Tờ Times của Anh hôm nay cho biết phương Tây cam kết chuyển giao tổng cộng 320 xe tăng chiến đấu chủ lực cho Ukraine, nhưng ước tính chỉ gần 50 chiếc có thể xuất hiện ở tiền tuyến vào đầu tháng 4, dẫn đến những lo ngại rằng chúng sẽ không mang lại tác động đáng kể với cục diện chiến sự.
Thông tin được được ra giữa lúc phương Tây và Ukraine ngày càng lo ngại tháng 4 là thời điểm Nga mở đợt tiến công quy mô lớn nhằm đảo ngược tình thế sau thời gian hứng chịu nhiều bước lùi. Kiev cho rằng xe tăng chiến đấu chủ lực M1A2 và Leopard 2 do phương Tây cung cấp sẽ có vai trò quan trọng trong nỗ lực đối phó đà tiến công của Nga.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz tuần trước cho biết ông sẽ hối thúc các đồng minh cung cấp hơn 80 xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2, lực lượng đóng vai trò xương sống trong nỗ lực viện trợ thiết giáp hiện đại của châu Âu cho Ukraine. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận biện pháp này chủ yếu mang tính biểu tượng, khó tạo ra bước đột phá chiến lược, thêm rằng nhiều xe tăng Leopard 2 chuyển cho Ukraine là phiên bản cũ với tính năng hạn chế.
Lính Ukraine huấn luyện trên xe tăng Leopard 2A4 ở Ba Lan hôm 13/2. Ảnh: AFP.
Ngoại trưởng Latvia Edgars Rinkevics kêu gọi các đồng minh nhanh chóng chuyển giao xe tăng cho Ukraine và ngừng lo ngại về kho dự trữ của bản thân, thêm rằng phương Tây cần chuẩn bị cho cuộc đấu lâu dài với Nga.
"Vẫn còn những suy nghĩ, ngay cả trong quân đội Latvia, rằng không nên cung cấp mọi thứ cho Ukraine. Các quan chức quốc phòng vẫn cho rằng cần giữ lại một phần khí tài. Chúng ta phải huy động toàn bộ tiềm lực công nghiệp quốc phòng. Nhà xưởng của Nga làm việc ba ca/ngày, trong khi phương Tây chỉ làm một ca. Cần lấp khoảng trống ngay", ông Rinkevics nói.
Chính phủ Anh đi đầu nỗ lực với cam kết chuyển giao 14 xe tăng chủ lực Challenger 2 cho Ukraine. Đức sau đó thông báo thành lập liên minh đa quốc gia nhằm chuyển 80 xe Leopard 2, vốn được đánh giá cao nhờ tính năng hiện đại và lượng linh kiện dồi dào tại châu Âu, trong khi Mỹ cũng hứa viện trợ 31 xe tăng M1A2 Abrams.
Đan Mạch, Đức và Hà Lan cũng cam kết đại tu và chuyển 178 xe tăng Leopard 1A5 loại biên gần 60 năm tuổi cho Ukraine.
Dù vậy, kế hoạch này đang bị đình trệ khi các nước châu Âu chỉ trích lẫn nhau, kèm theo những dấu hiệu cho thấy mạng lưới bảo dưỡng khí tài đang có vấn đề.
Quân đội Anh thông báo sẽ chuyển 4 chiếc Challenger 2 cho Ukraine trong đợt đầu, động thái được một nhà ngoại giao cấp cao của châu Âu mô tả là "trò đùa về hậu cần" vì hàng loạt thách thức khi tích hợp số lượng xe tăng nhỏ như vậy vào đơn vị tác chiến.
80 xe tăng Leopard 2 dự kiến được chia thành hai tiểu đoàn do Đức và Ba Lan phụ trách trước khi chuyển giao cho Ukraine. Tiến độ thành lập đơn vị của Ba Lan, với thành phần gồm các xe Leopard 2A4 đời cũ, dường như đang tiến triển thuận lợi. Trong khi đó, tiểu đoàn của Berlin với cốt lõi là 14 xe tăng Leopard 2A6 Đức chưa tập hợp được một nửa.
Canada sẽ chuyển 4 xe Leopard 2, Bồ Đào Nha tuyên bố sẽ cung cấp ba chiếc vào tháng 3. Na Uy cam kết cung cấp 8 chiếc trong tương lai, còn Phần Lan cũng sẵn sàng viện trợ Ukraine số lượng chưa xác định. Những nước khác đủ khả năng viện trợ xe tăng Leopard 2 như Tây Ban Nha, Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó mỗi nước biên chế hơn 300 xe, vẫn tỏ ra ngần ngại.
Thủ tướng Scholz phát biểu trước xe tăng Leopard 2 tại căn cứ ở Bergen tháng 10/2022. Ảnh: Reuters.
Xe tăng M1A2 Abrams của Mỹ nhiều khả năng không thể tới Ukraine trong năm nay. Gần 180 xe Leopard 1A5 cũng mất nhiều thời gian để lấy từ kho niêm cất và đại tu. Pháp từng để ngỏ khả năng viện trợ xe tăng Leclerc hiện đại cho Ukraine, nhưng chưa đưa ra tuyên bố công khai nào.
Các quan chức Đức suốt tuần qua đã bày tỏ chán nản về tình trạng thiếu sự ủng hộ, nhất là sau khi Berlin phải chịu áp lực khổng lồ từ các đồng minh để khởi động nỗ lực viện trợ xe tăng cho Kiev.
"Đây là câu hỏi tôi cần đặt cho những người khác, đặc biệt là những người đã hối thúc tôi hành động theo cách đặc biệt", Thủ tướng Scholz nói hôm 17/2 khi được hỏi vì sao nỗ lực viện trợ xe tăng chủ lực cho Ukraine lại triển khai chậm chạp như vậy.
Vũ Anh (Theo Times)