phức tạp, đầy những ám chỉ văn học nhưng cũng vô cùng lãng mạn". Tại lễ trao giải Oscar 2005, Kaufman giành tượng vàng hạng mục "Kịch bản gốc xuất sắc".
3. The Social Network (2010)
Biên kịch: Aaron Sorkin
Đạo diễn: David Fincher
Diễn viên: Jesse Eisenberg, Andrew Garfield, Justin Timberlake
Phim kể về khởi đầu của mạng xã hội Facebook với nhà sáng lập Mark Zuckerberg (Jesse Eisenberg) ở vị trí trung tâm. Những khó khăn, mâu thuẫn và cao trào là các vụ kiện sở hữu trí tuệ mà Zuckerberg gặp phải được khắc họa rõ nét.
Trailer "The Social Network". Video: Sony Pictures Entertainment
The Social Network đạt thành công vang dội về mặt phê bình. Tác phẩm thường xuyên vào danh sách những phim hay nhất thập niên 2010 và thế kỷ 21, trong đó kịch bản phim là yếu tố được ca ngợi nhiều nhất. Nhà báo Roger Ebert của tờ Chicago Sun-Times nhận xét: "Kịch bản của Aaron Sorkin biến những vấn đề phức tạp như lập trình máy tính trở nên dễ hiểu". Tại lễ trao giải Oscar năm 2011, The Social Network đã thắng giải Kịch bản chuyển thể xuất sắc.
4. Parasite (2019)
Biên kịch: Bong Joon Ho, Han Jin Won
Đạo diễn: Bong Joon Ho
Diễn viên: Song Kang Ho, Lee Sun Kyun, Choi Woo Shik
Phim mô tả câu chuyện về gia đình nghèo họ Kim lừa gạt để kiếm việc làm tại nhà họ Park giàu có. Kế hoạch tưởng chừng thành công mỹ mãn thì gặp một bước ngoặt không thể lường trước.
Trailer "Parasite". Video: CJ Entertainment.
Parasite "gặt hái" những thành tích vô tiền khoáng hậu đối với một bộ phim châu Á. Phim đoạt giải Cành Cọ Vàng ở Liên hoan phim Cannes 2019 cùng số phiếu tuyệt đối của hội đồng giám khảo. Tại lễ trao giải Oscar năm 2020, phim giành các giải "Kịch bản gốc xuất sắc", "Đạo diễn xuất sắc" và "Phim hay nhất". Parasite cũng thành công lớn ở phòng vé, thu về 259 triệu USD doanh thu trên kinh phí làm phim 15,5 triệu USD.
5. No Country for Old Men (2007)
Biên kịch: Joel Coen, Ethan Coen
Đạo diễn: Joel Coen, Ethan Coen
Diễn viên: Tommy Lee Jones, Javier Bardem, Josh Brolin
Toàn bộ câu chuyện phim xoay quanh một va li tiền bất hợp pháp. Llewelyn Moss (Josh Brolin) ngẫu nhiên tìm thấy va li trên sa mạc, anh trốn chạy dưới sự truy đuổi của sát thủ bí ẩn Anton Chigurh (Javier Bardem). Cảnh sát trưởng Ed Tom Bell (Tommy Lee Jones) tham gia điều tra vụ án và lần lượt chạm mặt gia đình Moss cùng Chigurh.
Trailer "No Country for Old Men". Video: YouTube Movieclips Classic Trailers
No Country for Old Men được giới phê bình đánh giá là tác phẩm đỉnh cao trong sự nghiệp của anh em nhà Coen. Phim nhận 8 đề cử Oscar 2008 và thắng 4 giải: "Phim hay nhất", "Đạo diễn xuất sắc", "Nam phụ xuất sắc" và "Kịch bản chuyển thể xuất sắc".
6. Moonlight (2016)
Biên kịch: Barry Jenkins
Đạo diễn: Barry Jenkins
Diễn viên: Trevante Rhodes, André Holland, Naomie Harris, Mahershala Ali
Phim mô tả những lạm dụng về thể chất và tinh thần mà nhân vật chính Chiron (Trevante Rhodes) phải chịu đựng suốt cuộc đời để có thể bày tỏ xu hướng tính dục của bản thân.
