"Tôi đã kêu gọi ông Tập thảo luận với Tổng thống Zelensky để trực tiếp tìm hiểu kế hoạch hòa bình của chính phủ Ukraine", Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez cho biết trong cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 31/3.
Kiev đã đưa ra một kế hoạch hòa bình gồm 10 điểm, trong đó yêu cầu lực lượng Nga rút hoàn toàn khỏi Ukraine và đưa các hành vi "gây hấn" ra tòa án quốc tế. Điện Kremlin bác bỏ kế hoạch của Ukraine, nói rằng những đề xuất này phải tính đến "tình hình thực tế" của 4 tỉnh Nga đã sáp nhập.
Ông Sanchez nói Madrid ủng hộ các yêu cầu của Kiev xoay quanh việc khôi phục lãnh thổ về nguyên trạng trước khi Nga sáp nhập Crimea năm 2014. "Tôi tin đây là một kế hoạch có khả năng đặt nền móng hòa bình lâu dài ở Ukraine, hoàn toàn phù hợp với hiến chương LHQ. Tôi đã truyền đạt với ông Tập các mối quan tâm của Madrid về cuộc xung đột", Thủ tướng Tây Ban Nha cho biết.
Theo đài truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV, ông Tập kêu gọi chấm dứt "tâm lý Chiến tranh Lạnh" và các áp lực từ các biện pháp trừng phạt được cho là "cực đoan", song không đề cập đến Nga và lời kêu gọi của ông Sanchez.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) và Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez tại Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 31/3. Ảnh: Reuters
Tổng thống Volodymyr Zelensky đã gửi lời mời ông Tập thăm Ukraine nhưng Chủ tịch Trung Quốc chưa đưa ra phản hồi công khai. Hôm 21/3, Phó thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk nói rằng Kiev đang chờ câu trả lời từ Bắc Kinh về khả năng tổ chức điện đàm giữa ông Zelensky và ông Tập. Kể từ khi xung đột Ukraine bùng phát, lãnh đạo Ukraine và Trung Quốc chưa có cuộc thảo luận nào.
Bắc Kinh gần đây công bố kế hoạch 12 điểm về hòa bình Ukraine, được Nga, Belarus ủng hộ, song các nước phương Tây khi đó cho rằng kế hoạch này phản ánh chưa đầy đủ cuộc chiến. Ukraine cho biết muốn thảo luận trực tiếp với Trung Quốc về kế hoạch.
Thái độ hoài nghi về kế hoạch hòa bình của Bắc Kinh dường như đã giảm phần nào ở châu Âu trong những tuần gần đây. Các nhà ngoại giao khu vực hiện nói rằng đề xuất của Trung Quốc còn "thiếu sót" thay vì là một kế hoạch hoàn toàn "lãng phí thời gian".
Hôm 30/3, Thủ tướng Sanchez ca ngợi hai khía cạnh trong lập trường của Trung Quốc, gồm bác bỏ hoàn toàn và dứt khoát các mối đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân và sự tôn trọng của Bắc Kinh đối với toàn vẹn lãnh thổ.
Ông Sanchez thăm Trung Quốc ngày 30-31/3. Trong thời gian tới, lãnh đạo Pháp và Liên minh châu Âu (EU) cũng sẽ đến Bắc Kinh, với trọng tâm là thảo luận về vấn đề Ukraine.
Đức Trung (Theo Reuters, SCMP)