Israel và Hezbollah ngày 27/11 bắt đầu thực hiện lệnh ngừng bắn 60 ngày do Mỹ - Pháp làm trung gian. Thỏa thuận làm dấy lên hy vọng kết thúc cuộc xung đột đã khiến Lebanon chịu thiệt hại đáng kể về cả hạ tầng lẫn con người.
Hàng loạt quốc gia trên thế giới hoan nghênh động thái. Giới chức Mỹ cho biết họ đặt mục tiêu dùng lệnh ngừng bắn Israel - Hezbollah "làm xúc tác để thúc đẩy một thỏa thuận tương tự ở Gaza". Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 28/11 cũng tuyên bố ông "sẵn sàng chấp nhận thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza lúc nào cũng được".
Tuy nhiên, giới phân tích hoài nghi về triển vọng ngừng bắn ở Gaza. Bản thân Thủ tướng Netanyahu cũng nhấn mạnh Israel kiên quyết "không chấp nhận chấm dứt hoàn toàn chiến tranh", trong khi đây là nội dung cốt lõi mà Hamas muốn đạt được.
"Israel không muốn một lệnh ngừng bắn ở Gaza, ít nhất là trong thời gian này", Sami al-Arian, học giả người Palestine, nói với hãng thông tấn Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ.
Một khu vực bị phá hủy trong đợt không kích của Israel ở Gaza City ngày 27/11. Ảnh: AFP
Chiến sự Israel - Hamas bùng phát ngày 7/10/2023, sau khi nhóm vũ trang ở Gaza tấn công miền nam Israel gây thương vong lớn, bắt 251 con tin. Israel mở chiến dịch vào dải đất để đáp trả, đặt mục tiêu giải cứu con tin và loại trừ hoàn toàn Hamas.
Hezbollah, nhóm vũ trang có ảnh hưởng lớn ở Lebanon, đã tăng cường tập kích lãnh thổ Israel để thể hiện sự đoàn kết với Hamas, tuyên bố sẽ không ngừng tấn công nếu chiến sự ở Gaza chưa kết thúc.
Cơ quan y tế Gaza ngày 28/11 cho biết giao tranh đã làm hơn 44.300 người chết, gần 105.000 người bị thương, hầu hết là phụ nữ và trẻ em. Trong số 251 con tin, 117 người đã được trả tự do hoặc giải cứu, 71 người được xác định đã thiệt mạng.
Trong suốt 14 tháng giao tranh, Israel đã tìm cách thực hiện hai mục tiêu là xóa sổ Hamas và giải cứu toàn bộ con tin. Theo học giả al-Arian, Israel sẽ không muốn ngừng bắn ở Gaza khi chưa đạt được ít nhất một trong hai mục tiêu này.
Qatar, Ai Cập suốt một năm qua đã nỗ lực hòa giải Hamas và Israel, với niềm tin ngừng bắn ở Gaza sẽ giúp kết thúc giao tranh giữa Tel Aviv với Hezbollah, nhưng các vòng đàm phán đều thất bại. Giờ đây, họ kỳ vọng điều ngược lại.
Tuy nhiên, hai mặt trận này tách rời nhau đồng nghĩa "không còn sức ép thực sự nào với Israel trong vấn đề Gaza", khiến triển vọng hòa bình trở nên xa vời hơn, Ofer Shelah, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia (INSS), Đại học Tel Aviv, nói với Reuters.
Chấp thuận lệnh ngừng bắn ở Gaza còn gây ra nguy cơ về chính trị có thể đe dọa liên minh cầm quyền của ông Netanyahu. Một số người phe diều hâu trong chính phủ Israel đã lên án thỏa thuận ngừng bắn với Hezbollah và muốn Israel tiếp quản Gaza.
Thủ tướng Netanyahu cũng đang đối mặt nguy cơ bị điều tra trong nước vì không ngăn chặn vụ được vụ tập kích của Hamas. Nếu chấm dứt cuộc chiến ở Gaza, vị thế chính trị của ông sẽ bị tác động đáng kể.
"Tôi nghĩ ông Netanyahu sẽ tiếp tục cuộc chiến vì lợi ích chính trị của mình", Shelah nói.
Vị trí Israel, Lebanon và Dải Gaza. Đồ họa: BBC
Các bộ trưởng trong nội các Israel cũng tuyên bố mục tiêu chiến dịch của họ ở Gaza rất khác so với ở Lebanon.
"Gaza sẽ không bao giờ có thể là mối đe dọa với Israel nữa. Chúng tôi sẽ đạt thắng lợi mang tính quyết định đó. Lebanon là câu chuyện khác", Bộ trưởng Nông nghiệp Israel Avi Dichter, cựu lãnh đạo cơ quan tình báo nội địa Shin Bet, nói. "Chiến dịch ở Gaza có đang bắt đầu kết thúc không? Chắc chắn không. Chúng tôi còn nhiều việc phải làm".
Trong chuyến công du Cộng hòa Czech ngày 28/11, Ngoại trưởng Israel Gideon Saar tiếp tục khẳng định Tel Aviv chỉ dừng chiến dịch ở Gaza khi "đạt được tất cả mục tiêu".
Andreas Krieg, giảng viên cấp cao tại trường nghiên cứu an ninh, Đại học King’s College London, Anh, nhận định ông Netanyahu có thể chờ Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, nổi tiếng là người ủng hộ Israel, nhậm chức vào tháng 1/2025 rồi mới quyết định bước đi tiếp theo ở Gaza.
"Và chính quyền Mỹ mới có thể tạo điều kiện hơn để ông Netanyahu tiếp tục cuộc chiến ở Gaza", ông Krieg nói.
Như Tâm (Theo Anadolu, Reuters)