Mật ong được ghi nhận là chất tạo ngọt được con người tiêu thụ từ 5.500 năm trước Công nguyên. Theo y học cổ truyền, chế phẩm này có nguồn dưỡng chất dồi dào, tính ứng dụng cao, vừa là thực phẩm, vừa là thuốc hỗ trợ giải độc, nhuận phế, thông tiện và điều hòa các dược liệu khác.
Ngày nay, mật ong được nhiều gia đình xem là gia vị không thể thiếu trong gian bếp. Tờ MVOrganizing chỉ ra 10 câu hỏi phổ biến của người tiêu dùng về chế phẩm này:
Tại sao mật ong chuyển sang màu sẫm?
Mật ong tự nhiên có màu sắc đậm dần theo thời gian, hiện tượng này gọi là "caramel hóa" và không ảnh hưởng đến chất lượng. Chuyên gia lý giải màu sắc thường bị ảnh hưởng bởi nguồn gốc, độ tuổi của loài cây ong hút mật và điều kiện bảo quản.
Mật ong có bị hỏng không?
Theo trang Compoundchem, mẫu mật ong lâu đời nhất được tìm thấy trong một ngôi mộ Ai Cập cổ có niên đại khoảng 3.000 năm vẫn có thể ăn được.
Những yếu tố khiến chế phẩm không bị hỏng trong thời gian dài là: hàm lượng đường (glucozơ và fructozơ) cao dẫn đến áp suất thẩm thấu trong mật ong cao, có thể ức chế sự phát triển, sinh sản của vi khuẩn và nấm mốc; hàm lượng nước thấp; có tính axit; chứa các enzyme như polyphenol, flavonoid, methylglyoxal, peptit... góp phần vào đặc tính kháng khuẩn của mật, ngăn chặn sự phát triển của vi sinh vật.
"Dù có tính kháng khuẩn cao, mật ong vẫn có khả năng hỏng trong trường hợp bị nhiễm bẩn, nhiễm độc nếu ong thu mật từ những loài cây độc hại hay bảo quản không đúng cách", theo Healthline.
Sáng sớm, buổi chiều, trước khi đi ngủ hay bị cảm... là thời điểm thích hợp uống mật ong, hỗ trợ tăng cường sức đề kháng. Ảnh: iStock - Tracybee
Hạn sử dụng bao lâu?
Mật ong có thể dùng vô hạn nếu được quản đúng cách. Sleeping Bear Farms cho biết, theo thời gian, chế phẩm này có thể thay đổi, sẫm màu hơn hoặc hương vị khác đi. Điều này là tự nhiên. Dù vậy, chuyên gia khuyên nên ăn sản phẩm trong một năm (hoặc cùng lắm hai năm) để hưởng trọn tinh túy.
Bảo quản mật ong thế nào?
Theo Sleeping Bear Farms, có nhiều cách bảo quản mật ong lâu mà vẫn giữ được hương vị. Trong đó, chìa khóa quan trọng và đơn giản nhất là không cất trong tủ lạnh, với nhiệt độ phòng từ 21 đến 30 độ C. Không để ở nơi có ánh sáng trực tiếp chiếu vào. Các chuyên gia lý giải bóng tối sẽ giúp sản phẩm giữ được hương vị và độ đặc tốt hơn.
Người dùng nên lưu ý không bảo quản mật ong trong lọ kim loại vì chúng sẽ tác dụng với tính axit của mật ong dẫn đến quá trình oxy hóa. Sau khi dùng hãy đậy kín và lau sạch mật vương vãi quanh nắp và thân chai.
Tại sao mật ong bị kết tinh?
Mật ong thường dễ kết tinh ở nhiệt độ từ 6-20 độ C. Ngoài ra, nguồn mật hoa, hàm lượng đường glucozơ, hàm lượng nước, phấn hoa lẫn trong mật... cũng là yếu tố dẫn đến hiện tượng. Điều này không ảnh hưởng đến chất lượng và sức khỏe. Mật càng nguyên chất, chưa qua các bước xử lý công nghiệp sẽ càng dễ kết tinh.
Khi mật bị kết tinh, chỉ cần đặt chai (lọ) vào một chậu nước ấm (không đun sôi), sau khoảng 30 phút, mật sẽ về lại thể trạng ban đầu. Ảnh: Shutterstock - Tracybee
Bà Lê Ngọc Thu Trang - CEO Tracybee - cho biết: "Ở các nước tiên tiến trên thế giới, người tiêu dùng không ngần ngại, hài lòng khi mua được mật ong kết tinh. Họ cho rằng tình trạng này là một trong những yếu tố cho thấy mật tự nhiên, không qua chế biến sâu. Thậm chí có nhiều dòng mật ong kem (creamy honey) được phát triển ra nhờ tận dụng tính chất lắng đường".
Nên sử dụng bao nhiêu mật ong một ngày?
Dù mang lại nhiều lợi ích nhưng lạm dụng mật ong quá mức cũng có thể gây hại cho sức khỏe. Hiệp hội Tim mạch Mỹ khuyến cáo nam giới nên tiêu thụ 36 gram trong một ngày. Còn phụ nữ và trẻ trên một tuổi dùng khoảng 24 gram.
