Sau khi tiến vào "pháo đài" Azovstal và kiểm soát hoàn toàn thành phố Mariupol ở đông nam Ukraine, quân đội Nga bắt đầu dồn lực lượng lên phía bắc, trong đó mục tiêu hàng đầu là Severodonetsk, trong nỗ lực kiểm soát hoàn toàn tỉnh Lugansk ở miền đông nước này.
Lực lượng Nga đã chiếm được khoảng 90% diện tích Lugansk, một trong hai tỉnh tạo thành vùng Donbass ở miền đông Ukraine. Chiếm được Severodonetsk, Nga sẽ không chỉ kiểm soát hoàn toàn tỉnh Lugansk mà còn có bàn đạp quan trọng để tấn công sang phía tây, nhắm vào Kramatorsk, nơi có bộ tư lệnh quân sự vùng Donbass của Ukraine.
"Phía Nga đang tập trung mũi nhọn tấn công vào Severodonetsk, bắt đầu từ khu vực ngoại ô thành phố", Liudmyla Denisova, cao ủy nhân quyền ở Ukraine, cho hay. "Thành phố Severodonetsk đang có nguy cơ chịu chung số phận như Mariupol".
Vị trí thành phố Severodonetsk ở miền đông Ukraine. Đồ họa: BBC.
Quân đội Nga hôm 22/5 tìm cách xuyên thủng hệ thống phòng ngự của Severodonetsk từ cả 4 hướng. Tuy nhiên, nỗ lực này không giúp Nga tiến được thêm, khi vấp phải kháng cự của lực lượng Ukraine trên chiến trường rộng lớn, với địa hình chủ yếu là các cánh đồng cùng những thị trấn khai thác mỏ và nhiều ngôi làng bị bỏ hoang.
Serhiy Haidai, người đứng đầu chính quyền quân sự ở Lugansk, cho biết lực lượng Nga đã bị các binh sĩ Ukraine ở Severodonetsk đẩy lùi về vị trí ban đầu. Không thể tấn công, quân đội Nga tiếp tục rót đạn cối vào các khu dân cư ở Severodonetsk, khiến ít nhất 7 ngôi nhà bị hư hại.
Trước đó cùng ngày, ông Haidai nói Vệ binh Quốc gia Ukraine đã phá hủy một khẩu pháo hạng nặng Pion mà quân đội Nga dùng để pháo kích Severodonetsk, đồng thời đánh sập cây cầu bắc qua sông Seversky Donets, nối với thành phố Lysychansk.
Quân đội Ukraine cũng tuyên bố tập kích các phương tiện quân sự và một cây cầu phao lực lượng Nga bắc qua sông Seversky Donets, gần thị trấn Serebrianka, cách Severodonetsk khoảng hơn 30 km về phía tây.
Con sông dài hơn 1.000 km, bắt nguồn từ Nga và chảy dọc vùng Donbass, gây ra trở ngại đáng kể cho đà tiến của lực lượng Nga. Để xe tăng, thiết giáp vượt qua con sông này, quân đội Nga phải bắc cầu phao tại các vị trí thuận lợi, nhưng những cây cầu này đều bị pháo binh Ukraine phát hiện và phá hủy.
Một tuyên bố của quân đội Ukraine mô tả kế hoạch vượt sông của Nga là "nhiệm vụ bất khả thi".
Xe dân sự bị phá hủy sau trận pháo kích ở Donetsk, miền đông Ukraien hôm 22/5. Ảnh: AFP.
Bộ Quốc phòng Anh hôm 22/5 công bố báo cáo tình báo quân sự cho biết quân đội Nga đã triển khai một đại đội thiết giáp Terminator (Kẻ hủy diệt) hiện đại tới Severodonetsk, cho thấy tầm quan trọng của khu vực này trong kế hoạch tác chiến của Nga.
"Tuy nhiên, với tối đa 10 thiết giáp Terminator được triển khai, chúng dường như không có tác động đáng kể đến chiến dịch", báo cáo có đoạn.