Trailer "Moonlight". Video: YouTube A24
Moonlight được ca ngợi vì tiên phong kể câu chuyện của nhóm người yếu thế da màu, vốn hiếm khi xuất hiện trên màn ảnh rộng ở thời điểm ấy. Tờ Los Angeles Times nhận xét: "Bộ phim thôi thúc người xem bỏ qua diện mạo bên ngoài của Chiron, vượt lên và phá bỏ những khuôn mẫu thông thường của xã hội". Tại lễ trao giải Oscar năm 2017, phim giành giải "Kịch bản chuyển thể xuất sắc", "Nam phụ xuất sắc" và "Phim hay nhất".
7. There Will Be Blood (2007)
Biên kịch: Paul Thomas Anderson
Đạo diễn: Paul Thomas Anderson
Diễn viên: Daniel Day-Lewis, Paul Dano
Daniel Plainview (Daniel Day-Lewis) là một thợ đào bạc ở California cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Cơn sốt khai thác dầu khí xuất hiện tại vùng đất này và đẩy Plainview vào một cuộc cạnh tranh tàn bạo để tìm kiếm giàu sang.
Trailer "There Will Be Blood". Video: YouTube Miramax
Giới phê bình đã dành những lời khen nồng nhiệt cho There Will Be Blood. Phim đạt 91% "Tươi" trên chuyên trang bình phim Rotten Tomatoes với số điểm trung bình 8.5/10. Màn trình diễn của nam chính Daniel Day-Lewis được ca ngợi và mang về cho tài tử người Anh tượng vàng Oscar lần thứ hai trong sự nghiệp tại lễ trao giải năm 2008.
8. Inglourious Basterds (2009)
Biên kịch: Quentin Tarantino
Đạo diễn: Quentin Tarantino
Diễn viên: Brad Pitt, Mélanie Laurent, Christoph Waltz
Phim kể câu chuyện giả tưởng về hai kế hoạch song song nhằm ám sát các lãnh tụ Đức Quốc Xã trong Thế chiến Hai, do cô gái trẻ người Pháp Shosanna Dreyfus (Mélanie Laurent) và nhóm binh sĩ Mỹ thực hiện, Trung úy Aldo Raine (Brad Pitt) chỉ đạo.
Trailer "Inglourious Basterds". Video: YouTube Movieclips Classic Trailers
Inglourious Basterds thu về 321,5 triệu USD doanh thu phòng vé trên kinh phí làm phim 70 triệu USD. Phim nhận tám đề cử tại lễ trao giải Oscar năm 2010 và thắng giải "Nam phụ xuất sắc" dành cho Christoph Waltz.
9. Almost Famous (2000)
Biên kịch: Cameron Crowe
Đạo diễn: Cameron Crowe
Diễn viên: Billy Crudup, Frances McDormand, Kate Hudson, Patrick Fugit
Trailer "Almost Famous". Video: YouTube Movieclips Classic Trailers
Phim kể về nhà báo trẻ William Miller (Patrick Fugit) cộng tác với tờ Rolling Stone trong thập niên 1970 và những nỗ lực của anh để có bài đăng báo đầu tiên.
Tờ Time ca ngợi kịch bản phim "kể những câu chuyện đầy hơi thở cuộc sống, tạo cho từng nhân vật động lực, khiến họ trở nên hấp dẫn và cuốn hút". Phim đoạt giải "Kịch bản gốc xuất sắc" tại Oscar 2001.
10. Memento (2000)
Biên kịch: Christopher Nolan
Đạo diễn: Christopher Nolan
Diễn viên: Guy Pearce, Carrie Anne-Moss
Trailer "Memento". Video: YouTube Movieclips Classic Trailers
Nhân vật chính Leonard Shelby (Guy Pearce) mắc chứng mất trí nhớ ngắn hạn. Bằng những tấm ảnh polaroid và các hình xăm trên cơ thể, Shelby nỗ lực tìm kiếm kẻ đã tấn công và giết vợ anh - Natalie (Carrie Anne-Moss).
Kịch bản được kể dưới dạng phi tuyến tính đã truyền cảm hứng cho các biên kịch Hollywood suốt thập niên 2000. Phim được đề cử "Kịch bản gốc xuất sắc" tại lễ trao giải Oscar năm 2001.
Đức Khánh