Những hình ảnh công bố gần đây cho thấy Lữ đoàn Cơ giới Độc lập số 47, đơn vị mang biệt danh "nắm đấm thép" của quân đội Ukraine đang bảo vệ thành phố Avdeevka, đã chuyển giao các xe tăng chủ lực Leopard 2A6 hiện đại nhất cho Lữ đoàn Cơ giới số 21 đang phòng thủ trên hướng Kreminna cách đó khoảng 110 km.
Giới chuyên gia quân sự phương Tây cho rằng đây là động thái hợp lý, do Lữ đoàn 21 chỉ được biên chế 10 xe tăng Strv 122, phiên bản Leopard 2A5 nâng cấp được Thụy Điển viện trợ, và đã mất ít nhất một xe trong chiến đấu.
Xe tăng Leopard 2A6 của Lữ đoàn 47 Ukraine triển khai ở tỉnh Zaporizhzhia hồi tháng 6/2023. Ảnh: Spiegel
Ukraine đã nhận 21 xe tăng Leopard 2A6 từ Đức và Bồ Đào Nha hồi tháng 3 năm ngoái, tất cả đều được biên chế cho Lữ đoàn 47.
Theo báo cáo của Oryx, trang phân tích thông tin chiến sự có trụ sở tại Hà Lan, ít nhất 12 chiếc Leopard 2A6 đã bị phá hủy hoặc hư hỏng kể từ đầu chiến sự, con số thực tế có thể lớn hơn do Oryx chỉ tổng hợp thông tin từ các nguồn mở. Giới chức Đức cho hay phần lớn xe tăng Leopard 2A6 chuyển giao cho Ukraine không còn hoạt động, hiện mắc kẹt tại nhà máy sửa chữa do thiếu linh kiện thay thế.
"Việc tiếp nhận những chiếc Leopard 2A6 sẽ giúp Lữ đoàn 21 mở rộng quy mô lực lượng xe tăng từ cấp đại đội lên tiểu đoàn thiếu, đồng thời tập trung toàn bộ các xe tăng Leopard 2 tốt nhất của Kiev vào một đơn vị duy nhất", cây bút David Axe viết trên Forbes.
Tuy nhiên, điều đó cũng khiến lực lượng phòng thủ Avdeevka mất đi những xe tăng mạnh nhất, trong bối cảnh quân đội Nga tiếp tục chiến dịch khép vây và tiến công nhằm kiểm soát thành phố.
Ukraine đã triển khai 6 lữ đoàn cơ giới, một lữ đoàn xe tăng cùng các đơn vị bộ binh, máy bay không người lái (UAV) và pháo binh cho mặt trận Avdeevka. "Rõ ràng họ đang phải tìm cách bù đắp khoảng trống bằng cách sử dụng xe tăng T-64BV thời Liên Xô trong biên chế Lữ đoàn Cơ giới số 116 để thế chỗ những chiếc Leopard 2A6", Axe cho hay.
Xe tăng T-64BV trong biên chế quân đội Ukraine. Ảnh: Forbes
Xe tăng T-64 được Liên Xô phát triển trong thập niên 1960 với nhiều công nghệ đột phá vào thời đó như giáp phức hợp, pháo nòng trơn cỡ 125 mm với hệ thống nạp đạn tự động, cho phép rút gọn kíp lái chỉ còn ba người. Khi mới ra mắt, T-64 được đánh giá là xe tăng hiện đại nhất thế giới, chỉ được trang bị cho các sư đoàn tăng chủ lực của Liên Xô.
Ukraine thừa hưởng hàng nghìn chiếc T-64 sau khi Liên Xô tan rã và từng tiến hành nhiều đợt nâng cấp để duy trì sức chiến đấu cho chúng, trong đó phiên bản T-64BV được lắp giáp phản ứng nổ Kontakt-1 để tăng khả năng sống sót.
Dữ liệu do Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) công bố cho thấy quân đội Ukraine còn sở hữu khoảng 250 xe tăng chủ lực T-64BV, cùng khoảng 50 chiếc T-64BM Bulat được hiện đại hóa toàn diện vào đầu năm 2023.
Các chuyên gia nhận định Ukraine có thể huy động xe tăng T-64BV cho những cuộc tập kích chớp nhoáng vào vị trí bộ binh Nga quanh Avdeevka. Theo đó, xe tăng T-64BV sẽ nhận thông tin chỉ điểm từ UAV và bộ binh, lao lên nã pháo và nhanh chóng rút về phòng tuyến.
Nếu bộ binh và thiết giáp Ukraine bị đối phương chế áp, những chiếc T-64BV có thể dùng hỏa lực của pháo 125 mm và súng máy 12,7 mm để bắn trả, đồng thời trở thành vật cản che chắn hỏa lực và chở đồng đội về khu vực an toàn.
Vị trí thành phố Avdeevka. Đồ họa: RYV
Chưa có dấu hiệu nào cho thấy phương Tây sẽ cung cấp thêm xe tăng Leopard 2A6 và Strv 122 để bù đắp tổn thất của quân đội Ukraine. Nước này đã tiếp nhận 31 xe tăng M1A1SA Abrams và có thể biên chế cho Lữ đoàn 47 để thế chỗ lực lượng Leopard 2A6, nhưng cũng chưa có bằng chứng nào cho thấy điều này sẽ diễn ra.
"Điều đó khiến các xe tăng T-64 đời cũ của Lữ đoàn 116 sẽ là hỏa lực chủ chốt trong trận đánh quan trọng nhất tại mặt trận quan trọng nhất của mùa đông chiến sự thứ ba", Axe nêu quan điểm.
Vũ Anh (Theo Forbes, Del Spiegel, Newsweek)