Trong kết luận điều tra vụ án bà Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và đồng phạm ở giai đoạn 2, Bộ Công an xác định các bị can đã có hành vi vận chuyển trái phép hơn 4,5 tỷ USD (khoảng 106.730 tỷ đồng) qua biên giới trong 10 năm; rửa tiền hơn 445.000 tỷ đồng và lừa đảo chiếm đoạt hơn 30.869 tỷ của 35.824 bị hại qua hình thức phát hành trái phiếu khống, không có tài sản đảm bảo.
Bà Lan là người sở hữu trên 91,5 % cổ phần của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – SCB. Năm 2018, để có tiền xử lý khó khăn về tài chính cho SCB khi ngân hàng lâm vào tình trạng nợ xấu kéo dài, bà Lan và các nhân sự cấp cao thuộc SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã thống nhất phương án thông qua Công ty chứng khoán Tân Việt và SCB chào bán cho người dân với lãi suất cao hơn lãi suất tiết kiệm tại ngân hàng này.
Các bị can đã sử dụng 4 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát phát hành 25 mã trái phiếu khống, không có tài sản đảm bảo với khối lượng 309 triệu trái phiếu để lừa bán cho các nhà đầu tư thu về hơn 30.869 tỷ đồng rồi chiếm đoạt sử dụng không đúng mục đích.
Bà Trương Mỹ Lan tại tòa ngày 12/3. Ảnh: Thanh Tùng
Quá trình điều tra, Bộ Công an đã rà soát, truy thu, phong tỏa, ngăn chặn giao dịch các tài sản, tài khoản có nguồn gốc từ hành vi phạm tội của bà Lan, những người được bà Lan nhờ đứng tên và các bị can.
Cụ thể, cơ quan điều tra thu giữ 224 tỷ đồng của bà Lan; phong tỏa 79 tài khoản của các bị can trị giá hơn 92 tỷ đồng và 1,6 triệu USD; ngăn chặn giao dịch 205 tài khoản thanh toán, sổ tiết kiệm, tài khoản chứng khoán TVSI của các bị can, người liên quan, các pháp nhân liên quan với tổng số tiền 824 tỷ đồng và gần 262.000 USD.
Kê biên, ngăn chặn giao dịch đối với số cổ phần, phần vốn góp liên quan đến bà Lan, các bị can khác và các cá nhân được bà Lan nhờ đứng tên có tổng giá trị quy đổi khoảng 12.313 tỷ đồng tại nhiều tập đoàn, công ty; kê biên 9 bất động sản của bà Lan và các bị can tại Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng.
Ngoài ra, ngày 22/5, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát có văn bản đề xuất phương án xử lý khắc phục hậu quả bước đầu các gói trái phiếu của các công ty liên quan với tổng giá trị hơn 1.015 tỷ đồng. Trong đó, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cùng 13 công ty liên quan cam kết tự nguyện nộp tiền khắc phục hậu quả số tiền hơn 519 tỷ đồng chuyển trực tiếp vào tài khoản tạm giữ của cơ quan cảnh sát điều tra; sử dụng toàn bộ số tiền đang bị ngăn chặn hơn 291 tỷ đồng để khắc phục hậu quả.
Đối với Công ty cổ phần Bông Sen và Công ty TNHH MTV Khách sạn quốc tế Thiên Phúc đang nợ trái phiếu, Vạn Thịnh Phát đang tìm kiếm nhà đầu tư, chuyển nhượng các tài sản đảm bảo để có nguồn thu hoàn trả nghĩa vụ trả nợ trái phiếu. Đồng thời, Vạn Thịnh Phát sử dụng số tiền gần 70 tỷ đồng của Công ty Bông Sen và gần 134 tỷ của Công ty TNHH MTV Khách sạn quốc tế Thiên Phúc để khắc phục cho các trái chủ sở hữu trái phiếu của 2 công ty này.
Đến ngày 27/5, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã hoàn tất chuyển 221 tỷ đồng vào tài khoản tạm giữ của cơ quan điều tra. Đối với 291 tỷ đồng trong tài khoản của các pháp nhân đang bị ngăn chặn, Bộ Công an tiếp tục duy trì và thống kê, chuyển tòa án để giải quyết.
Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn, cựu tổng giám đốc SCB tại phiên tòa hồi tháng 3. Ảnh: Như Quỳnh
Truy thu tài sản của các bị can đã chết và đang bỏ trốn
Theo kiến nghị của TAND TP HCM, sau quá trình xét xử giai đoạn một của vụ án Trương Mỹ Lan, Bộ Công an đã điều tra làm rõ một số tài sản liên quan.
