Thanh Huyền
Haruki Murakami hoàn toàn xứng đáng được coi là nhà văn thành công và có ảnh hưởng lớn nhất thế giới hiện nay. Cây bút 59 tuổi này đã bán được hàng triệu bản sách tại Nhật. Cuốn tiểu thuyết thứ 5 của ông Norwegian Wood ( Rừng Nauy) tiêu thụ được 3,5 triệu bản trong năm đầu tiên và được dịch ra 40 ngôn ngữ. Năm ngoái, Murakami xuất bản After Dark (Sau nửa đêm) và cũng bán ra hơn 100.000 bản tiếng Anh chỉ trong 3 tháng đầu tiên. Sáng tác của ông cũng như thức ăn Nhật Bản - một hỗn hợp của hương vị thanh tao, nhẹ nhàng kết hợp với vẻ đẹp ngoại lai, kích thích thói hiếu kỳ của người thưởng thức. Những giấc mơ, ký ức, địa danh có thật hòa trộn vào nhau và được tráng lên một lớp vỏ của sự hài hước. Dịch giả của Murakami, giáo sư Jay Rubin nhận định, đọc Murakami có thể làm thay đổi não bộ của bạn. Tầm nhìn mang tính nhân loại của ông đã gây ảnh hưởng đến những tên tuổi nổi tiếng như đạo diễn Sofia Coppola, nhà văn David Mitchell và những ban nhạc Mỹ nổi tiếng như Flaming Lips. Ông từng sở hữu giải thưởng Franz Kafka, bằng tiếng sĩ danh dự của Đại học Princeton và Liège. Haruki Murakami còn là ứng viên của giải Nobel Văn học.
1. Murakami là tác nhân gây chia rẽ người khác
Tháng 6/2000, Ban biên tập chương trình văn học trên truyền hình của Đức Das Literarische Quartett tranh cãi gay gắt về tác phẩm của Murakami đến độ một thành viên đã kiên quyết dứt áo ra đi bất chấp 12 năm gắn bó với êkíp. Các ý kiến về sáng tác của Murakami cũng rất khác nhau tại Nhật Bản - quê hương ông. Trong khi độc giả trẻ ngưỡng mộ ông, thậm chí chọn tác phẩm của ông như một môn học tại trường Đại học thì các nhà phê bình gạo cội vốn chỉ ngưỡng phục các trang viết của những cây đại thụ như Mishima, Tanizaki hay Kawabata lại coi Murakami chỉ như một cây bút giải trí đơn thuần. Sinh ra tại Kyoto năm 1949, ông theo học ngành nghệ thuật sân khấu tại Đại học Waseda. Tuy nhiên, các môn học không khiến ông thích thú, ông dành phần lớn thời gian đọc kịch bản phim trong thư viện trường. Murakami đặc biệt chịu ảnh hưởng từ cuộc nổi loạn của sinh viên năm 1968, điều này thể hiện rõ ở nhiều nhân vật trong tác phẩm của ông.
 |
|
Nhà văn Haruki Murakami. |
2. Murakami có ảnh hưởng rất lớn
Cũng như vô số tiểu thuyết gia Nhật Bản khác, khi viết kịch bản phim Lost in Translation, đạo diễn kỳ cựu Sofia Coppola chịu ảnh hưởng lớn từ tiểu thuyết của Murakami. David Mitchell - tiểu thuyết gia hai lần được đề cử giải Booker - cũng phải mang ơn Murakami nhiều sau khi được đọc tác phẩm của ông trong thời gian dạy học tại Nhật Bản. Đặc biệt, cuốn tiểu thuyết thứ hai của ông Number 9 Dream được đặt theo cách bắt chước Norwegian Wood, cả hai đều là tên những bài hát của ban nhạc The Beatles. Trong tầm ảnh hưởng của Murakami, còn có thể kể đến việc nhà hát nổi tiếng Complicite từng dàn dựng truyện The Elephant Vanishes của ông năm 2003. Album nhạc Songs from Before của Max Richter được sáng tác phần lớn dựa trên cảm hứng về các câu chuyện của Murakami...
