Trong chương trình phát sóng trên kênh Fox News ngày 3/4, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance nhận định thuế đối ứng được Tổng thống Trump đưa ra "là thuốc giải độc cho nền kinh tế toàn cầu hóa".
"Nền kinh tế toàn cầu hóa đã mang lại điều gì cho Mỹ? Câu trả lời là về cơ bản, nó dựa trên hai nguyên tắc - gánh một khoản nợ khổng lồ để mua những thứ mà các quốc gia khác sản xuất cho chúng ta", ông Vance nói.
"Tôi muốn nói rõ hơn một chút, chúng ta vay tiền từ những người nông dân nghèo Trung Quốc để mua những thứ mà những người nông dân Trung Quốc đó sản xuất", Phó tổng thống nói thêm. "Đó không phải công thức thịnh vượng cho kinh tế, không làm cho giá cả hạ thấp và không mang đến việc làm tốt tại nước Mỹ".
Trung Quốc là chủ nợ nước ngoài lớn thứ hai của Mỹ, nắm giữ 759 tỷ USD trái phiếu kho bạc Mỹ.
Tại cuộc họp báo ngày 8/4, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm cho biết "thật buồn và ngạc nhiên khi nghe những lời thiếu hiểu biết, bất lịch sự như vậy". "Lập trường của Trung Quốc về quan hệ và thương mại Mỹ - Trung đã được nêu rất rõ ràng", ông Lâm nói.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm. Ảnh: BNG Trung Quốc
Bình luận của ông Vance đã làm dậy sóng mạng xã hội Trung Quốc. Một số người cho rằng thật trớ trêu khi ông Vance phát ngôn như vậy, vì ông vốn lớn lên trong gia đình thuộc tầng lớp lao động nghèo khó. Ông còn từng xuất bản một cuốn hồi ký có tên Khúc bi ca của gã dân quê.
"Chúng tôi có thể là nông dân nghèo, nhưng chúng tôi có hệ thống đường sắt cao tốc tốt nhất thế giới, năng lực logistics mạnh mẽ nhất và công nghệ AI, lái xe tự động và máy bay không người lái hàng đầu. Những người nông dân như vậy không phải rất ấn tượng sao?", một người bình luận.
Tổng thống Trump ngày 2/4 công bố chính sách thuế đối ứng có hiệu lực từ ngày 9/4 khiến thị trường toàn cầu chao đảo, trong đó mức áp dụng thêm với Trung Quốc là 34%. Trung Quốc ngày 4/4 thông báo áp thuế nhập khẩu bổ sung 34% lên toàn bộ hàng hóa Mỹ, có hiệu lực ngày 10/4, nhằm đáp trả chính sách thuế của ông Trump.
Ông Trump ngày 7/4 cảnh báo sẽ áp thuế bổ sung 50% với hàng hóa Trung Quốc. Với mức thuế 20% phải chịu từ đầu năm, cộng thêm thuế đối ứng 34% và mức mà ông Trump cảnh báo sẽ áp thêm, hàng hóa Trung Quốc có thể chịu thuế tới 104%. Trung Quốc sau đó khẳng định nước này "sẽ quyết đấu đến cùng nếu Mỹ kiên quyết làm theo ý mình".
Tổng thống Trump tin rằng thuế đối ứng sẽ khôi phục lại các cơ sở sản xuất đã mất của Mỹ bằng cách buộc các công ty nước ngoài phải đặt trụ sở tại nước này, thay vì sản xuất ở nơi khác. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế bày tỏ nghi ngờ với đánh giá của ông Trump.
Nguyễn Tiến (Theo Global Times, China Daily, AFP, AP)