1. Cánh của các loài chim không bay
 |
|
Đà điểu. Ảnh: tolweb.org. |
Năm 1798, 60 năm trước khi cuốn sách đầu tiên của Charles Darwin được công bố, một nhà giải phẫu học người Pháp, É´ienne Geoffroy St. Hilaire đã tới Ai Cập cùng với Napoleon nơi ông chứng kiến và viết về một loài chim không bay với những cái cánh dường như vô dụng cho việc bay lên. Con chim mà ông mô tả là một con đà điểu, nhưng được gọi bằng cái tên "cassowary", một thuật ngữ về sau được dùng để nói về nhiều loài chim có ngoại hình giống như đà điểu.
Cánh của đà điểu và các con cassowary, chim kiwi, vẹt đêm New Zealand... là một dấu tích của một loại chi vô ích.
Nói chung, cánh chim là một cấu trúc phức tạp được chuyên hoá đặc biệt cho các chuyến bay và nó không hề khác nhau giữa các loài. Chỉ có điều, ở các loài chạy trên mặt đất, những cái cánh này không giúp chúng bay, mà được sử dụng cho việc cân bằng khi chạy và để ve vãn bạn tình trong những màn biểu diễn yêu đương.
2. Xương chân sau ở cá voi
 |
|
Xương chân sau phóng to của cá voi. Ảnh: LiveScience. |
Các nhà sinh học tin rằng ban đầu các loài động vật có xương sống duy nhất trên trái đất là những sinh vật bơi dưới nước, chẳng có tay hay chân. Ở thời điểm nào đó, những con cá này bắt đầu mọc tay và chân, và cuối cùng có thể bước ra khỏi mặt nước, lên đất liền sinh sống.
Nhưng sau khi đã tiến hoá ở đây, một số loài thú lại quay về với nước, và chúng là tổ tiên của cá voi ngày nay. Mặc dù có vẻ như vô dụng, song tiến hoá đã để lại dấu tích các chân sau, và chúng ta vẫn có thể bắt gặp những cái chân thừa thãi này trên cá voi hiện đại.
Vết tích của đôi chân sau được tìm thấy trên cá voi, cá voi tấm sừng, cá voi lưng gù và trong nhiều mẫu cá nhà táng. Hầu hết các mẫu đều chỉ có xương chân, nhưng một số con còn có cả ngón chân hoàn chỉnh.
3. Lông trên cơ thể người
 |
|
Khi hoảng sợ, con thỏ xù lông. Con người khi hoảng sợ sẽ... gọi cảnh sát! Ảnh: LiveScience. |
Động vật sử dụng bộ lông để giữ ấm cơ thể, và để xù ra khi gặp kẻ thù. Con người trong nhiều năm tiến hoá đã rũ bỏ bộ lông dày của tổ tiên, và khoác lên mình bộ lông ấm áp của những con vật khác. Và tất nhiên, ngày nay, một số loại lông trên cơ thể chúng ta vẫn có ích, chẳng hạn lông mày giúp ngăn mồ hôi khỏi rơi xuống mắt, và lông mặt ở đàn ông giúp tạo ấn tượng trước phái nữ. Nhưng nói chung, tất cả các loại lông khác đều là vô ích.
4. Xương cụt ở người
 |
|
Xương cụt của người. Ảnh: LiveScience. |
Phần xương sống dôi ra này là dấu vết duy nhất sót lại của chiếc đuôi mà các loài thú vẫn dùng để giữ thăng bằng, để giao tiếp, và ở một số linh trưởng dùng như là một chi để cầm nắm. Khi tổ tiên của chúng ta học cách đứng thẳng, chiếc đuôi trở nên vô nghĩa, và nó từ từ biến mất. Có nhiều tài liệu y học ghi lại rằng khi phẫu thuật bỏ phần xương cụt đi, nó chẳng gây ảnh hưởng nào đáng kể. Người ta cũng ghi nhận được các trường hợp em bé sinh ra với chiếc xương cụt dài quá cỡ, nhưng không gây ảnh hưởng nào cho sức khoẻ.
5. Mắt mù của loài cá Astyanax Mexicanus
 |
|
Loài cá mù Mexico. Ảnh: LiveScience |
Trong một thí nghiệm do tự nhiên thiết kế, một loài cá có tên Astyanax mexicanus, sống trong các hang sâu ngầm ngoài khơi biển Mexico, chẳng nhìn thấy gì cả. Loài cá này cũng có mắt, nhưng ngay khi còn phát triển trong trứng, mắt của nó đã bắt đầu thoái hoá, và con vật sinh ra với tàn dư của mắt được bao phủ bởi một lớp da.
Con mắt thoái hoá này có lẽ đã hình thành sau hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm sống trong bóng tối hoàn toàn. Cũng như đối với một thí nghiệm, việc kiểm soát là cần thiết, và thật may mắn, những con cá cùng loài sống ở ngay phía trên chúng, gần mặt nước hơn, nơi có nhiều ánh sáng, lại có cặp mắt hoạt động bình thường.
Để kiểm tra xem mắt của những con cá mù có thể hoạt động nếu được tạo môi trường phù hợp, các nhà khoa học đã lấy thuỷ tinh thể khỏi mắt của những con cá bơi gần mặt nước và cấy nó vào mắt của con cá mù. Trong vòng 8 ngày, mắt bắt đầu xuất hiện dưới lớp da, và sau hai tháng, chúng đã nhìn lại được.
Còn nữa
T. An (theo LiveScience)