Tại sao trẻ em dưới một tuổi không thể dùng mật ong?
Các chuyên gia thường cảnh báo không nên cho trẻ sơ sinh dùng mật ong vì hệ thống tiêu hóa của bé còn non nớt, chưa đủ năng lực xử lý các loại vi khuẩn trong chế phẩm nên dễ bị ngộ độc.
Phụ nữ mang thai có dùng được mật ong không?
Theo bà Sandy Procter - Tiến sĩ, giáo sư khoa Dinh dưỡng, Đại học Kansas (Mỹ), trẻ trên một tuổi, người lớn khỏe mạnh và cả phụ nữ mang thai... có thể tiêu thụ mật ong an toàn.
Với thai phụ, chế phẩm có thể mang đến những lợi ích đặc biệt như: tăng cường hệ miễn dịch, giảm chứng mất ngủ, thúc đẩy tiêu hóa, chữa lành vết bỏng hoặc vết thương...
Có nên dùng mật ong thay đường?
Theo tờ Tandfonline, đường chứa đến 50% glucose và 50% fructose kép, thường được gọi là chất ngọt không dinh dưỡng. Trong khi ấy mật ong có 30% glucose, 40% fructose đơn (tỷ lệ này sẽ thay đổi qua lại tùy loại mật, tuy nhiên lượng carbohydrate cao nhất là mức 85%), phần còn lại là nước và các khoáng chất vi lượng. Những thành phần này có lợi cho sức khỏe gồm: tăng đề kháng, chống oxy hóa...
Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá mức hai chế phẩm này đều mang lại rủi ro cho sức khỏe. Cần cân nhắc liều lượng hợp lý khi dùng cả hai.
Mật ong nuôi có tốt không?
Một bộ phận người tiêu dùng cho rằng mật ong nuôi thường được cho ăn đường để tạo mật. Tuy nhiên, với các đơn vị nuôi ong chuyên nghiệp và có thị trường xuất khẩu, điều này không được phép, cũng như không đảm bảo lợi nhuận cho họ.
Mật ong nuôi thu hoạch từ những tổ ong do con người thuần dưỡng. Chúng không cố định một chỗ mà thường xuyên được di chuyển đến nơi có hoa (tùy mùa) để hút mật. Với cách làm này, người nuôi ong có thể kiểm soát được ong hút mật từ loài hoa nào và hạn chế nguy cơ ngộ độc khi sử dụng.
"Mật ong nuôi vẫn giữ được giá trị dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe, không thua kém mật ong rừng nguyên chất. Thậm chí, chúng có phần vượt trội vì đảm bảo các tiêu chí an toàn trong sản xuất", CEO Thu Trang nói.
Công ty TNHH Ong Mật Tracybee là một trong những doanh nghiệp nổi bật của ngành ong Việt. Đơn vị thành lập từ năm 2012, bởi gia đình có nghề nuôi ong truyền thống, luôn áp dụng tiêu chuẩn của mật xuất khẩu cho tất cả sản phẩm cung ứng nội địa.
Đội ngũ lãnh đạo, nhân viên thương hiệu luôn nằm lòng triết lý kinh doanh: "Tình yêu sản phẩm tuy lớn nhưng phải luôn đứng sau tình yêu con người, Tracybee nỗ lực để người dân, dù ở nước nghèo hay khó khăn, vẫn có thể sử dụng sản phẩm tốt".
Mật ong là chế phẩm tiêu biểu của Tracybee, thu hoạch từ những vùng trồng hoa lớn nhất nước. Ảnh: Tracybee
Nhiều năm qua, Tracybee định hướng cung cấp cho thị trường loại mật ong sạch và nguyên chất. Doanh nghiệp tuyển chọn nguồn mật khắt khe và kiểm soát từ khâu nuôi trồng, thu hoạch đến đóng gói, phân phối ra thị trường.
Trước khi đến tận tay người dùng, mật phải trải qua kiểm nghiệm nghiêm ngặt nhằm đảm bảo các tiêu chí: không nhiễm đường, không tồn dư chất kháng sinh và không chứa chất biến đổi gen (non GMO). Chuỗi giá trị khép kín giúp doanh nghiệp chủ động áp đặt tiêu chuẩn cao nhất lên sản phẩm của mình.
Hồi tháng 6, Tracybee trở thành thương hiệu mật ong Việt đầu tiên giành giải thưởng cao nhất cuộc thi London Honey Awards 2021 (Anh). CEO Lê Ngọc Thu Trang cho biết: "Giải thưởng quốc tế cho thấy chất lượng mật ong Tracybee không thua kém các thương hiệu hàng đầu trên thế giới".
Doanh nghiệp hiện cung cấp cho thị trường mật ong hoa chôm chôm, hoa cà phê, hoa lệ chi... Sản phẩm Tracybee đang bán tại các hệ thống Lotte, Aeon, Mega Market, Tops Market, Bách hóa Xanh và các siêu thị khác trên toàn quốc.
Hiếu Châu