Hà Lan đã tự ném cát vào mắt mình và mọi người trong ba tuần qua, cho đến thất bại trước một CH Czech rất bình thường. Và giờ họ ngồi xem nốt Euro 2021 qua màn hình TV. Đẳng cấp của cầu thủ CH Czech có thể chỉ ngang tầm FC Groningen, trong khi tập thể dưới trướng HLV Frank de Boer gồm những ngôi sao của Barcelona, Liverpool, PSG, Inter, Juventus và Ajax.
Các ngôi sao này cùng HLV của họ đã nhiều tuần liên tiếp sống trong ảo tưởng, không dám chỉ ra vấn đề, mà mềm yếu an ủi nhau, cho đến khi thất bại trước CH Czech chỉ ra sự thật gây sốc về cá tính của đội hình. Tất cả thành viên gắn đến thảm bại này hệt như những kẻ thân lừa ưa nặng, với những cái miệng mím chặt không thốt lên nửa lời thành thật về trình độ thật sự của đội bóng. Ngay Frenkie De Jong trước trận cũng khen rằng hệ thống 5-3-2 là đúng đắn.
Trình độ của De Boer thật sự đáng ngờ, mà chỉ cần so sánh thành tích lần này với người tiền nhiệm Ronald Koeman năm 2019 là sẽ rõ. Vẫn với dàn cầu thủ này, Koeman đưa Hà Lan vào chung kết Nations League, còn De Boer bị loại ở vòng 1/8 Euro. De Boer nhậm chức rồi tái thiết bằng hệ thống 5-3-2. Sau những sai lầm, ông chuyển về nguyên gốc phong cách Hà Lan với 4-3-3. Nhưng thay vì tiếp nối thành quả của Koeman, De Boer vứt bỏ mọi thứ thuộc về "trường phái Hà Lan" xuống những kênh đào tại Amsterdam, chỉ vài tuần trước khi Euro khai mạc.
Thất bại trước CH Czech tại Budapest là cái giá phải trả cho sự ngu ngốc. Họ bị loại khi con đường vào bán kết và chung kết thênh thang. Đối thủ của cặp đấu này ở tứ kết chỉ là Đan Mạch. Ở bán kết, họ có thể gặp Anh, Đức, Thụy Điển hoặc Ukraine. Tức là, trên lý thuyết, lịch đấu có thể dễ thở cho đến tận chung kết. Nhưng giờ thì hết rồi.
Tại Euro 2004 trước CH Czech ở vòng bảng, Dick Advocaat cũng phải trả giá cho những sai lầm. Việc thay Arjen Robben quá sớm dẫn đến mất thế trận để rồi thua ngược. Hôm qua, De Boer mắc sai lầm ngược lại, vì phải đợi tới khi Hà Lan mất người mới thay Malen. 11 phút sau khi Malen ra nghỉ, 13 phút sau khi De Ligt lĩnh thẻ đỏ, CH Czech mở tỷ số từ một sai lầm ngớ ngẩn của Stekelenburg, mở ra sự sụp đổ của Hà Lan.
Đội ngũ này sẽ bị đánh giá lại sau Euro. Ghế của De Boer được Liên đoàn Bóng đá Hà Lan (KNVB) xem xét với sự can dự của Giám đốc Bóng đá Nico-Jan Hoogma. Chưa có gì chắc chắn trừ một điều: De Boer chẳng làm được gì với đội ngũ cầu thủ tuyệt vời trong tay. Trước thảm bại ở Euro, Hà Lan đã không lọt vào bán kết Nations League và khởi đầu vòng loại World Cup 2022 bằng trận thua Thổ Nhĩ Kỳ.
Khi chỉ còn 16 tháng nữa đến World Cup, KNVB cần xem xét lại mọi vị trí, kể cả lãnh đội Eric Guddle và Ủy viên Han Berger. Họ không thể chối bỏ trách nhiệm. Việc bổ nhiệm De Boer sau khi ông này bị sa thải ba lần trước đó là một quyết định vội vàng, như thể tay đấm bốc run rẩy sau tám giây nghỉ ngơi.
De Boer không chỉ thất bại mà còn rũ bỏ di sản văn hóa bóng đá Hà Lan. Viện dẫn thành công của người thầy cũ Louis van Gaal năm 2014 với 5-3-2, HLV cùng học trò vượt qua vòng bảng trên sân bóng nhà Johan Cruyff Arena, trước những đội cửa dưới Ukraine, Áo và Bắc Macedonia cùng hệ thống 5-3-2 phòng thủ. Không phải chất lượng cầu thủ mà lựa chọn chiến thuật đã dẫn đến sai lầm. Một toan tính thảm họa. Bất cứ người Hà Lan nào hiểu về bóng đá đều thấy De Boer đang dẫn cầu thủ đi đến vực thẳm.
Hà Lan không dựng xây được bất cứ điều gì tươi đẹp trong một năm ngắn ngủi với Frank de Boer. Thảm bại ở Budapest là hệ quả tất yếu. Thật đáng khen cho De Ligt dám nhận trách nhiệm với chiếc thẻ đỏ, nhưng sẽ tốt hơn nếu anh đứng thẳng lưng để chỉ ra ngay từ trận giao hữu trước giải với Scotland rằng sơ đồ 5-3-2 này hoàn toàn không phù hợp. Nếu thế, sự lừa dối này đã được ngăn chặn.
Các CĐV Hà Lan là những người khổ nhất. Họ đến Budapest rất đông. Số lượng áo đấu có tên những cầu thủ đã về hưu như Sneijder, Van Persie, Robben và Van der Vaart là sự xác nhận đau đớn rằng đã lâu lắm rồi Hà Lan chưa vào bán kết một giải đấu lớn, chính xác là bảy năm, và thế hệ này chưa thể khiến họ quên đi người cũ.
Sự bạc nhược đáng kinh ngạc của Hà Lan như xát muối vào vết thương của người hâm mộ. Họ đã chi hàng trăm euro cho chuyến đi sang Budapest và một vé vào sân để rồi chứng kiến một màn đêm đen tối bao trùm xuống tương lai đội tuyển. Cũng có thể coi họ đã bị phản bội, vì sự ảo tưởng và dối trá của người trong cuộc.
Đỗ Hiếu (theo Telegraaf)