3. Tác phẩm của Murakami rất khó xếp loại
Rừng Nauy có thể được coi là một Bắt trẻ đồng xanh của Nhật Bản - những cuốn sách thường được đọc khi người ta vướng phải những rắc rối của tuổi vị thành niên. Murakami chính là người dịch Bắt trẻ đồng xanh ra tiếng Nhật. Ông nhận định, đó là một cuốn sách hay nhưng chưa hoàn thiện. "Câu chuyện càng lúc càng trở nên tối tăm và Holden Caulfield không thể tìm ra con đường để thoát khỏi thế giới ảm đạm đó. Tôi nghĩ bản thân Salinger cũng bế tắc", ông nói. Đến lượt mình, Murakami đã cân đối màu sắc hiện thực trong tác phẩm bằng cách pha vào tả thực những chi tiết khá huyền ảo. Nhân vật của ông thường là những con người bình thường loay hoay tìm cách xoay xở trong cuộc sống cho đến khi đươc một nhân vật siêu trần nào đó dẫn dắt theo một con đường mới.
4. Murakami đầy mâu thuẫn trong thái độ với quê hương
Bố và mẹ Murakami đều dạy văn học Nhật, nhưng ông chỉ thích đọc những tiểu thuyết giải trí phương Tây mua được ở thành phố cảng Kobe. Ông là fan cuồng của âm nhạc phương Tây và rất ghét những trang viết chuẩn mực của Mishima. Năm 1987, Rừng Nauy xuất bản, biến Murakami thành người nổi tiếng chỉ sau một đêm. Điều đó khiến ông kinh hoàng. Tháng 12/1988, nhà văn rời Nhật Bản, đến học tại Princeton. Một tờ tuần báo Nhật Bản lúc đó đã viết về sự ra đi của ông với dòng tít: "Haruki Murakami đã trốn khỏi Nhật Bản". Xuất bản năm 1994, Biên niên ký chim vặn dây cót đề cập Nhật Bản trước cuộc chiến tranh thế giới II - một chủ đề ông mà ông sẽ còn trở lại trong Underground (1997). Ông lo sợ, người Nhật sẽ quên mất sự tàn bạo của chiến tranh. Giải thích thái độ của mình đối với quê hương, nhà văn từng thú nhận: "Trước đây, tôi muốn làm một nhà văn thoát ly khỏi Nhật Bản. Nhưng tôi là một nhà văn Nhật. Đây là mơi chôn nhau cắt rốn của tôi. Tôi không thể đi xa khỏi đất nước mình".
5. Murakami từng làm ông chủ một quán bar nhạc jazz
Ông sở hữu nó vào năm cuối cùng ở đại học cho đến 1981 - thời điểm Murakami bằng đầu tự nuôi sống được mình bằng văn chương. Rất nhiều trải nghiệm từ thời gian này đã được ông đưa vào tác phẩm, đặc biệt là những trang viết về ảnh hưởng tiêu cực của rượu. Điều đó không có nghĩa, Murakami là một người bài rượu. Nhưng ông thích bia. Ông thường tự thưởng cho mình một cốc lạnh trong những đêm thức muộn để viết. Nhà văn từng nói: "Khi tôi điều hành câu lạc bộ, tôi thường đứng sau quầy bar với nhiệm vụ là sẵn sàng tiếp chuyện khách. Tôi làm công việc này suốt 7 năm nhưng tôi không phải là người hay nói. Tôi tự thề với mình, một khi rời bỏ quán rượu này, tôi sẽ chỉ nói chuyện với những người tôi thích thôi". Quả thực, Murakami luôn từ chối xuất hiện trên truyền hình hoặc đài phát thanh.