Trong đó, cơ quan điều tra truy hồi dòng tiền, xác định nghĩa vụ hoàn trả tài sản đối với 3 bị can đã chết sau khi bị khởi tố gồm: Nguyễn Phương Hồng (Thành viên HĐQT, nguyên phó tổng giám đốc SCB); Nguyễn Tiến Thành (Thành viên HĐQT SCB, nguyên chủ tịch HĐQT, kiêm tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Tân Việt - TVSI và Nguyễn Ngọc Dương (Tổng giám đốc Công ty Sài Gòn Peninsula).
Đối với bà Nguyên Phương Hồng, cơ quan điều tra đã kê biên 2,5 triệu cổ phần tại Công ty chứng khoán TVSI, thu giữ giấy tờ nhà đất diện tích hơn 6.227 m2 tại quận 4; ngăn chặn giao dịch số dư hơn 85 triệu đồng trong tài khoản mở tại SCB. Người nhà bà Hồng đã đồng ý cơ quan điều tra duy trì biện pháp kê biên đối với các tài sản này.
Bộ Công an ngăn chặn giao dịch 8,7 triệu cổ phần Công ty Chứng khoán TVSI của Nguyễn Tiến Thành, ngăn chặn giao dịch số dư 386 triệu đồng trong 2 tài khoản tại SCB.
Nhà chức trách cũng ngăn chặn số dư hơn 9,1 tỷ đồng trong 3 tài khoản tại SCB của Nguyễn Ngọc Dương; ngăn chặn số dư hơn 50,4 tỷ đồng trong số tài khoản con trai ông Dương tại SCB và một ngân hàng khác. Ngoài ra, công an cũng thu giữ 216 miếng kim loại màu vàng; 6 sổ tiết kiệm trị giá 132 tỷ đồng; giấy tờ liên quan đến 3 nhà đất tại TP HCM, Long An và 100 triệu đồng tiền mặt của ông Dương. Quá trình làm việc, người nhà ông Dương đồng ý để cơ quan kê biên, ngăn chặn chuyển các tài sản này cho TAND TP HCM.
Đồng thời, cơ quan điều tra cũng kê biên phong tỏa tài sản của 5 bị can đang bỏ trốn có liên quan đến sai phạm ở giai đoạn một. Danh sách các tài sản này được nêu trong phụ lục chưa được công bố.
Cũng theo kiến nghị của TAND TP HCM, Bộ Công an tiếp tục kê biên 76 quyền sử dụng đất tại huyện Nhơn Trạch, Đồng Nai được cho là tài sản có nguồn gốc từ bà Lan nhờ đứng tên. Hiện cơ quan CSĐT Bộ công an điều tra xử lý hành vi có dấu hiệu Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản của những người được bà Lan nhờ đứng tên hộ; tiếp tục kê biên 16 quyền sử dụng đất tại xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè TP HCM (1 ha thuộc dự án khu dân cư Bắc Phước Kiển). Liên quan đến các tài sản này, 3 cá nhân đứng tên sở hữu khai góp tiền cùng ông Dương mua, trong khi bà Lan khai đã chi 500 tỷ đồng để mua các quyền sử dụng đất này.
Cơ quan điều tra đang tiếp tục rà soát, truy tìm và kê biên các tài sản liên quan đến sai phạm của bà Lan.
Trong phạm vi giai đoạn 2 của vụ án, bà Lan và 3 đồng phạm là Nguyễn Phương Anh, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Sài Gòn Peninsula; Trịnh Quang Công, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn quản lý Acumen; Trương Khánh Hoàng, nguyên quyền Tổng giám đốc Ngân hàng SCB bị cáo buộc về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Rửa tiền; Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.
Gần 30 bị can khác trong đó có Trương Huệ Vân (cháu bà Lan), Chu Lập Cơ (chồng bà Lan) bị cáo buộc với vai trò đồng phạm về một trong các tội trên.
Ở giai đoạn đầu, bà Trương Mỹ Lan bị cáo buộc, trong 10 năm thâu tóm SCB đã chỉ đạo đồng phạm giải ngân cho nhóm công ty trong Hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát tổng cộng hơn 2.500 khoản vay. Đến tháng 10/2022, nhóm bà Lan và Vạn Thịnh Phát còn gần 1.300 khoản vay dư nợ 677.000 tỷ đồng gốc và lãi. Tuy nhiên, đến thời điểm xét xử sơ thẩm, đã có một số khoản vay đã được tất toán, bị cáo Lan cũng nộp thêm một số tiền khắc phục hậu quả nên còn bồi thường hơn 673.800 tỷ đồng.
Hôm 11/4, TAND TP HCM tuyên phạt bà Lan 20 năm tù về tội Đưa hối lộ; 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng và tử hình về tội Tham ô tài sản. Tổng hợp hình phạt, bà Lan phải chấp hành án tử hình
Hải Duyên