Yevgeny Prigozhin, lãnh đạo công ty "lính đánh thuê" Wagner tuyên bố các đơn vị của họ đã kiểm soát Soledar, trong khi quan chức thân Nga ở Donetsk nói sắp chiếm được Bakhmut, hai thành phố trọng điểm trong giao tranh ở miền đông Ukraine.
Trong khi đó, quân đội Ukraine thông báo vẫn đang cố thủ ở Soledar trước những đợt tấn công liên tiếp "bất chấp thương vong nghiêm trọng" của phía Nga. Các binh sĩ Ukraine chưa có kế hoạch rút quân khỏi thành phố này. Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 10/1 cũng ca ngợi tinh thần chiến đấu của lữ đoàn dù 46 đang phòng thủ ở Soledar và Bakhmut.
Lính Ukraine khai hỏa về phía lực lượng Nga ở một vị trí tiền tuyến gần Soledar hồi tuần trước. Ảnh: Reuters.
Thành phố Soledar cách Bakhmut khoảng 10 km về phía đông bắc và là thành trì quan trọng của quân đội Ukraine ở Donetsk. Quân đội Nga muốn kiểm soát hai thành phố này để tạo bàn đạp chiếm hoàn toàn tỉnh Donetsk.
Theo nhà báo Ukraine Yuriy Butusov ở Soledar, sau nhiều ngày tiến công liên tục, lực lượng Nga với nòng cốt là các tay súng Wagner đã kiểm soát được tuyến đường tiếp tế chính của Kiev tới thành phố.
"Nga chưa bao vây được toàn bộ thành phố, nhưng quân đội Ukraine không thể tiến hành hoạt động tiếp tế bình thường, dù đây là yếu tố rất quan trọng đối với nỗ lực phòng thủ", Butusov nói.
Tuần trước, một quan chức Mỹ cho biết Prigozhin, lãnh đạo Wagner, nhắm tới Bakhmut vì các mỏ muối và thạch cao, được cho là kéo dài hơn 160 km, tại đây.
Owen Matthews, tác giả một cuốn sách về cuộc xung đột Nga - Ukraine, cho biết vai trò của tập đoàn Wagner trong chiến dịch quân sự của Moskva ngày càng rõ rệt, bắt nguồn từ thực tế rằng họ là lực lượng ký hợp đồng để tham gia xung đột.
"Họ sẵn sàng chiến đấu vì tiền", ông nói.
Nga đang rất muốn giành một thắng lợi trên chiến trường, trong bối cảnh lực lượng nước này gần đây hứng chịu nhiều bước lùi liên tiếp. Nga đã sáp nhập Donetsk và ba tỉnh khác của Ukraine vào lãnh thổ hồi tháng 9, nhưng từ đó đến nay, quân đội Nga đã vô cùng chật vật đối phó đà phản công của Ukraine.
Sau khi quân đội Ukraine tái chiếm thành phố Kherson ở miền nam hồi tháng 11, giao tranh xung quanh Bakhmut bắt đầu nóng lên từng ngày.
Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine Maliar cho biết Nga đã điều một lượng lớn quân rút khỏi Kherson đến Bakhmut, nhằm thúc đẩy nỗ lực tấn công kiểm soát thành phố.
Pavlo Kyrylenko, thống đốc khu vực Donetsk do Ukraine bổ nhiệm, ngày 10/1 cho hay Nga tấn công "không ngừng nghỉ" vào Soledar và Bakhmut những ngày qua.
"Quân đội Nga đang biến hai thành phố Ukraine thành đống đổ nát bằng cách sử dụng tất cả các loại vũ khí trong chiến thuật tiêu thổ của họ", Kyrylenko nói trên truyền hình.
Denis Pushilin, lãnh đạo được Nga bổ nhiệm ở Donetsk, lưu ý nếu Moskva giành được thắng lợi ở Soledar và Bakhmut, cái giá họ phải trả "cũng rất lớn".
Trong phát biểu vào khuya 9/11, Tổng thống Zelensky cho biết Bakhmut và Soledar đang cầm cự trước những đợt tấn công dữ dội của đối phương.
"Mọi thứ bị phá hủy hoàn toàn, gần như không còn sự sống. Thi thể lực lượng tấn công bao phủ khu vực xung quanh Soledar. Đây chính là định nghĩa của sự điên rồ", ông Zelensky nói.
Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine Hanna Maliar cho hay Nga đã tung ra "lượng lớn đơn vị xung kích" để tấn công vào Soledar. "Khi tiến công, đối phương phải băng qua thi thể của các đồng đội. Họ cũng khai hỏa ồ ạt pháo binh, hỏa tiễn và cối, thậm chí bắn trúng cả quân mình", Maliar nói.
Nga chưa bình luận về các tuyên bố này.
Charles Stratford, bình luận viên của Al Jazeera, cho rằng thành phố Soledar có "tầm quan trọng chiến lược to lớn" nhờ hệ thống đường hầm trong các mỏ khoáng sản bên dưới lòng đất.
Binh sĩ Ukraine trên tiền tuyến Bakhmut, vùng Donetsk, hôm 8/1. Ảnh: Anadolu Agency.
"Soledar là thị trấn khai thác muối và sở hữu một mạng lưới rộng lớn các đường hầm dưới lòng đất", anh nói. "Một số đoạn hầm có trần cao đến 30 m".
"Nga cho rằng Ukraine đang sử dụng chúng làm vị trí phòng thủ và cất giữ đạn dược. Với tầm quan trọng như vậy, giao tranh ở đó đặc biệt khốc liệt", Stratford cho biết thêm.
Theo giới quan sát, giao tranh ác liệt ở Soledar và Bakhmut là lời nhắc nhở về nhịp điệu của chiến sự đã thay đổi thế nào kể từ mùa thu, khi Ukraine giành lại hàng trăm km2 lãnh thổ ở phía bắc và phía nam đất nước nhờ chiến dịch phản công chớp nhoáng.
Giờ đây, khi thời tiết khắc nghiệt của mùa đông cản trở những đợt phản công lớn như vậy, giao tranh ác liệt nhất sẽ diễn ra ở mục tiêu nhỏ hơn như Soledar và Bakhmut, với vô số trận chiến đẫm máu giữa đường phố và thắng lợi chỉ được tính bằng mét.
Nhấn mạnh cường độ tấn công của Moskva, Oleksiy Arestovych, cố vấn của Tổng thống Zelensky, ngày 10/1 cho biết trong 24 giờ qua, lực lượng Nga đã tiến hành 281 cuộc tấn công dọc theo trục Bakhmut.
Nhà phân tích quân sự Ukraine Oleh Zhdanov đánh giá giao tranh ở Bakhmut và Soledar đang là cuộc đối đầu "dữ dội nhất trên toàn bộ chiến tuyến".
"Do giao tranh không ngớt, rất nhiều người bị thương vẫn nằm lại trên chiến trường", Zhdanov nói. "Giữa làn hỏa lực không ngớt, không ai có thể đến giúp họ. Những người lính đó sẽ chết vì mất máu hay hạ thân nhiệt giữa trời lạnh giá".
Vũ Hoàng (Theo Guardian, Al Jazeera, NBC News)