6. Murakami có được mọi thứ nhờ bóng chày
Ngày 1/4/1978, Murakami đến xem trận bóng chày giữa đội Yakult Swallows và Hiroshima Carp tại Sân vân động Jingu ở Tokyo. Trong một diễn biến trận đấu, Dave Hilton - một cầu thủ bóng chày người Mỹ chơi cho đội Yakult Swallows - vừa ném quả bóng vào trong sân và sắp sửa chạy đến chốt 2. Khi nhìn thấy anh chàng cầu thủ xoay người đánh bóng, Murakami "đột nhiên cảm thấy mình có thể viết một cái gì đó". "Đó là một cảm giác rất mạnh. Tôi có thể đọc được từ trái tim mình", nhà văn nói. Tối hôm đó, ông bắt tay vào viết cuốn tiểu thuyết đầu tay của đời mình Hear the Wind Sing (Lắng nghe gió hát).
7. Murakami thích mèo
Quán bar nhạc của Murakami có tên gọi là Peter Cat. Mèo cũng xuất hiện khắp nơi trong tiểu thuyết của ông - thậm chí chúng được sử dụng để ám chỉ một hiện tượng lạ sắp xảy ra. Điều này xuất phát từ một thực tế, nhà văn là người rất yêu mèo.
8. Murakami yêu âm nhạc
Rất nhiều tên sách của Murakami liên quan đến âm nhạc: Rừng Nauy được đặt theo một bài hát của Beatles; South of the Border, West of the Sun (Phía Nam biên giới, phía Tây mặt trời) có xuất xứ từ những bản nhạc của ca sĩ nhạc jazz Nat King Cole; cuốn Dance, Dance, Dance lấy tên một bài hát của Beach Boys. Ngoài ra, trong các tác phẩm của mình, Murakami còn thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về nhạc cổ điển và những nhạc sĩ thiên tài như Schumann, Mozart, Beethoven... Một nhà báo khi đến phỏng vấn nhà văn đã phát hiện ra, trong căn hộ của ông có hẳn một phòng chứa hơn 7.000 đĩa nhạc các loại.
9. Murakami rất thích chạy
Cuốn sách mới nhất của Murakami What I Talk About When I Talk About Running là một tác phẩm mang rất nhiều tính chất tự truyện. Thực tế, nhà văn là một người thích môn chạy bộ. Ông bắt đầu chạy từ năm 33 tuổi với mục đích giảm cân và bỏ thuốc lá. Ngoài ra, ông còn tham gia rất nhiều cuộc thi marathon.
Murakami từng chia sẻ với báo giới: "Một nhà văn may mắn có lẽ chỉ viết được khoảng 12 cuốn tiểu thuyết tử tế trong đời. Tôi không biết tôi đã có bao nhiêu cuốn đọc được nhưng tôi chỉ hy vọng viết thêm 4 hay 5 cuốn nữa có chất lượng. Khi chạy, tôi không có cảm giác về giới hạn đó. Cứ 4 năm, tôi mới xuất bản được một cuốn tiểu thuyết dày dặn nhưng hàng năm tôi thường xuyên chạy 10 km, bán marathon và cả marathon. Đến nay, tôi đã tham gia 27 cuộc chạy marathon. Lần cuối cùng vừa diễn ra hồi tháng 1. Và chuyện tôi sẽ có cuộc marathon thứ 28, 29 và 30 trong tương lai là điều hoàn toàn tự nhiên".
10. Murakami là một người lãng mạn
Sự lãng mạn của ông thể hiện trong cách xây dựng nhân vật và những trang miêu tả về sex. Ông viết về tình yêu một cách tinh tế. Các nhân vật thường hành động bằng tình yêu mê đắm dành cho một người phụ nữ nào đó. Người đọc hoàn toàn có thể dễ dàng tìm thấy điều này trong những lời thoại giữa Toru Watanabe với Naoko trong Rừng Nauy.
(Nguồn: TOL)