Dù gặp nhiều khó khăn, lực lượng Nga sẽ "tăng cường nỗ lực bao vây và kiểm soát Severodonetsk", trong bối cảnh chiến dịch của họ đang bị đình trệ ở những nơi khác thuộc Donbass, Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở ở Washington nhận định.
Ở phía tây bắc Severodonetsk, lực lượng Nga tại thành phố Izyum đang cố tiến xuống phía nam Donbass trong nhiều tuần qua, nhưng nỗ lực của họ đã vấp kháng cự mạnh mẽ của Ukraine.
Tại phía bắc thành phố Sloviansk ở tỉnh Donetsk, pháo binh Nga đã bắn phá nhiều vị trí phòng ngự của quân đội Ukraine và tổ chức nhiều đợt tấn công thăm dò nhưng đều bị đẩy lùi. Xa hơn về phía đông, súng cối và pháo binh Nga đã tấn công hai ngôi làng tiền tuyến Prudnovka và Aleksandrovka, nhưng bộ binh không tiến được thêm, theo báo cáo của quân đội Ukraine.
"Họ đang tìm cách tiến từng chút một", Oleh, 56 tuổi, chỉ huy một đơn vị tình nguyện của Ukraine ở phía nam Izyum, nói. "Nhưng chúng tôi vẫn đứng vững".
Oleh cho hay quân đội Ukraine đã giữ vững các vị trí ở phía nam Izyum trong hai tháng qua, thêm rằng ông tin sẽ ngăn chặn được các đợt tấn công tiếp theo miễn là tiếp tục nhận được hỗ trợ quân sự từ phương Tây.
"Chúng tôi đã sẵn sàng cho bất kỳ điều gì, nhưng chúng tôi cần thêm vũ khí hạng nặng và phải dựa vào các đồng minh", ông nói. Giữ được phòng tuyến ở phía nam Izyum, lực lượng của Oleh sẽ giảm đáng kể áp lực cho Severodonetsk, giúp thành phố không bị cắt đứt với phần còn lại trong phòng tuyến Ukraine ở miền đông.
Khi cuộc chiến sắp bước sang tháng thứ tư, các nước phương Tây đã tăng đáng kể viện trợ cho Ukraine nhằm xoay chuyển tình hình, khi xung đột ngày càng có xu hướng kéo dài.
Cuối tuần trước, Thượng viện Mỹ đã phê duyệt gói viện trợ 40 tỷ USD cho Ukraine và được Tổng thống Joe Biden ký hôm 21/5. Đây là gói hỗ trợ nước ngoài lớn nhất được quốc hội thông qua trong hai thập kỷ qua.
Trong khi đó, Nga cảnh báo các nước phương Tây sẽ phải gánh hậu quả vì viện trợ quân sự cho Ukraine. Bộ Quốc phòng Nga hôm 21/5 tuyên bố đã tấn công một kho quân khí ở phía tây Kiev chứa đầy thiết bị quân sự từ phương Tây. Ukraine chưa bình luận về thông tin này.
Trong lúc tình thế chiến trường trở nên bế tắc, Đức, Pháp, Italy đã đề xuất một lệnh ngừng bắn ở Ukraine, nhưng vấp phải phản ứng quyết liệt từ Kiev, khi giới chức nước này cho rằng đây là lời kêu gọi "ích kỷ và không đúng thời điểm".
"Chiến tranh sẽ không kết thúc nếu chúng tôi nhượng bộ một phần lãnh thổ của mình cho Nga. Điều này không thể chấp nhận được đối với Ukraine và nó sẽ không được xã hội Ukraine chấp thuận", Mykhailo Podolyak, cố vấn Tổng thống Volodymyr Zelensky, tuyên bố.
Cục diện chiến trường đông Ukraine sau gần ba tháng chiến sự. Đồ họa: Washington Post.
Thanh Tâm (Theo NY Times)