"Vấn đề là vỏ giáp của xe tăng không đủ kiên cố. Chúng tôi đang lắp thêm các khối giáp phản ứng nổ (ERA) để tăng khả năng bảo vệ xe trước đầu nổ lõm chống tăng", Mikola, thành viên kíp xe tăng Leopard 1A5 được Ukraine triển khai ở mặt trận đông bắc, cho biết trong cuộc phỏng vấn công bố hôm 8/12.
Biện pháp chế thêm ERA dường như được áp dụng sau trận đánh gần ngôi làng nằm giữa tỉnh Lugansk và Kharkov hồi tháng 11, trong đó Ukraine mất xe tăng Leopard 1A5 đầu tiên vì đạn chống tăng Nga.
Chưa rõ loại ERA được lắp cho Leopard 1A5, nhưng quân đội Ukraine từng trang bị những khối giáp phản ứng nổ Kontakt-1 sản xuất thời Liên Xô cho loạt xe tăng Leopard 2A4.

Xe tăng Leopard 1A5 Ukraine triển khai ở hướng Kharkov hồi tháng 9. Ảnh: ArmyInform Ukraine
Mikola ca ngợi hỏa lực của Leopard 1A5, nhấn mạnh nó sở hữu hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại và pháo có độ chính xác vượt trội so với những xe tăng đời mới của Nga. "Leopard 1A5 cũng được trang bị kính ảnh nhiệt tiên tiến, cho phép bắn trúng mục tiêu trong cả ngày lẫn đêm", quân nhân Ukraine cho hay.
Nhà sản xuất Porsche của Đức chỉ tập trung vào khả năng cơ động và hỏa lực khi phát triển Leopard 1, do tin rằng đạn HEAT sẽ khiến giáp hạng nặng trở nên lỗi thời.
Giáp thép 70 mm của Leopard 1A5 chỉ dày hơn xe thiết giáp một chút, khiến nó rất dễ bị tổn thương trước những loại hỏa lực chống tăng trên chiến trường hiện đại. Lớp giáp này bị đánh giá là kém hơn xe tăng T-55 mà Nga đang triển khai và biến thể hiện đại hóa M-55S của Slovenia viện trợ cho Ukraine.
Chưa rõ mức độ hiệu quả của việc lắp giáp ERA cho xe tăng Leopard 1A5. Một số hình ảnh trên chiến trường cho thấy xe tăng Leopard 2A4 Ukraine bị bắn hỏng, dù được lắp kín giáp phản ứng nổ Kontakt-1 ở mặt trước và sườn xe.
Biện pháp này cũng ảnh hưởng đến khả năng cơ động của xe, bởi lớp ERA hoàn chỉnh có thể nặng 1-3 tấn, khiến xe tăng nặng nề hơn và hạn chế một trong những ưu điểm lớn nhất của Leopard 1A5.
Giáp ERA gồm các lớp thuốc nổ mạnh đặt trong hộp thép gắn bên ngoài xe tăng, được thiết kế để tăng cường khả năng phòng vệ trước hỏa lực đối phương. Khi bị đạn chống tăng đối phương lao vào, khối thuốc nổ trong ERA kích hoạt, làm chệch hướng luồng hỏa khí hoặc gãy thanh xuyên của quả đạn, giúp bảo vệ lớp giáp chính của xe tăng.

Xe tăng Leopard 2A4 trang bị ERA của Ukraine bị bắn hỏng hồi tháng 9. Ảnh: Army Recognition
Phiên bản Kontakt-1 được Liên Xô phát triển và đưa vào biên chế đầu thập niên 1980. Mỗi khối Kontakt-1 có vỏ thép dày 3 mm, bên trong là hai miếng thép bọc thuốc nổ với tổng bề dày 20 mm, cung cấp khả năng phòng vệ tương đương 400 mm giáp thép cán đồng nhất khi đối phó với đạn nổ lõm xuyên giáp (HEAT) của đối phương.
Kontakt-1 không có khả năng chống chịu đạn thanh xuyên động năng, buộc Liên Xô phát triển phiên bản Kontakt-5 sau đó vài năm. Loại giáp phản ứng nổ này cũng không có tác dụng với đầu đạn HEAT liều kép được trang bị trên nhiều loại tên lửa chống tăng hiện đại.
"Những khối ERA có thể tăng đáng kể khả năng phòng vệ cho Leopard 1A5, dù vẫn kém xa những chiếc T-72 của Nga. Điều này ít nhất cũng giúp kíp xe Ukraine tự tin hơn khi ra chiến trường dày đặc máy bay không người lái (UAV) mang thuốc nổ và tên lửa chống tăng dẫn đường", chuyên gia quân sự Mỹ David Axe nhận xét.
Vũ Anh (Theo Forbes)