Ngày 9/4, Văn phòng Thông tin Chính phủ Trung Quốc công bố sách trắng về lập trường của nước này trước các vấn đề kinh tế - thương mại với Mỹ.
Sách trắng của Trung Quốc gồm 6 chương, bắt đầu bằng việc tái khẳng định bản chất đôi bên cùng có lợi của thương mại Mỹ - Trung. Bắc Kinh nhấn mạnh họ không đặt mục tiêu thặng dư thương mại và cả hai bên đều đang hưởng lợi lớn từ hợp tác kinh tế.
Tài liệu này nhận định quan hệ kinh tế - thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc không chỉ có tầm quan trọng lớn với cả hai quốc gia, mà còn với sự ổn định và phát triển của kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, vài năm gần đây ghi nhận sự gián đoạn trong quan hệ song phương, chủ yếu do các chính sách bảo hộ và đơn phương của Mỹ.
Hàng nhập khẩu Mỹ trong một siêu thị ở Thượng Hải (Trung Quốc). Ảnh: Reuters
Sách trắng cũng liệt kê các nỗ lực của Trung Quốc trong việc thực hiện Thỏa thuận Thương mại giai đoạn 1 với Mỹ. Trong đó có củng cố quyền sở hữu trí tuệ, cấm chuyển giao công nghệ bắt buộc, mở rộng thị trường cho nông sản, thực phẩm và dịch vụ tài chính Mỹ, cũng như duy trì đối thoại với Mỹ.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phát động cuộc chiến thương mại kéo dài 2 năm với Trung Quốc, áp thuế 25% với khoảng 300 tỷ USD hàng hóa nước này. Bắc Kinh cũng trả đũa bằng chính sách tương tự, đồng thời dừng mua nhiều nông sản Mỹ. Việc này gây xáo trộn chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời gây thiệt hại cho kinh tế thế giới.
Để chấm dứt chiến tranh thương mại, năm 2020, Trung Quốc và Mỹ ký thỏa thuận thương mại giai đoạn 1. Theo đó, Bắc Kinh chấp thuận mua thêm 200 tỷ USD hàng Mỹ mỗi năm và giảm rào cản thương mại cho Washington. Tuy vậy, kế hoạch này bị đình trệ do đại dịch. Quan hệ hai nước cũng xấu đi kể từ đó khi ông Trump muốn Trung Quốc bồi thường thiệt hại vì Covid-19.
Trong Sách trắng, Trung Quốc chỉ trích Mỹ vi phạm các điều khoản trong Thỏa thuận Thương mại giai đoạn 1, trong đó có việc mở rộng định nghĩa an ninh quốc gia, lạm dụng kiểm soát xuất khẩu và áp thuế nhập khẩu đối ứng. Từ ngày 9/4, thuế đối ứng áp dụng với hàng Trung Quốc vào Mỹ lên tới 84%, nâng tổng mức thuế bổ sung nước này phải chịu trong nhiệm kỳ 2 của ông Trump lên 104%.
Bắc Kinh cho rằng các hành động này gây tổn hại nghiêm trọng đến sự phát triển ổn định của quan hệ kinh tế song phương, trong bối cảnh họ vẫn tuân thủ các quy tắc thương mại tự do và quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Trung Quốc khẳng định đã cải tiến môi trường kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp theo quy định của quốc tế và thực hiện cam kết giảm thuế nhập khẩu.
Vì thế, nước này tiếp tục kêu gọi Mỹ giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại và hợp tác, trên cơ sở bình đẳng và đôi bên cùng có lợi. "Lịch sử chỉ ra rằng việc hợp tác có lợi cho cả hai bên, trong khi đối đầu sẽ chỉ khiến hai nước cùng thiệt hại", sách trắng kết luận.
Hà Thu (theo CGTN, Reuters)